Vaccin-apartheid, verborgen zalmkosten en geologische alarmsignalen

Jan Walraven
pexels-gustavo-fring-3985170
Vaccinatie (Foto: Gustavo Fring (Pexels))

Alle artikels zijn via de links gratis te lezen, tenzij aangegeven met *.

Vaccin-apartheid bedreigt ons allen

Nobody is safe until everybody is safe. Met die simpele mantra zouden we ons idealiter een weg door de coronacrisis moeten ploeteren. De internationale strijd om coronavaccins vertelt echter een ander verhaal. The Bureau of Investigative Journalism en The Independent waarschuwen dat 'vaccin-apartheid' de hele wereld in gevaar kan brengen. Terwijl de Belgische regering worstelt met de vaccinatie van de bevolking binnen enkele weken en maanden, zal de bevolking van Ghana wellicht tot 2023 op de vaccinatie moeten wachten. Andere landen in Sub-Saharaans Afrika moeten mogelijk tot in 2024 geduld uitoefenen. Niet alleen zullen ze langer moeten wachten, ze zullen ook meer moeten betalen.

Een kleine groep Westerse landen is erin geslaagd om relatief goedkoop miljarden dosissen aan te kopen, maar creëren zo een vaccin-apartheid. Die ongelijkheid zal niet enkel gevolgen hebben voor de landen die achterblijven.

pexels-gustavo-fring-3985170
(Foto: Gustavo Fring (Pexels))

De verborgen kosten van zalm

Wie ooit langs Schotse loch passeerde, zag ze misschien al: gigantische kooien waarin, onder het oppervlak, duizenden zalmen worden gekweekt. Zalm die ook vaak in Belgische supermarkten terechtkomt. Uit een rapport waarover de Schotse nieuwssite The Ferret bericht, blijkt dat de ware ecologische en andere kosten van deze massale zalmkweek veel groter zijn dan tot nu toe aangenomen, in Schotland alleen al maar liefst 3,3 miljard euro. Onder meer massale sterfte, vervuiling en parasieten brengen enorme kosten met zich mee.

De problemen die uit het rapport naar voor komen, beperken zich niet tot de Schotse zalmkweek. Gelijkaardige problemen zijn er ook in Noorwegen, Canada en Chili.

Te lang niet serieus genomen

Al in 1988, het jaar waarin ondergetekende ter wereld kwam, waarschuwde klimaatwetenschapper James Hansen voor de nefaste gevolgen van de door de mens uitgestoten broeikasgassen voor het klimaat en de leefomstandigheden op de aarde. Hoewel de wetenschappelijke consensus over die conclusie al eind jaren 80 en begin jaren 90 groot was, zaaiden (al dan niet door de fossiele industrie gefinancierde) klimaatontkenners en -sceptici twijfel. Die sijpelde ook heel lang door in de klimaatberichtgeving van Nederlandse media, blijkt uit een analyse van De Groene Amsterdammer.

In hun obsessie met een soort maagdelijke neutraliteit gingen journalisten steevast op zoek naar tegendraadse meningen. Zo zaaiden ze onterecht mee twijfel.

Luisteren naar geologische alarmsignalen *

De homo sapiens kon evolueren door wat waarschijnlijk de meest stabiele klimatologische periode ooit was. De uitstoot van broeikasgassen morrelt aan die unieke parameters waarbinnen de mensensoort kon floreren en duwt ons richting een periode van ongeziene klimatologische volatiliteit. De planeet lijkt veel feller te reageren op relatief kleine veranderingen in de chemische samenstelling van de atmosfeer, zo leert de geologische geschiedenis. The Atlantic wijst verschillende geologische alarmsignalen aan die we beter niet negeren.

Om de gigantische impact te bevatten van wat de uitstoot van broeikasgassen met deze planeet doet, moeten we veel verder in de toekomst kijken dan we nu vaak doen. Het einde van de eeuw lijkt voor ons nog ver weg, maar in de geschiedenis van de planeet Aarde is het niks.

* Bij The Atlantic kan je een beperkt aantal artikel gratis lezen per maand.

Kan de VS herrijzen dankzij Biden?

In het befaamde Oval Office in het Witte Huis hangt sinds Joe Bidens intrede een groot portret van Franklin D. Roosevelt boven de schouw. Geen toeval. Je kan het interpreteren als een signaal naar de aanhangers van Bernie Sanders, Bidens rivaal bij de Democratische voorverkiezingen, die zich profileerde als een klassieke New Deal Democrat. Het kan ook meer zijn dan pure symboliek. Biden beloofde alleszins rooseveltiaanse ingrepen om de diepe crisis waarin de VS verkeert te lijf te gaan. Al leeft de vrees ook dat hij dezelfde weg van (naïef?) bipartisanship als zijn Democratische voorganger Barack Obama inslaat, schrijft Harper's Magazine. Een weg die opnieuw kan doodlopen op Republikeins verzet.

Biden staat te boek als een echte dealmaker. Kan hij ook een nieuwe New Deal maken op dezelfde voluntaristische manier als de illustere FDR? Of verliest hij zich in uitzichtloze onderhandelingen met 'de andere kant' die uiteindelijk op niks uitdraaien?

50911773708_f21350bb9f_o
Amerikaans president Joe Biden in de Oval Office in het Witte Huis, met op de achtergrond een groot portret van Franklin D. Roosevelt (Foto: Adam Schultz (White House))
LEES OOK
Karl van den Broeck / 30-09-2023

Crisis in Nagorno-Karabach, Biden bezoekt stakerspiket en PFAS-vervuiler veroordeeld

Van Armenië tot PFAS, van Biden tot Piketty: dit is de Keuze van Apache.
Amerikaans president Joe Biden spreekt een stakerspiket van UAW toe aan een fabriek van General Motors.
Karl van den Broeck / 16-09-2023

De geest van Pinochet, demente politici in de VS en de heetste zomer ooit

Het beste uit het aanbod van onze binnen- en buitenlandse partners.
De zomer van 2023 werd gekenmerkt door zware bosbranden in Europa, de VS en Canada.
Karl van den Broeck / 02-09-2023

Ineos beschuldigd, de andere droom van Martin Luther King, en populair kunstonderwijs

Van Ineos tot Martin Luther King: dit is de Keuze van Apache.
Martin Luther King op het podium tijdens de legendarische March on Washington in 1963.