Chemiebedrijf 3M mag nog steeds massaal PFAS-houdend afvalwater lozen in de Schelde. Ook tegen het uitstromen van PFOS naar de Schelde via verontreinigd grondwater langs de Palingbeek wordt niet opgetreden.
Uitgerekend een dag nadat Nederland, samen met Duitsland, Denemarken, Zweden en Noorwegen de procedure voor een Europees PFAS-verbod startte, zette Vlaanderen het licht op groen om verder te gaan met de plannen om een gigantisch met PFOS verontreinigd terrein om te woelen. Dit om de Scheldetunnel te bouwen, het sluitstuk van de Oosterweelverbinding.
Totaalverbod
Gisteren (15/7) liet de Nederlandse overheid via een persbericht weten dat het samen met vier andere landen officieel de procedure startte om tot een Europees verbod op PFAS te komen. PFAS (poly- en perfluoralkylstoffen) is een verzamelnaam voor ongeveer 6.000 chemische stoffen met een nefaste impact op de volksgezondheid en op het leefmilieu. De stoffen zitten in een brede waaier aan producten, van smartphones over antikleefpannen tot cosmetische producten.
De voorbije maanden brak in Vlaanderen het PFOS-schandaal uit. PFOS (perfluoroctaansulfonzuur) behoort tot de groep van PFAS en is verantwoordelijk voor een gigantische verontreiniging van de bedrijfsterreinen en de brede omgeving van 3M in Zwijndrecht. Gisteren startte de Vlaamse overheid met het bloedonderzoek bij mensen die in de buurt van de terreinen wonen, om zo zicht te krijgen op de impact van de vervuiling.
3M stopte de productie van PFOS in 2002, maar de historisch vervuilde terreinen bevatten extreem hoge concentraties van deze 'forever chemical'. De huidige bescheiden bodemsanering van de bedrijfsterreinen kan niet verhinderen dat via het grondwater PFOS verder verspreid wordt en in de Schelde terechtkomt.
Vanaf 2002 ruilde 3M de productie van PFOS in voor de productie van andere PFAS, voornamelijk PFBS en PFBA. Ook die stoffen hebben een ernstige impact op de volksgezondheid en op het milieu. PFBS werd vorig jaar op de lijst bijgeschreven van chemische stoffen die mogelijk ernstig risico’s inhouden voor de volksgezondheid en voor het milieu.
Niettemin laat de recent vernieuwde omgevingsvergunning 3M toe om jaarlijks tonnen PFBA en PFBS in de Schelde te lozen. De voorbije jaren rezen ook ernstige problemen met de uitstoot van een gigantische hoeveelheid zware broeikasgassen. Een uitstoot die het bedrijf naar eigen zeggen over het hoofd had gezien.
En dan is er nog de bouw van de Scheldetunnel op Linkeroever. Daarbij worden miljoenen kubieke meter grond afgegraven en hergebruikt die zwaar met PFOS vervuild is. Dat zou moeten gebeuren zonder dat er bijkomende risico’s voor de volksgezondheid en voor het milieu ontstaan.
Voorkomen
Terwijl Vlaanderen 3M via de nieuwe omgevingsvergunning toeliet om de productie van PFAS verder uit te breiden, gooien onze buurlanden Nederland en Duitsland het over een andere boeg. Samen met enkele Scandinavische landen meldden ze officieel een verbod op PFAS aan bij het Europees Agentschap voor chemische stoffen (ECHA). De landen werken sinds vorig jaar samen om een totaalverbod erdoor te krijgen. De bedoeling is om alle 6.000 PFAS te verbieden.
“Ik vind het belangrijk dat we ons milieu en onze gezondheid beschermen tegen PFAS”, verklaarde de bevoegde Nederlandse staatssecretaris Stientje Van Veldhoven. “De beste en meest effectieve manier daarvoor is het probleem aan de voorkant aanpakken en PFAS gebruik en uitstoot aan banden leggen. Dat kan alleen met een Europees verbod.”
De officiële aanmelding door de vijf landen is de eerste stap van een procedure die enkele jaren in beslag neemt. Bovendien is de uitkomst ervan onzeker. De kans dat er uitzonderingen op een totaalverbod komen, is reëel. Door een volledig verbod te vragen, ligt de lat wel meteen hoog.
De bedoeling is om niet nog een keer mee te maken wat eerder met PFOS gebeurde: de toxiciteit ervan werd met het verloop van de jaren steeds duidelijker. Toen er een verbod kwam was veel onheil al geschied, met de vervuilde terreinen van 3M als pijnlijk voorbeeld.
De vrees bestaat dat de alternatieven die 3M vandaag produceert gelijkaardige risico’s voor mens en milieu zullen inhouden. “Door nu die hele grote groep PFAS in één keer te verbieden, voorkomen we dat de ene schadelijke PFAS wordt vervangen door een andere die later ook weer schadelijk blijkt”, stelt de Nederlandse overheid daarover.
Ja natuurlijk, de groenen denken 'nu is het ogenblik om kiezers van de andere partijen af te snoepen' met vooral de sociale themas bovenaan hun lijst. Trouwens hun kiezers mogen van overal komen. Eigenlijk hebben we met het programma van de groen die andere politieke partijen niet meer nodig, want buiten "uiterst rechts", waarover nog weinig gezegd wordt, is alles voorzien bij de groenen. Groen, economie, belastingen, mobiliteit, sociale voorzorg, ziekenkas, pensioen, minimum leefgeld, wonen, enz... enz... het kan niet meer op. Heb de indruk dat ze in hetzelfde bedje ziek zijn als de andere, die ook allemaal het blauw van de hemel beloven, zonder te beseffen dat ze niet ALLES kunnen.
Mijn probleem is: Ik neem verkiezingen heel ernstig en reken telkens af op de, helaas veel voorkomende beloften van de vorige verkiezingen en het verwezenlijkte er na. Maar op wie kan ik eigenlijk nog ernstig een stem uitbrengen. Kiezen wil ik, op een ernstige manier, maar op wie ?
Op PVDA misschien, hadden enkele goede ideeën maar willen uit Europa weg met een "Bexit" ? Nog meer chaos in de plaats van oplossingen. Zweemt wel een beetje naar communisme en dat is mij een brug te ver.
Weten doe ik het echt niet meer. Hoop dat iemand anders nog helder kan denken en een aanvaardbaar alternatief kan voorleggen om te overwegen. Indien zo een witte raaf bestaat, dan zou hiermede misschien een Belgische kiezer in nood geholpen kunnen worden. Met veel respect en weinig hoop.
Cynicus