Stuurloze wereld, de rol van de klimaatcrisis en de winst van Bezos

Jan Walraven
klimaatcrisis, klimaatopwarming, uitstoot
(Foto: Pixabay)

Alle artikels zijn gratis te lezen, tenzij anders aangegeven.

De klimaatcrisis en de toename van dodelijke ziekten

Het catastrofale verlies aan biodiversiteit, de roekeloze vernieling van wilde natuur, en stijgende temperaturen hebben ertoe bijgedragen dat het aantal dodelijke infectieziekten is geëxplodeerd. ProPublica windt er geen doekjes om: we moeten de link tussen klimaatopwarming en epidemieën en pandemieën onder ogen zien. Vijf keer per jaar duikt een nieuwe ziekte op. Die ziektes waren er wellicht al altijd, maar 's werelds natuurlijke defensiesystemen zijn verzwakt en aangetast, en kunnen de mensheid er niet langer voldoende tegen beschermen.

De klimaat- en milieucrisis creëren een situatie waarbij virussen makkelijker en sneller kunnen overspringen van dier naar mens. Dat gebeurt op heel uiteenlopende manieren, over de hele wereld.

klimaatcrisis, klimaatopwarming, uitstoot
Foto: Pixabay

De rijkste wordt steeds rijker

Amazon was al jaren de grote winnaar van 'de economie', en lijkt ook tijdens en na de coronacrisis op dat elan verder te gaan, schrijft New Statesman. Na de aankondiging van de eerste kwartaalcijfers van dit jaar bleek het persoonlijke vermogen van Amazon-oprichter en CEO Jeff Bezos gestegen tot maar liefst 149 miljard dollar. Terwijl de Amerikaanse economie - net als zoveel andere nationale economieën - fors kromp, tikt Bezos' vermogen elke seconde met enkele duizenden euro's verder aan. Amazon heeft niet enkel zijn online winkel en fysieke distributieketen die floreren nu de kleinhandel op apegapen ligt, het bedrijf verdient vooral geld met zijn internetdiensten. Momenteel ontzettend veel gebruikte sites en apps, zoals Netflix, Deliveroo, maar ook de Britse gezondheidsdienst, maken er gebruik van.

Het succes van Amazon lijkt dus verzekerd. Succes dat wordt gemaakt door arbeiders en werknemers die zich steeds meer verzetten tegen de arbeidsomstandigheden en -voorwaarden bij Amazon. Kunnen zij Bezos' verdere verovering van de markt een halt toeroepen?

Wie neemt het stuur van de wereld in handen?

De Verenigde Staten worden geleid door een man die bleekmiddel drinken als mogelijke remedie voor het coronavirus zag. Groot-Brittannië maakt een existentiële crisis door. In Frankrijk zagen gele hesjes en andere misnoegden aan de poten van de president. Rusland wordt geleid door een autoritaire ex-geheim agent, en China lag aan de oorsprong van een ongeziene humanitaire en economische crisis. De klassieke grootmachten van de twintigste eeuw maken niet de beste tijden door. Hoe zal de geopolitiek eruitzien na deze crisis, vraagt De Groene Amsterdammer zich af. Twee scenario's liggen op tafel: een wereld zonder duidelijke leider, of een wereld waarin de VS zijn leidende rol blijft vervullen.

Zolang de Amerikaanse economie overeind blijft als grootste van de wereld én de Amerikaanse centrale bank de rol van redder in nood, zoals nu met verve, blijft vervullen, lijkt het einde van de Amerikaanse hegemonie niet in zicht.

Franse nood aan democratische hervorming

De Franse president Emmanuel Macron gedraagt zich tijdens de coronacrisis als een losgeslagen, ijdele generaal, die nauwelijks aandacht heeft voor het moraal van zijn troepen. Edwy Plénel van Mediapart is genadeloos streng voor wat Macron de voorbije maanden uit zijn mouw schudde: veel pathos, paternalisme, eigengereidheid, ideologische blindheid en incoherentie. Het doet Plénel besluiten dat Frankrijk rijp is voor een herziening van zijn presidentiële systeem, waarbinnen een 'zonnekoning 'als Macron eigenlijk kan doen wat hem belieft, zonder zich al te veel te moeten aantrekken van parlement en middenveld.

Het 'Macronisme' blijkt een soort verlate reïncarnatie van het 'Thatcherisme', dat zich boven het volk en de samenleving plaatst, en die laatste bovendien miskent en wantrouwt. Frankrijk heeft volgens Plénel net het omgekeerde nodig.

32605283887_ccd886bf58_k
De Franse president Emmanuel Macron (Foto: CC BY 2.0 Jacques Paquier)

Tijd voor digitale coöperaties

Het is een schoolvoorbeeld van goede marketing, de manier waarop Airbnb zichzelf 'in de markt zet' als een 'community' van gelijkgezinde mensen met een kamer of appartement op overschot, die van onderuit groeit en bloeit. Niets is minder waar. Dat bleek nogmaals toen die 'community' fel van leer trok tegen de eenzijdige beslissing van Airbnb om huurders de volle pot terug te betalen tijdens deze coronacrisis. De spectaculaire groei van Airbnb heeft bestaande gemeenschappen in steden wereldwijd ontwricht, en deed hetzelfde met de huizenmarkt.

In Jacobin pleit James Muldoon voor een democratisering van de technologiesector, en wel in de vorm van coöperaties. Daar hebben gebruikers wel echt zeggenschap, en is er sprake van democratische controle. Een aantal pioniers toont nu al de weg.

Extra leesvoer

LEES OOK
Jan Walraven, Samira Ataei / 24-10-2020

Moordmachines, overal plastic en de donkere geschiedenis van Michelin

Dodelijke robots, Nederlands plasticafval in Turkije en het donkere verleden van bandenproducent Michelen. Dit alles en meer in de Keuze van Apache.
photo-of-plastic-bottles-2547565
Jan Walraven / 18-07-2020

Coronawinsten, dodelijke kokosolie en een plastic pandemie

McKinsey slaat munt uit de Amerikaanse coronacrisis, de plastic afvalberg groeit, kokosolie is dodelijker dan palmolie, en nog veel meer in de Keuze van Apache.
robin-benzrihem-vdcK6_YxGwY-unsplash
Jan Walraven / 30-03-2019

Slimme spionnen, onbewoonbare Aarde en de macht van AB InBev

De natte droom van de Stasi, de tentakels van AB InBev, welke toekomst na de klimaatopwarming en nog veel meer in de tweewekelijkse keuze van Apache.
marcus-kauffman-408760-unsplash