De zoveelste klimaatmars is weer achter de rug. Dit keer in Antwerpen. Ondanks het voortdurende succes van jullie stakingen voor het klimaat, bespeur ik de laatste tijd toch enige wrevel in je woorden.
Maandag legde je in De Afspraak geduldig uit dat er voorlopig geen einde komt aan de klimaatmarsen omdat 'de politiek' blijft talmen met het nemen van de juiste maatregelen. Vandaag zei je dat je ‘gefrustreerd’ bent dat niemand een plan heeft.
Ik schrijf je deze brief, omdat ik denk dat je je te veel zorgen maakt. De Wetstraat weet al lang wat er moet gebeuren, maar de partijen willen dat nog even geheim houden.
Het klimaatprobleem is erg eenvoudig. Het staat onomstotelijk vast dat de mens te veel CO2 uitstoot. Dat weten we eigenlijk al heel lang, maar diegenen die baat hebben bij het economische systeem dat daar verantwoordelijk voor is en dat gebaseerd is op fossiele brandstoffen, hebben er alles aan gedaan om verwarring te stichten. Vergelijk het met de tabaksindustrie die ons veel te lang heeft wijsgemaakt dat roken geen kwaad kon (mijn moeder kreeg in de jaren vijftig een muntsigaret van haar lerares omdat ze een verkoudheid had en omdat dat haar longen zou openen).
Klimaatontkenners van allerlei pluimage vind je uiteraard in de war rooms van de petroleumfirma's of de autoconstructeurs, maar ook bij antieke intellectuelen die zich niet kunnen voorstellen dat de mens in zijn eentje het klimaat kan beïnvloeden. Ze vergeten vaak dat er toen zij nog een korte broek droegen amper 2,5 miljard mensen op deze planeet rondliepen terwijl dat er in 2050 9,8 miljard zullen zijn.
Enkele jaren geleden waren de klimaatsceptici nog dapper en luidruchtig. In conservatieve kringen, maar ook bij een aantal postmoderne journalisten ('consensus' in de wetenschap is verdacht!) was het bon ton om twijfel te zaaien. En je vindt natuurlijk altijd een ijzerenheinige Einzelgänger die beweert dat de aarde niet opwarmt. Je vindt er zelfs die zonder blozen beweren dat al die alarmerende studies gemanipuleerd zijn. Dat er een Groot Complot is. En dat jij daar ook deel van uitmaakt. (En wij bij Apache ook, trouwens. Wij publiceren immers een klimaatdossier. Stel je voor!)
Nieuwe kerncentrales komen er niet. Omdat ze onwenselijk en te duur zijn
Echte klimaatontkenners hoor je niet meer zo vaak, tenzij aan de toog van Café Twitter. Ze gooien het voortaan over een andere boeg. Nadat ze eerst de opwarming ontkenden, verkondigen ze nu dat die toch niet meer tegen te houden zal zijn. De mensheid zou zich beter voorbereiden op een stijgende zeespiegel in plaats van met man en macht te proberen de uitstoot van CO2 te verminderen.
Ondertussen leren we uit de recentste rapporten van het IPCC, het VN-panel van wetenschappers dat de klimaatopwarming bestudeert, dat we beide zullen moeten doen. We zullen én dijken moeten verhogen (of grote groepen mensen moeten herhuisvesten) én nieuwe manieren vinden om ons te verwarmen, te verplaatsen en onze economie draaiend te houden met minder of helemaal geen fossiele brandstoffen.
Beste Anuna,
De klimaatmarsen die jullie nu al wekenlang koppig en vastberaden organiseren hebben de zaak op scherp gesteld. Er is genoeg tijd verloren gegaan en er moeten dringend maatregelen genomen worden om de opwarming van de aarde te stoppen. Jij verbaast je erover dat dat nog steeds niet gebeurd is terwijl zowat alle politici de mening van de wetenschap delen dat Het Probleem ook Echt is. Je bent ontvangen door de Hoge Heren en Dames, van Joke Schauvliege tot de akelige Jean-Claude Juncker en de gladde aal Emmanuel Macron.
Allemaal kussen ze je hand, strelen ze je over je hoofd of kloppen ze je op je schouders: "We hebben het begrepen, meisje. Ga maar weer naar school!" En ondertussen doen ze rustig verder. Ze geven belastingvoordelen aan een fabriek die plastic wil maken in de Antwerpse haven en die bijna twee miljoen ton CO2 zal uitstoten. Ze verhogen de prijs van de treintickets en laten toe dat Nederlandse industriële landbouwers megastallen bouwen in onze grensstreek.
En toch is er hoop, Anuna. Ze schuilt in een goed bewaard geheim.
De politieke partijen die nu ruzie maken, de 'ecofanatici' tegen de 'ecorealisten', getemperd door de 'ecoparticipationisten' en uitgedaagd door de 'ecosocialisten', zijn het eigenlijk allemaal eens over de belangrijkste maatregelen.
Nieuwe kerncentrales komen er niet. Omdat ze onwenselijk en te duur zijn. En omdat we bijgod niet weten wat we met al dat afval moeten aanvangen. Maar wellicht zullen de twee jongste kerncentrales toch langer openblijven. Dat is nodig omdat er de voorbije jaren veel te weinig is gedaan om de gevolgen van de kernuitstap (die al in 2003 beslist werd!) op te vangen. En een blackout wil niemand op zijn geweten.
Niet alleen partijen als de N-VA zijn het daarover eens, maar ook de Bond Beter Leefmilieu, de koepel van alle milieuorganisaties in ons land. Niet dat de BBL nu plots voor kernenergie is, maar er is op dit moment weinig keuze
De politieke partijen die nu ruzie maken zijn het eigenlijk allemaal eens over de belangrijkste maatregelen
Twee centrales langer openhouden is niet eens een probleem, als ze uiteindelijk maar dichtgaan. Het staat verdere investeringen in groene energie niet in de weg, zegt de BBL. Dat het een goedkope oplossing is, zoals N-VA beweert, klopt niet. De eigenaar van die kerncentrales (Engie / Electrabel) wil wel boter bij de vis. Er moeten heel wat aanpassingswerken gebeuren om de levensduur van de centrales te verlengen. Maar goed, gascentrales bijbouwen die je nadien moet afbreken is ook niet echt een elegante oplossing.
Maar kernenergie of niet, dat is niet de belangrijkste kwestie. Zelfs als je alle centrales zou openhouden, is er nog enorm veel 'schone' energie nodig om de industrie, het wagenpark en onze woningen te 'vergroenen'. Dan kom je er niet met nog eens tien centrales extra.
Maar ook daarvoor hebben de partijen eigenlijk al lang hun antwoord klaar. Er zal stevig gehakt worden in het systeem van salariswagens, er komt meer geld voor bus, tram en trein en ook het rekeningrijden zal waarschijnlijk door de volgende regering worden ingevoerd, al was het maar om de Oosterweelverbinding te financieren.
Waarom zeggen die politici dan niet dat ze over al die zaken min of meer hetzelfde denken? Omdat het allemaal pubers zijn
Waarom zeggen die partijen dan niet dat ze over al die zaken min of meer hetzelfde denken? Omdat het politieke partijen zijn. En omdat het eigenlijk allemaal pubers zijn. Ze willen vooral opscheppen, ‘de grootste hebben’ en zichzelf in het zonnetje zetten ten koste van anderen.
Hun belangrijkste doel is macht verwerven om hun ideeën te kunnen uitvoeren. En dat doen ze door zo veel mogelijk stemmen te halen bij verkiezingen. En verkiezingen win je alleen als jouw partij de beste campagne voert. Als de groene partijen de wind in de zeilen hebben omdat jullie zo dapper blijven staken en betogen, dan moeten andere partijen iets verzinnen om ook de aandacht te trekken.
De N-VA, die meesterlijk is in politieke communicatie, besefte al snel dat het geen zin heeft om te vissen in de groene vijver. De partij richt zich op de 30% van de mensen die denken dat het wel niet zo erg zal zijn, die vrezen dat ze te veel belastingen zullen moeten betalen, die vinden dat de Chinezen maar minder CO2 moeten uitstoten of die er niks mee te maken willen hebben. Als die allemaal op N-VA stemmen, dan kan de partij het verlies op de milieuflank wat temperen.
Je weet misschien, Anuna, dat de N-VA ontstaan is uit de Volksunie, de partij die in 1974 als eerste een milieucongres hield, lang voor Groen (of Agalev) zelfs maar bestond.
Maar ik durf wedden dat zelfs de N-VA , wanneer ze in de volgende regering zou zitten maatregelen zou treffen die in de lijn liggen van wat ik hierboven schreef. Dat deed de partij eerder ook in Antwerpen, waar burgemeester De Wever een akkoord sloot met de burgers die meer dan een decennium lang storm liepen tegen de Oosterweelverbinding.
Anderzijds zal Groen zich waarschijnlijk niet verzetten tegen de verlenging van de levensduur van de twee jongste kerncentrales. Het komt er alleen op aan om in ruil voor die 'toegevingen' iets anders uit de brand te slepen. En het komt er ook op aan - voor alle partijen behalve het Vlaams Belang en de PVDA - om niet té radicaal te zijn, anders dreigen ze geen huwelijkspartners te vinden bij de vorming van de nieuwe regering.
Je hoeft dus niet radeloos te worden. Hou gewoon de druk op de ketel en blijf met je leeftijdsgenoten (en hun ouders en grootouders) door de straten trekken. Politici zijn alleen maar geneigd om te 'bewegen' als er ook beweging is op straat, als er rumoer is. En de manier waarop jullie - waardig, uitgelaten, poëtisch en met humor - elke week betogen is een verademing als je dat vergelijkt met betogingen van jullie leeftijdsgenoten die meer affiniteit voelen met griezelige groupuscules als Schild & Vrienden of met dat deel van de gele hesjes dat geweld niet schuwt.
Wij kennen elkaar niet, Anuna. Wij zitten ook niet in hetzelfde complot ook al is mijn vrouw schepen voor Groen in Turnhout (waar er trouwens ook al twee klimaatbetogingen waren) en ook al zag ik je enkele weken geleden zitten in Café Victor van BOZAR waar ik ook werk. Maak je dus maar op voor een georchestreerde trollen-campagne op Twitter. Doorgestoken kaart! Opgezet spel! Ik heb gezien dat je af en toe ook berichtjes achterlaat op Twitter. Ik weet niet of dat zo'n goed idee is. Twitter is vooral de speeltuin van ijdeltuiten en gefrustreerde narcisten. En van complete randdebielen. En jij bent precies het tegendeel van die drie mensensoorten.
Kortom, moedig voorwaarts!
Karl van den Broeck
Hoofdredacteur Apache
