Onbetaalbaar wonen hoeft geen wetmatigheid te zijn
De Vlaming is lang niet de enige ter wereld met een baksteen in de maag. Ook in Nederland is een eigen huis, een plek onder de zon het na te streven ideaal. De Correspondent vraagt zich af of we die droom niet stilaan beter opbergen. Voor jonge Nederlanders wordt een huis kopen steeds onbetaalbaarder. Klinkt jonge Vlamingen ongetwijfeld bekend in de oren. De Nederlandse hypotheekschuld heeft historische, intimiderende hoogtes bereikt. De invloed van de financiële sector op een basisbehoefte als wonen is dan ook enorm. En het is dan ook daar dat we de oorzaak van de toenemende onbetaalbaarheid van wonen moeten zoeken. Rijke Nederlanders, internationale beleggers en consorten, op zoek naar een zekere financiële return, zien huizen als een lucratieve financiële bezitting. (Bij Follow The Money waarschuwt financieel geograaf Ewald Engelen trouwens voor het uiteenspatten van de huizenzeepbel en dus een herhaling van de crisis van 2008.)
Een huis is verworden tot een financieel product. Valt er iets aan te doen?
Het digitale beest een naam geven
De invloedrijke onderzoekster Shoshana Zuboff was deze week in Brussel om haar nieuwe boek 'The Age of Surveillance Capitalism' voor te stellen. Een monumentaal werk, dat de huidige, op persoonlijke data gerichte fase van het kapitalisme op krachtige wijze ontleed en ontdoet van alle mooipraterij en profetische turbotaal die vooral uit Silicon Valley weerklinkt. Zuboff betoogt dat we in een strijd om de mens zelf zijn beland. Pioniers als Facebook en Google tonen de rest van de bedrijfswereld hoe de menselijke ervaring, ons denken en ons hele menselijke zijn als een soort final frontier door het kapitalistisch bestel veroverd kan worden. Zuboff stelt vast dat terwijl het industrieel kapitalisme de natuur vernietigde, 'surveillance capitalism' de menselijke natuur dreigt te vernietigen.
Zuboff werkte zeven jaar aan haar boek, en levert volgens de eerste commentaren een ijkpunt af in het beschrijven en analyseren van de nieuwe economie. Zelf wil ze het digitale beest een naam geven zodat we het eindelijk effectief kunnen bestrijden. Dat ze het boek voorstelde op een conferentie met als hoofdsponsors Facebook en Google, zullen we maar als toepasselijke ironie beschouwen.
Facebook betaalt tieners om hen te kunnen bespioneren
Als u nog een illustratie zocht van de analyse die Shoshana Zuboff maakt, dan volstaat het dit verhaal van TechCrunch te lezen. Een nieuwe week, een nieuw Facebookschandaal? Het lijkt er ondertussen wel op. Uit het onderzoek blijkt dat Facebook sinds 2016 gebruikers tussen 13 en 35 jaar soms tot 20 dollar per maand betaalde om hun privacy te verkopen via de Facebook Research app. Van privéberichten tot persoonlijke foto's, zoek- en betaalgeschiedenis. In de strijd om online dominantie is data en persoonlijke informatie van levensbelang. En dus heeft Facebook er wel wat voor over. Als het verhaal ons één ding leert, is het wel dat zolang we het vermarkten van onze persoonlijke data toestaan, dit soort schandalen zal blijven opduiken. Facebook is als een oliebedrijf dat steeds verder en dieper op zoek moet naar olie, en daarvoor de risico's voor mens, dier en milieu niet schuwt.
Om ons tot in het diepste van onze ziel te leren kennen en diensten en reclame steeds beter te kunnen personaliseren, moet privacy als eerste wijken.
Leven met klimaatopwarming
Ook in Vlaanderen bereiden we ons maar beter nu al goed voor op de gevolgen van klimaatopwarming. Naast broodnodige klimaatmitigatie - het tegengaan van verdere klimaatopwarming, zullen we wellicht onvermijdelijk ook moeten investeren in klimaatadaptatie - het aanpassen aan de gevolgen van de opwarming. In de Filipijnen kennen ze daar nu al alles van. The Guardian trok naar het Filipijnse eiland Ubay, dat sinds 2013 getroffen wordt door permanente, dagelijkse overstromingen, omdat het eiland tot een meter gezakt is ten gevolge van een aardbeving. Japanse vorsers onderzoeken er de milieu-impact en de sociale en economische gevolgen van de dagelijkse overstromingen. Want wat er op Ubay gebeurt, is een voorbode van wat onvermijdelijk zal gebeuren: een stijging van de zeespiegel.
Hoe passen bewoners zich aan? Want verhuizen willen ze niet. Uit de tactieken en technieken die ze gebruiken, hopen onderzoekers lessen te trekken voor de rest van de planeet.
Aan het onderzoek is ook een filmproject verbonden, Racing the King Tide.
Is de tijd rijp voor een Amerikaanse vermogensbelasting?
Al 25 jaar zweeft het idee van een belasting op rijkdom rond in de Verenigde Staten. Al stond zo'n taks weliswaar nooit bovenaan de agenda. Daar komt nu stilaan verandering in. Senator en potentiële presidentskandidate Elizabeth Warren plaatst het idee van een vermogensbelasting centre stage. Kersvers Congreslid Alexandria Ocasio-Cortez wil de inkomensbelasting voor de rijksten dan weer fors verhogen. Het debat over belastingen lijkt alleszins geopend, en volgens The New Yorker is de tijd er ook rijp voor. De Democratische voorstellen raken de steeds gevoeligere snaar van toenemende vermogens- en inkomensongelijkheid in de VS.
Al zijn er ook wat uitdagingen aan verbonden. Want wanneer de allerrijksten zwaarder belast worden, doen ze er alles aan om die belasting te ontwijken. En hoe pak je dat aan?
