De keuze van Apache #30

Jan Walraven
9240952792_27a5f1eb9d_k
Tayyip Erdogan (Foto: Flickr CC)

Erdogan versus de vakbonden

Na academici, journalisten, ambtenaren en mensenrechtenactivisten zijn het nu de Turkse vakbonden die het leven zuur gemaakt worden door het steeds autocratischere bewind van Turks president Erdogan. The Nation sprak met verschillende vakbondsmensen die actie voeren tegen de levensgevaarlijke arbeidsomstandigheden bij de bouw van de nieuwe internationale luchthaven in Istanboel - de grootste ter wereld.

De gebrekkige bescherming van vakbondsvertegenwoordigers en -leden is historisch gegroeid, en daar lijkt Erdogan allesbehalve mee in te zitten. Want de lage arbeidsstandaarden zijn een zegen voor binnenlandse bedrijven en allerhande multinationals.

9240952792_27a5f1eb9d_k
De Turkse president Recep Tayyip Erdoğan (Foto: Flickr CC)

Waar blijft de Europese demos?

Met de Brexit verlaat het meest eurokritische land binnenkort de Unie. Ook daarom, en niet enkel om de onvermijdelijke economische klap, is de Brexit zo'n spijtige zaak, schrijft Joris Luyendijk op De Correspondent. In Groot-Brittannië weerklinken naast types als Nigel Farage, ook serieuze, weldoordachte en broodnodige eurokritische stemmen. Zij nemen het zogenaamde 'democratisch deficit' serieus, en onder vuur. En dat doen we in de overgebleven lidstaten maar beter ook, meent Luyendijk. Want het ontbreekt de EU aan een Europese publieke opinie, een demos die Europese beslissingen bediscussieert, kritisch onder de loep neemt en controleert. Het helpt daarbij niet dat de grote media in de verschillende staten vooral naar de eigen nationale navel staren.

Zo'n demos is nochtans broodnodig. Om de Brusselse bubbel op tijd en stond te doorprikken, om druk te zetten op de nu al te vaak anonieme Europese politici, om van de Europese droom een echt democratisch project te maken.

Experimenteren met de coöperatieve deeleconomie

Plan je een citytrip naar Amsterdam, Barcelona, Bologna of Venetië? Dan kan je binnenkort een kamer of huis huren via het coöperatieve platform Fairbnb, schrijft The Next Web. In deze vier steden test Fairbnb zijn "ethisch verantwoord" alternatief voor Airbnb voor. Het platform doneert een deel van de opbrengsten aan buurtprojecten, houdt zich wel aan de wetgeving en is bovendien coöperatief opgebouwd en dus eigendom van de bewoners van de buurten waarin het opereert. De bedoeling: lokale bewoners opnieuw zeggenschap geven over het toerisme in hun stad en buurt.

De reactie op het op winst gerichte Airbnb dat buurten overspoelt met toeristen en huizenprijzen de hoogte in duwt, beperkt zich niet langer tot spandoeken en protestacties.

fairbnb airbnb
Amsterdam pioniert met Fairbnb, een coöperatief alternatief voor Airbnb (Rechtenvrije foto)

Op zoek naar betere economische barometers

Het BBP en de werkloosheidsgraad zijn nog steeds de belangrijkste barometers waarvan we aflezen hoe goed het met de economie gaat. Maar zijn het wel de juiste barometers? Wat als er - zoals bijvoorbeeld in de VS - een discrepantie is tussen deze economische indicatoren en de alledaagse situatie waarmee de bevolking geconfronteerd wordt? Politicoloog David Runciman en econome Diane Coyle buigen zich in de podcast Talking Politics over de vraag of er geen betere barometers te vinden zijn, en hoe die er dan moeten uitzien. Want aan het BBP lees je niet af hoe ongelijk een samenleving is, welke milieu-impact de industrie heeft, en ga zo maar door. Zo worden er heel wat zaken aan het oog onttrokken van het brede publiek, maar eveneens van beleidsmakers.

We hebben betere macro- én micro-economische data nodig, met meer nuance en oog voor uiteenlopende factoren, die passen bij de veranderende digitale samenleving waarin we leven.

De verborgen Duitse crisis

Duitsland mag dan wel het rijkste (en machtigste) land van de Europese Unie zijn, bijna een vierde van de mensen met werk verdienen er minder dan het minimumloon en zijn afhankelijk van overheidssteun. De ongelijkheid groeit, de kloof tussen arm en rijk breidt uit. De Duitse socioloog Oliver Nachtwey noemt het "Duitslands verborgen crisis". De oorzaak zoekt Nachtwey niet enkel bij het einde van Bretton Woods, maar ook bij Herbert Marcuse, neo-Marxistisch icoon van de Frankfurter Schule en daar ook de voorganger van Nachtwey. De verliezers hebben volgens het heersende discours hun verlies enkel aan zichzelf te wijten - net als de winnaars hun winst, en met deze redenering wordt de groeiende ongelijkheid gelegitimeerd.

De nadruk die Marcuse legde op autonomie, zelfontplooiing en individuele verantwoordelijkheid zit de nieuwe neoliberale consensus als gegoten.

In Portugal staan voor- en achterdeur open

Portugal vergrijst. Het binnenland ontvolkt. De dorpscafé's sluiten. Maar liefst twintig procent van de Portugezen woont niet meer in Portugal. Tijdens de economische crisis zochten veel jongeren andere, welvarender oorden op. Het verklaart waarom Portugal als zowat enige Europese land geen extra grensbewaking neerpootte, maar integendeel erg happig was om meer vluchtelingen op te vangen dan gevraagd, schrijft MO*Magazine. Al botsen de officiële cijfers wel met het aanvankelijke voluntarisme, en staan ook vluchtelingen niet te springen om het leeggelopen platteland opnieuw te bevolken. De voordeur staat open, maar de achterdeur evenzeer.

Goede bedoelingen genoeg, maar de uitwerking laat te wensen over.

vita-marija-murenaite-482048-unsplash
Een kenmerkende gele tram baant zich een weg door de smalle straten van Lissabon (Rechtenvrije foto)
LEES OOK
Jan Walraven / 04-04-2020

Meer lezen over de coronacrisis #2

Een extra ‘keuze van Apache’ rond het thema dat momenteel ons leven beheerst: de coronacrisis.
visuals-d9UaoD4Rq7w-unsplash
Jan Walraven / 14-03-2020

Coronatest voor EU, een Griekse 'black site', en de plastic planeet

Het coronavirus test de solidariteit binnen de Europese Unie, Griekenland runt illegaal detentiecentrum, het geheim van Big Plastic, en nog meer in de Keuze van Apache.
photo-of-plastic-bottles-2547565
Jan Walraven / 21-12-2019

Europese migratiemiljarden, Amerikaanse persoonsgegevens, en Oekraïense oerbossen

Waarom kan niemand precies zeggen hoe Europa zijn migratiemiljarden besteedt? Waarom moeten Oekraïense oerbossen wijken voor een skigebied? Antwoorden in de keuze van Apache.
smartphone verslaving verslaafd jeanne menjoulet