‘Land Invest Group vertoont maffieuze kenmerken’

Tom Cochez
Illustratie: Mellon
Illustratie: Mellon
Wat iedereen zou moeten weten

De hele kerstvakantie lang lees je gratis de stukken die je volgens het team achter Apache in 2019 niet mocht missen. Dit artikel werd geselecteerd door onze coöperanten.

Word ook mede-eigenaar van Apache en bouw mee aan een unieke en noodzakelijke nieuwssite

> bekijk ook de keuze van de rest van het team

Zeer nauwe relaties tussen vastgoedbonzen en de politieke wereld, verregaande ‘vriendendiensten’, schimmige betalingen, maar vooral ook de aanhoudende initimidatie van diegenen die dingen willen blootleggen door forse schadeclaims te eisen en zelfs privé-detectives in te schakelen. Volgens professor François Gemenne is het zo klaar als een klontje: Land Invest Group vertoont de kenmerken van een maffieus systeem.

Toen bijna drie jaar terug in Franstalig België het fameuze Publifinschandaal uitbrak, aarzelde François Gemenne niet om prompt harde woorden te gebruiken. De politicoloog die doceert aan de Luikse Universiteit, de ULB en aan het prestigieuze Institut d'études politiques de Paris (Sciences-Po) gebruikte live in het RTBF-journaal de term ‘maffieus systeem’ om het netwerk rond de in opspraak gekomen intercommunale te omschrijven.

Uitwassen

Gemenne kreeg meteen de wind van voren, maar de voorbije maanden werden zijn woorden meer dan bevestigd. De wijze waarop Stéphane Moreau en zijn entourage zichzelf verrijkten en probeerden te verrijken ten koste van Publifin en dochtervennootschap Nethys, zette Franstalig België op zijn kop.

François Gemenne: "Het enige doel van de samenwerking tussen mensen uit de entourage van twee partijen met een ideologisch compleet tegengesteld profiel, was om dingen te kunnen doen die het daglicht schuwen

Het ging zo ver dat de Waalse regering besliste om zelf naar het federaal parket te stappen met de informatie die ze had ingewonnen. Daarna volgde de ene huiszoeking na de andere in het netwerk van Stéphane Moreau.

Via ‘zijn’ pensioenfonds Ogeo Fund participeerde Moreau ook in de Antwerpse projectontwikkelaar Land Invest Group. Ogeo Fund legde het geld op tafel. Erik Van der Paal en zijn Nederlandse kompaan Marc Schaling kregen de leiding in handen om de deuren van 't Schoon Verdiep in Antwerpen te openen.

In Antwerpen kreeg de projectontwikkelaar vervolgens miljoenencadeaus aangereikt op een dienblad door het vorige college onder leiding van Bart De Wever. De uitwassen en uitspattingen werden uitvoerig beschreven en gedocumenteerd in de reeks Land Invest Gate.

Privé-detectives

Ook voor Land Invest Group, dat de facto een filiaal was van Ogeo Fund en tot het netwerk van Stéphane Moreau behoort, gebruikt Gemenne de term “maffieus systeem”.

“Die term is zeker en vast van toepassing op Land Invest Group”, zegt de Luikse politicoloog. “Wat me in het hele dossier het meest opvalt, is dat de politieke ideologie er van geen enkel belang was. Het enige doel van de samenwerking tussen mensen uit de entourage van twee partijen met een ideologisch compleet tegengesteld profiel, was om dingen te kunnen doen die het daglicht schuwen. Wat er binnen Publifin gebeurde, bleef al die tijd onbekend omdat iedereen mee in bad werd getrokken. Dat is in de zaak Land Invest waarbij vooral PS en N-VA betrokken ook het geval.”

Dat Land Invest Group privé-detectives inschakelde om journalisten te schaduwen, maakt het enkel zichtbaarder. “Het versterkt het beeld”, zegt Gemenne. “Dat soort methodes zijn bij uitstek technieken die het predicaat ‘maffieus’ verdienen. Journalisten laten volgen, proberen ze te intimideren, hen schrik aan te jagen zodat ze niet meer zouden schrijven over de zaken die geen daglicht verdragen, ... het bevestigt enkel dat Land Invest en Publifin/Nethys over exact hetzelfde gaat.”

Bij gratie van de almacht

François Gemenne: 'We moeten ons ervan bewust zijn dat dit soort praktijken ook op eigen bodem gebeuren en die feiten ook bij naam durven noemen'

Dergelijke systemen kunnen zich ontwikkelen bij gratie van de almacht van sommige partijen. “Het is steeds een probleem wanneer één partij zeer dominant is”, zegt Gemenne. “De PS is dat al heel lang in Franstalig België. N-VA is dat op zeer korte tijd geworden in Vlaanderen. Partijen die zich in dat stadium bevinden, voelen wat macht kan betekenen én ze voelen zich ook gelegitimeerd om die te gebruiken. Daarop volgt de verleiding om het openbaar domein als een soort persoonlijk wingewest te zien."

"Aan die verleiding op zich is weinig te doen. Ze is inherent aan de machtspositie, maar een democratie kan natuurlijk wel adequate controlemechanismen voorzien om uitwassen op te sporen en te voorkomen", stelt Gemenne.

De oplossing daarvoor kan volgens de Luikse politicoloog uit Europa komen. Hij verwijst daarbij onder meer naar Malta en Slovakije.

De Maltese premier kondigde aan een stap opzij te zullen zetten omdat de voormalige stafchef van de Maltese regering betrokken zou zijn geweest bij een moordcomplot op journaliste Daphne Caruana Galizia die schreef over corruptie op het eiland.

In Slovakije stapte de minister van Binnenlandse Zaken vorig jaar op nadat een procureur strafklacht had neergelegd tegen hem omdat hij de rechtsgang zou belemmeren in een corruptiezaak die aan het licht werd gebracht door de vermoorde journalist Jan Pociatek.

“Gelukkig hebben we in ons land nog niet te maken met moord of met fysieke bedreigingen, maar de intrinsieke dynamiek achter de feiten is wel dezelfde”, zegt Gemenne. “Het gaat om verregaande intimidatie en druk."

"Als Europa het meent met haar terechtwijzingen van landen als Turkije in verband met de rechten van de mens en de persvrijheid, dan moet ze er voor zorgen dat ze eerst en vooral ook voor eigen deur veegt. Een belangrijke voorwaarde daarvoor is dat men er zich van bewust moet zijn dat dit soort praktijken ook op eigen bodem gebeuren en dat men die feiten ook bij naam durft te noemen", besluit Gemenne.

LEES OOK
Tom Cochez, David Leloup / 23-10-2019

Politici, vastgoedbonzen en verborgen camera’s in Megève

In een luxueuze villa in Megève ontving de omstreden superlobbyist Koen Blijweert de voorbije jaren talloze politici en bouwpromotoren. Apache kon een opmerkelijk proces-verbaal…
IMG_0418
Herman Loos / 15-10-2019

De ene badmeester is goedkoper dan de andere

Minder sociale bescherming en slechtere loonvoorwaarden voor hetzelfde werk? Voor zwembadpersoneel kan het, want niet alle uitbaters van publiek-private zwembad vallen onder…
BELGIUM MONS ELIO DI RUPO NEW SWIMMING POOL
Stef Arends / 26-06-2019

Trolling Almaci: de haatreacties gefileerd

Het belangrijkste stuk van 2019 volgens Tom Cochez. 'Groene trut', 'dikke koe', 'mensaap' of nog: 'stamp die toch uit België'. Meyrem Almaci werd na haar eedaflegging bedolven…
Screen Shot 2019-06-26 at 13.07.03