'Migratie bedreigt niet zozeer rijke, maar wel arme landen'

Liesbeth Van Houdt
IMG_2435
Stephen Bouquin, Karl Van den Broeck en Mark Elchardus in BOZAR

"Het Europese grensbeleid hangt met haken en ogen aan elkaar, vluchtelingen worden opgevangen in bufferzones en gedeporteerd naar openluchtgevangenissen." Bouquin verwijt Europa kortetermijndenken zonder het probleem op te lossen. "Turkije is trouwens allesbehalve een democratisch, veilig land. Twee miljoen mensen zijn gevlucht naar Turkije, 90% van hen leeft in de steden, waar kinderen noodgedwongen in fabrieken werken." Hij vraagt zich daarbij af op basis van welke criteria beslist kan worden dat er slechts 200.000 mensen in Europa opvangen kunnen worden.

Aan het werk

Volgens Elchardus tonen studies aan dat slechts een derde van de vluchtelingen na 15 jaar tewerkgesteld is. In België zou 43% van de moslims tussen 25 en 35 jaar aan het werk zijn. "Moeten we geen inspanningen leveren om die mensen aan het werk te helpen in plaats van nieuwe mensen toe te laten die terecht zullen komen in de zwarte economie? Om 200.000 of 300.000 mensen op te kunnen vangen, zijn strenge grenscontroles nodig. Op die manier kunnen vluchtelingen niet enkel opgevangen, maar ook geïntegreerd en tewerkgesteld worden. We moeten economische migranten kunnen onderscheiden van vluchtelingen."

Bouquin gelooft niet in gesloten grenzen. De 50.000 grensbewakers die de VS inzette aan de grens met Mexico, konden de afgelopen decennia niet beletten dat 12 miljoen Latijns-Amerikanen er toch in slaagden de VS binnen te geraken en er in de clandestiniteit belandden. Volgens Bouquin is er nood aan zachte, controleerbare grenzen. "Het kan niet dat er vrij verkeer is van kapitaal en goederen, maar niet van mensen. Uiteraard moet dat verkeer wel gecontroleerd gebeuren."

Migratie is niet onze grootste bedreiging, het is vooral een bedreiging voor arme landen. Als we iedereen toelaten, zijn we medeplichtig aan uitbuiting van die landen

Verder stelt hij dat niet migratie, maar het neoliberalisme dat fiscale paradijzen toelaat, de grootste bedreiging vormt voor onze welvaart en democratie. Elchardus sluit daarbij aan. "Migratie is niet onze grootste bedreiging, het vormt vooral een bedreiging voor arme landen. Het zorgt ervoor dat die landen nog verarmen. Als we iedereen toelaten, zijn we medeplichtig aan de uitbuiting van zulke landen."

Volgens Elchardus betekent asielrecht ook dat we mensen moeten helpen in de eigen regio en buurlanden. "Veel Syriërs vluchtten naar Libanon en Jordanië. De meesten van hen willen daar ook blijven. Waarom zouden we daar dan niet zwaar investeren? Links internationalisme betekent dat we mensen moeten helpen om hun land te veranderen, niet dat we ze moeten helpen om van land te veranderen."

"En als ze toch naar Europa willen trekken", vervolgt hij, "zou de asielprocedure daar moeten starten. De asielproblematiek heeft nood aan een eerste selectie van vluchtelingen buiten de grenzen van Europa."

IMG_2435
Stephen Bouquin, Karl Van den Broeck en Mark Elchardus in BOZAR

Twee 'linksen'

Waar vroeger enkel de klassieke breuklijn tussen links en rechts bestond, ontwaart Elchardus vandaag een nieuwe breuklijn tussen links dat pleit voor gemeenschapsafbakening en kosmopolitisch links. "Tegenwoordig is een groot deel van het electoraat links aan de kant van gemeenschapsafbakening. Extreemrechtse partijen, de meest neoliberale partijen van weleer, verdedigen nu ouderwetse socialistische standpunten voor het eigen volk."

"In Vlaanderen betekent dat dat Groen electoraal een expliciet kosmopolitische partij is. Het electoraat van sp.a is niet kosmopolitisch, maar de partijleiding wel. Daarom zal de partij stemmen verliezen als ze geen positieve boodschap rond gemeenschapsafbakening weet te formuleren. Het electoraat van N-VA is veel linkser dan de partij, maar deze partij heeft een veel duidelijker verhaal rond gemeenschapsafbakening."

Extreemrechtse partijen, de meest neoliberale partijen van weleer, verdedigen nu ouderwetse socialistische standpunten voor het eigen volk

Volgens Bouquin zijn politieke partijen in ons land vooral met zichzelf bezig en komt links als front te weinig offensief uit de hoek met duidelijke voorstellen voor echte verandering, bijvoorbeeld rond vermogensbelasting, arbeidsduurverkorting of herinvestering in sociale diensten. Links moet in zijn optiek een globaal alternatief bieden om te vermijden dat de democratie en de welvaart gesloopt worden door het neoliberalisme.

Elchardus ziet een gemiste kans van links in de financiële crisis van 2008: "Links was sprakeloos, niet in staat om de neoliberale crisis te gebruiken om het tij te doen keren. Links moet sterke standpunten innemen en sociaal-economisch meer naar links verschuiven. Mét een duidelijke boodschap over gemeenschapsafbakening."

Bekijk hier het volledige debat tussen Mark Elchardus en Stephen Bouquin. Het debat start vanaf minuut 30. I.s.m. BOZAR AGORA.

Dit artikel kwam tot stand met steun van de Vlaamse overheid.
LEES OOK
Jan Walraven / 03-02-2016

Het zwaartepunt van de vluchtelingencrisis ligt niet in Europa

De wereld is op de vlucht. Tegen alle beeldvorming in, draagt niet het oude continent de grootste last van die wereldwijde vluchtelingencrisis. Het aantal vluchtelingen dat Europa…
Syrische vluchtelingen in Macedonië (2015, © UNICEF)