De ongelijke wereldwijde beschikbaarheid van coronavaccins is een gevaar voor iedereen. De ecologische kost van zalmkweek is veel groter dan gedacht. De alarmsignalen van de Aarde zijn onmiskenbaar. Dit alles en meer in de Keuze van Apache, onze selectie van het beste uit binnen- en buitenlandse media.
Alle artikels zijn via de links gratis te lezen, tenzij aangegeven met *.
Vaccin-apartheid bedreigt ons allen
Nobody is safe until everybody is safe. Met die simpele mantra zouden we ons idealiter een weg door de coronacrisis moeten ploeteren. De internationale strijd om coronavaccins vertelt echter een ander verhaal. The Bureau of Investigative Journalism en The Independent waarschuwen dat ‘vaccin-apartheid’ de hele wereld in gevaar kan brengen. Terwijl de Belgische regering worstelt met de vaccinatie van de bevolking binnen enkele weken en maanden, zal de bevolking van Ghana wellicht tot 2023 op de vaccinatie moeten wachten. Andere landen in Sub-Saharaans Afrika moeten mogelijk tot in 2024 geduld uitoefenen. Niet alleen zullen ze langer moeten wachten, ze zullen ook meer moeten betalen.
Een kleine groep Westerse landen is erin geslaagd om relatief goedkoop miljarden dosissen aan te kopen, maar creëren zo een vaccin-apartheid. Die ongelijkheid zal niet enkel gevolgen hebben voor de landen die achterblijven.
(Foto: Gustavo Fring (Pexels))
De verborgen kosten van zalm
Wie ooit langs Schotse loch passeerde, zag ze misschien al: gigantische kooien waarin, onder het oppervlak, duizenden zalmen worden gekweekt. Zalm die ook vaak in Belgische supermarkten terechtkomt. Uit een rapport waarover de Schotse nieuwssite The Ferret bericht, blijkt dat de ware ecologische en andere kosten van deze massale zalmkweek veel groter zijn dan tot nu toe aangenomen, in Schotland alleen al maar liefst 3,3 miljard euro. Onder meer massale sterfte, vervuiling en parasieten brengen enorme kosten met zich mee.
De problemen die uit het rapport naar voor komen, beperken zich niet tot de Schotse zalmkweek. Gelijkaardige problemen zijn er ook in Noorwegen, Canada en Chili.
Te lang niet serieus genomen
Al in 1988, het jaar waarin ondergetekende ter wereld kwam, waarschuwde klimaatwetenschapper James Hansen voor de nefaste gevolgen van de door de mens uitgestoten broeikasgassen voor het klimaat en de leefomstandigheden op de aarde. Hoewel de wetenschappelijke consensus over die conclusie al eind jaren 80 en begin jaren 90 groot was, zaaiden (al dan niet door de fossiele industrie gefinancierde) klimaatontkenners en -sceptici twijfel. Die sijpelde ook heel lang door in de klimaatberichtgeving van Nederlandse media, blijkt uit een analyse van De Groene Amsterdammer.
In hun obsessie met een soort maagdelijke neutraliteit gingen journalisten steevast op zoek naar tegendraadse meningen. Zo zaaiden ze onterecht mee twijfel.
Luisteren naar geologische alarmsignalen *
De homo sapiens kon evolueren door wat waarschijnlijk de meest stabiele klimatologische periode ooit was. De uitstoot van broeikasgassen morrelt aan die unieke parameters waarbinnen de mensensoort kon floreren en duwt ons richting een periode van ongeziene klimatologische volatiliteit. De planeet lijkt veel feller te reageren op relatief kleine veranderingen in de chemische samenstelling van de atmosfeer, zo leert de geologische geschiedenis. The Atlantic wijst verschillende geologische alarmsignalen aan die we beter niet negeren.
Om de gigantische impact te bevatten van wat de uitstoot van broeikasgassen met deze planeet doet, moeten we veel verder in de toekomst kijken dan we nu vaak doen. Het einde van de eeuw lijkt voor ons nog ver weg, maar in de geschiedenis van de planeet Aarde is het niks.
* Bij The Atlantic kan je een beperkt aantal artikel gratis lezen per maand.
Kan de VS herrijzen dankzij Biden?
In het befaamde Oval Office in het Witte Huis hangt sinds Joe Bidens intrede een groot portret van Franklin D. Roosevelt boven de schouw. Geen toeval. Je kan het interpreteren als een signaal naar de aanhangers van Bernie Sanders, Bidens rivaal bij de Democratische voorverkiezingen, die zich profileerde als een klassieke New Deal Democrat. Het kan ook meer zijn dan pure symboliek. Biden beloofde alleszins rooseveltiaanse ingrepen om de diepe crisis waarin de VS verkeert te lijf te gaan. Al leeft de vrees ook dat hij dezelfde weg van (naïef?) bipartisanship als zijn Democratische voorganger Barack Obama inslaat, schrijft Harper’s Magazine. Een weg die opnieuw kan doodlopen op Republikeins verzet.
Biden staat te boek als een echte dealmaker. Kan hij ook een nieuwe New Deal maken op dezelfde voluntaristische manier als de illustere FDR? Of verliest hij zich in uitzichtloze onderhandelingen met ‘de andere kant’ die uiteindelijk op niks uitdraaien?
Amerikaans president Joe Biden in de Oval Office in het Witte Huis, met op de achtergrond een groot portret van Franklin D. Roosevelt (Foto: Adam Schultz (White House))
Jan Walraven schrijft sinds 2015 voor Apache. Behalve journalist is hij ook redactiecoördinator bij Apache. Zijn boek ‘De diefstal van de eeuw’, over privacy en de tentakels van technologie, verscheen in 2018 bij Van Halewyck.
Word jij lid van Apache? Lees direct verder en steun onafhankelijke onderzoeksjournalistiek. Nu al vanaf 6,25 euro per maand.
Ja, ik word lid
Ik ben even blij als wie dan ook dat er na Trump hoop is op gunstige evolutie in de USA en daardoor ook in de wereld. Maar we moeten toch ook eens kritisch kijken naar het Establishment waar Trump (en ultrarechtse partijen) tegen fulmineren. De hele heersende klasse (hoge ambtenarij, leger, inlichtingendiensten, parlementairen, adviseurs…) is onnoemelijk rijk. Parlementairen en ministers staan onder geweldige druk van de grote ondernemingen. Die hebben vestigingen in vele staten en dreigen met ontslagen (en verlies aan stemmen voor de parlementairen) als hun belangen geschaad zouden worden. Veel parlementairen worden na hun termijn lobbyisten of verdienen veel geld door anderen te introduceren bij de elite. Anderen hebben enorme belangen in de reusachtige sector van ordehandhaving, gevangeniswezen, legerlogistiek, oorlogs- en ordehandhavingswapens… Correspondenten uit Amerika en universitaire Amerikakenners stellen de democraten en republikeinen-tegen-Trump voor als fatsoenlijke staatslui. Laten we onze ogen openen.
Pas uw vaccinatiestrategie aan WHO : ga in Westerse landen geen mensen inenten die het niet nodig hebben en zorg er daarmee voor dat kwetsbaren in armere landen sneller beschermd geraken.
Lijkt logisch maar, neen, blijkbaar moet eerst bij ons eerst iedereen van 18+ een spuit in de arm krijgen.
Dat is ook “eigen volk eerst”, ook bij diegenen die er prat op gaan zich ver te houden van dat gedachtengoed.
Onze politici zullen allicht antwoorden dat ze dit met de “beste bedoelingen” en “op advies van de wetenschap” doen, “als de enige manier om het virus te overwinnen”, maar het laat zich na een jaar toch eerder zo aanzien dat dat mogelijk een onhaalbare doelstelling is : het virus vernietigen. Mochten ze zich daarvan bewust geraken, dan nog zullen ze het doordrukken zoals ze gepland hebben, want Big Pharma wil het zo. Allicht is het dus niet onder het motto van “eigen volk eerst” dat we allemaal gesommeerd worden voor een prik, maar in de praktijk komt het wel op hetzelfde neer. Is het niet voor de overwinning op het virus, dan zal het zijn om de nodige ROI te garanderen voor de industrie, zeker nu er zoveel belastingsgeld aan is besteed.
Je hoeft geen ingenieur te zijn om te snappen dat enkele bedrijven niet de productiecapaciteit hebben om 7 miljard mensen op deze aarde een dubbele dosis te geven. Dat een Amerikaans bedrijf (Pfizer) met een Europees bedrijf (BioNtech) samenwerkt was duidelijk om aan de spaarpot die Europa had bijeengehaald (10 miljard of zoiets ?) te zitten. En nu ze er de vruchten van plukken, zetten ze een patent op hun product. Dom van politici om aan die steun geen voorwaarden te koppelen zoals : het resultaat – vaccin- moet public domain worden. Ik kan nog begrijpen dat een patent afpakken nu niet simpel ligt. Maar op de website van de Belgische overheid (fgov weet je wel) daar staat duidelijk dat er een wetgevend kader is om een bedrijf te verplichten licenties te geven aan andere bedrijven (dwanglicenties) om zo de nodige productiecapaciteit op te bouwen. Spijtig genoeg kan ik als burger dat enkel maar aan onze heren politici voor de voeten werpen. Ik kan hun blijkbaar niet verplichten de Belgische wetgeving te volgen.