Een tragisch verkeersongeval maakte in 1997 een abrupt eind aan het leven van de toen 33-jarige Pascal Decroos. Op amper tien jaar tijd maakte journalist Decroos meer dan dertig documentaires die op de VRT getoond werden, maar ook VTM en de Nederlandse publieke omroep NPO2. Vijf van zijn spraakmakende werken zijn nog tot eind december te zien op VRTNU.
“Pascal Decroos realiseerde reportages die de zwakkere in beeld brachten”, herinnert Ides Debruyne, directeur van het Fonds Pascal Decroos en studievriend van Decroos. “Zijn verontwaardiging was zijn drijfveer en empathie zijn geheime wapen."
Op de begrafenis van Pascal Decroos legden vrienden en familie de kiem voor het fonds dat vanaf 1999 het werk van onderzoeksjournalisten zou financieren. De focus van het Fonds ligt nog steeds op het rechtstreeks ondersteunen van journalisten die risicovolle en tijdrovende onderzoeksprojecten uitvoeren.
Er is ook bijzondere aandacht voor jongere starters, de uitbouw van internationale netwerken en het stimuleren van ondernemerschap.
"Wat begon als een hommage is nu een kwaliteitsmerk om journalistieke tijd te kopen"
"Wat begon als een hommage is nu een kwaliteitsmerk om journalistieke tijd te kopen", zei Vlaams minister van Media Sven Gatz (Open Vld) op een herdenkingsavond in de Gentse KASKcinema.
Inmiddels is het Fonds Pascal Decroos een deelactiviteit geworden van Journalismfund.eu, de enige organisatie die cross-borderjournalistiek in Europa door middel van werkbeurzen structureel ondersteunt.
En het Fonds zal in de toekomst meer een faciliterende rol spelen, merkte Ides Debruyne op tijdens een gesprek over de toekomstplannen. Hij ziet het Fonds evolueren tot een go-between tussen geldschieters en journalisten, maar heeft onder meer ook de ambitie om samenwerkingsverbanden verder te ondersteunen.
Het Fonds Pascal Decroos richt tot slot al dertien jaar de opleiding Internationale Researchjournalistiek op en organiseert de jaarlijkse conferentie Dataharvest, waar zowat 400 onderzoeks- en datajournalisten uit Europa elkaar ontmoeten.
Uitgerekend maandag 4 december besliste Vlaams minister van Cultuur Sven Gatz om het Fonds Pascal Decroos een extra subsidie van 90.000 euro toe te kennen. Die komt uit een pot van 300.000 euro voor projecten die de diverstiteit en pluriformiteit in de media stimuleren.
Apache ontving uit diezelfde pot overigens een projectsubsidie van 50.000 euro om artikelen beter te ontsluiten voor een breder publiek. De rest van de subsidies werd verdeeld onder StampMedia, Charlie Magazine, Nuntra en Ring TV.
Uiteindelijk kregen vijf van de twaalf aanvragers een subsidie toegekend. Gatz wil innovatie in de toekomst aan de 'journalistengilde' overlaten en bekijkt hoe hij die middelen via het Fonds kan samenbrengen.
Ook Apache heeft de afgelopen jaren verschillende bijdragen gerealiseerd met steun van het Fonds Pascal Decroos. "Het Fonds Pascal Decroos is een aandachtige, alerte en genereuze partner voor alle journalisten die wat verder willen kijken en wat dieper willen graven”, brengt Apache-hoofdredacteur Karl Van den Broeck in herinnering. “Samenwerken met het fonds is altijd aangenaam en professioneel en de impact van de beurzen, op de journalistiek én op de samenleving, kan niet worden overschat."
"In tijden waarin onafhankelijke (onderzoeks)journalistiek steeds meer in de verdrukking komt, is de rol van het fonds er altijd maar belangrijker op geworden."
- De afgelopen weken schreef Jeanne Boden een reeks over de 'Nieuwe zijderoute' en hoe Chinese investeringen een strategisch net over Europa gooien.
- Ook van recente datum is het onderzoeksverhaal van Tom Cochez over de praktijken van CVS-professor Kenny De Meirleir.
- Dominique Soenens beschreef halverwege 2017 hoe Big Farma de Wetstraat inpalmde voor een cholesterolmiddel. Soenens beschreef eerder dit jaar waarom onze kerncentrales ook na 2025 zullen blijven draaien.
- Steven Vanden Bussche ontrafelde de bijzondere constructie achter het (ondertussen afgeserveerde) outletcenter The Loop in Gent, wat het grootste in Vlaanderen moest worden.
- Het burgerplatform WijBurgers onderzocht welke politieke partijen de meest transparante boekhouding hebben.
- Thomas Van de Putte trok door Europa om enkele dilemma's van de representatieve democratie te onderzoeken.
- In een driedelige reeks belichtte Nico Kennes de relatie tussen media en cultuurhuizen.
- Apache en De Correspondent zochten in 2014 uit waarom Belgische collaboratiedossiers gesloten blijven voor het publiek.
- Tom Cochez fileerde dat jaar de relatie tussen media en politiek aan de hand van gesprekken met partijvoorzitters, mediaspecialisten en communicatiemedewerkers. Tom Cochez zocht ook uit waarom de almacht van Electrabel tot op vandaag onaantastbaar lijkt.
- Johan De Boose schreef in 2014 een bijdrage over Rusland en religie.
- In een vierdelige reeks legt Tom Cochez het hoe en waarom uit van de opmerkelijke relatie tussen het Vlaams Belang, haar kopstukken en geld onder de aandacht brengt.
- Wouter Hillaert nam het cultuurbeleid van het seizoen 2012-2013 van de centrumsteden onder de loep.
- De omstreden wapendeals tussen FN Herstal en Libië kunnen niet langer onderzocht worden, aangezien het archief tussen 1975 en 1979 illegaal vernietigd werd, zo bleek uit onderzoek van Damien Spleeters. Damien Spleeters wierp ook zijn licht op de wapendeal tussen Sierra Leone en China, waarbij de Antwerpse diamantair Serge Muller een rol speelde.
- Met steun van het Fonds schreef Apache-mede-oprichter Georges Timmerman het boek 'Het geheim van Belliraj' en publiceerde in een artikelenreeks geheime documenten.
- Hoofdredacteur Karl Van den Broeck publiceerde in 2016 een vergeten pedofilieverhaal van de jezuïeten die in het spoor van pater De Smet naar Amerika trokken..
- Rafael Porto Carrero beschreef in 2011 een vorm van 'spiritueel pooierschap' dat uit Nigeria overwaaide, waarbij vrouwen met voodoo, het geloof in de macht van goden en geesten, tot prostitutie gedwongen worden.
- Indonesië-kenner Stefaan van Bruwaene bracht in 2010 een tiendelige reeks over islam en democratie in Indonesië.
- Etc.
Meer producties van andere media op de website van het Fonds Pascal Decroos.
