De keuze van Apache #19

Jan Walraven
wahyu-saputra-769288-unsplash

Heb je zelf ergens een artikel gelezen dat iedereen zou moeten lezen? Beluisterde je een podcast die je met iedereen wil delen? Bekeek je een reportage die je wil aanraden? Mail het naar keuze@apache.be en wie weet komt het in ons wekelijks overzicht terecht.

Wil je de Keuze van Apache elke zaterdag in je mailbox? Schrijf je dan hier in.

 

Geen vluchtelingenbootjes, geen aandacht

De ergste humanitaire crisis ter wereld, zo bestempelt de VN de oorlog in Jemen. En toch komen er nauwelijks Jemenitische vluchtelingen naar ons land, worden er zelfs nauwelijks nieuwsitems of krantenartikels aan gewijd. Alleszins niet in verhouding tot de gruwel. MO*magazine sprak met één van de weinige Jemenitische vluchtelingen in ons land. Hij vertelt hoe door de overgewaaide Arabische Lente de repressieve en conservatieve krachten nog meer wind in de zeilen kregen, hoe Jemen vergleed naar wat het nu is: een door oorlog verwoest land, met miljoenen interne vluchtelingen die geen kant uit kunnen.

Geen bootjes aan de Europese kusten, dus ook nauwelijks aandacht voor Jemen, vat Moessa de Jemenitische tragedie samen. En dat ook deze oorlog om economische belangen draait, is voor hem een evidentie.

Grenzen aan de groei?

Toen Trump aankondigde dat de VS zich zou terugtrekken uit het klimaatakkoord van Parijs, deed hij dat naar eigen zeggen omdat hij economische groei verkiest boven het klimaat. Een valse keuze, opperden zij die menen dat klimaat en groei wel te verzoenen vallen. Maar klopt dat wel? Of heeft Trump het bij het rechte eind en zullen we moeten kiezen? Bij Longreads zoekt journaliste Livia Gershon antwoorden op de vraag die op steeds meer lippen brandt: kunnen we het klimaat en dus de planeet enkel redden door de economische groei te begrenzen?

Om die antwoorden te vinden hoeft ze niet eens zo ver terug te keren in onze geschiedenis.

Een land van geld, oplichters en dieven

Journalist Oliver Bullough dook voor zijn boek Moneyland in de wereld van de superrijken. De invloed die deze corrupte, stinkend rijke elite uitoefent, is vergelijkbaar met die van wereldmachten als de VS en China, vertelt hij in de podcast Talking Politics. De wereldwijd verspreide, superrijke elite vormt zo een eigen, meestal onzichtbaar land, dat hij Moneyland doopte, met als hoofdstad de City van Londen, waar Moneyland geconcipieerd werd.

Een diepgaand gesprek over belastingparadijzen, corruptie en de grip die deze corruptie op de politiek heeft.

Facebook is niet de oplossing voor Facebook

Van bij de oprichting rolt Facebook van de ene crisis naar het volgende schandaal. Geen toeval, stelt mediaprofessor Siva Vaidhyanathan in Logic Magazine: de problemen zijn inherent aan Facebook. Alle negatieve gevolgen die we nu zien - polarisering, verspreiding van valse geruchten, privacyschendingen - zijn gewoonweg vervullingen van het fundamentele ontwerp van de sociale netwerksite en tweede grootste online adverteerder ter wereld. Meer Facebook, meer technologie, meer artificiële intelligentie en 'machine learning' zijn niet de oplossingen waar we op zitten wachten, meent hij.

Er zijn duidelijke regels en wetgeving nodig. Want voor politieke problemen hebben we politieke oplossingen nodig.

Kan journalistiek de democratie redden?

'De huidige crisis van de Westerse democratie is een crisis van de journalistiek.' Nee, het is geen zin die in 2018 getypt is. Walter Lippmann schreef hem al in 1920. Kunnen we iets leren van Lippman? Nieman Reports meent van wel. Democratie kan niet zonder journalistiek, en vice versa. Wanneer het één aangetast wordt door vooroordelen en een vertrouwenscrisis, leidt de ander er eveneens onder. Maar de journalistiek kan mogelijk de weg wijzen. Door een volledige focus en toewijding aan de feiten.

En dat betekent ook transparantie over het eigen journalistieke werk en de toegepaste methodes.

Tegengif voor een Amazon-economie

Ergens middenin deze aflevering van The Next System Podcast laat onderzoeker Stacy Mitchell volgende cruciale zin vallen: Amazon wil niet gewoon de markt domineren, het wil de markt zelf zijn. De Amerikaanse webwinkel verkoopt al lang niet enkel meer boeken, meer nog, het is vooral een plek geworden waar zogenaamde derde partijen hun producten aan de man kunnen brengen. Amazon bepaalt zo de toegang tot de markt, maar leert eveneens welke producten aanslaan, welke consument wat koopt, ... . Het bedrijf van de rijkste man ter wereld, Jeff Bezos, wordt op die manier steeds slimmer en meer onaantastbaar, terwijl verhalen over uitgebuite werknemers steeds vaker opduiken.

Is er een tegengif? Mitchell meent van wel.

LEES OOK
Jan Walraven, Samira Ataei / 24-10-2020

Moordmachines, overal plastic en de donkere geschiedenis van Michelin

Dodelijke robots, Nederlands plasticafval in Turkije en het donkere verleden van bandenproducent Michelen. Dit alles en meer in de Keuze van Apache.
photo-of-plastic-bottles-2547565
Jan Walraven / 18-07-2020

Coronawinsten, dodelijke kokosolie en een plastic pandemie

McKinsey slaat munt uit de Amerikaanse coronacrisis, de plastic afvalberg groeit, kokosolie is dodelijker dan palmolie, en nog veel meer in de Keuze van Apache.
robin-benzrihem-vdcK6_YxGwY-unsplash
Jan Walraven / 09-05-2020

Stuurloze wereld, de rol van de klimaatcrisis en de winst van Bezos

Gebrek aan leiderschap, de rol van klimaatopwarming in de toename van infectieziekten, het aandikkende fortuin van de rijkste man en nog meer in de Keuze van Apache.
klimaatcrisis, klimaatopwarming, uitstoot