Gisteren schreef onze hoofdredacteur Karl Van den Broeck al een pleidooi voor slagkracht, eendracht en visie. "Het is opvallend hoe weinig de publieke opinie in ons land zich ervan bewust is dat ons leger meevecht in het belangrijkste conflict van deze tijd. Dat heeft veel te maken met de bijna complete radiostilte die onze regering en ons leger hebben afgekondigd over de krijgsverrichtingen."
Samen met het besef dat we partij zijn in deze oorlog, is het ook noodzakelijk om de vrede voor te bereiden, in het Midden-Oosten, maar ook in Europa zelf. "Wie de noodzaak van deze ‘samenlevingsopbouw’ negeert, is niet alleen ziende blind, hij zaait meteen ook de kiemen voor een volgende oorlog. Eentje die zich dan uitsluitend in Europa zal afspelen."
Hadden we dit kunnen vermijden? Knack-journalist Kristof Clerix legt de vinger op de wonde. In een artikel op de website van de Britse krant The Guardian, beschrijft Clerix de structurele onderfinanciering en onderbemanning van de Belgische inlichtingendiensten. "Although Brussels is the diplomatic capital of the world, Belgian state security has only about 600 employees."
Apache schreef ook eerder al over de initiële besparing die de regering Michel op het budget voor Staatsveiligheid doorvoerde. Na de aanslagen in Parijs van november vorig jaar, werd het budget met 400 miljoen aangevuld. Die uitgave wil de regering, met het enorme gat in de begroting in het achterhoofd, echter graag als "eenmalige en uitzonderlijke" kost in de begroting inschrijven om ze zo uit het tekort te houden. Zoals Clerix schrijft is de onderfinanciering echter structureel en al langer een heikel punt. Ook The New York Times stelt vragen bij de werking van onze inlichtingendiensten.
Alweer Brussel. Ook na de aanslagen in Parijs stond onze hoofdstad, als uitvalsbasis voor de aanslagplegers, in het middelpunt van de belangstelling. Het portret van Brussel dat toen in de Groene Amsterdammer verscheen, is ook nu nog de moeite van het lezen waard.
Hoe dichter een aanslag bij huis plaatsvindt, hoe minder tijd er is om de feiten te relativeren, ze in een bredere, historische context te plaatsen. Apache maakte gisteren een overzicht van jihadi-terrorisme op Europese bodem. De Nederlandse Midden-Oosten correspondent Olaf Koens zette volgende grafiek van The Huffington Post op Twitter:
Maar ook een andere grafiek van The Huffington Post is veelzeggend. In de periode 2001-2014 vielen er wereldwijd 108.294 doden door terrorisme, 420 daarvan vielen op Europese bodem.
De aanslagen in Brussel mogen dan al op de voorpagina's van zowat alle Europese kranten staan, dezelfde dag bombardeerde de internationale coalitie, waar ook België deel van uitmaakt, de universiteit van Mosoel. VICE News bericht over de verschillende burgerdoden die daarbij te betreuren vielen.
De Britse historicus Ken Kennard (UGent) roept in een blogpost op tot Europese eenheid. Het is volgens hem de hoogste tijd dat Europese inlichtingendiensten hun 'intelligence' systematisch gaan uitwisselen, maar ook op het geopolitieke toneel moet Europa volgens hem eindelijk eendrachtig ageren. We mogen volgens Kennard niet ontkennen dat het onoordeelkundig ingrijpen van de VS in het Midden-Oosten en de apathische houding van de EU niets te maken hebben met deze aanslagen. "We hebben IS niet gecreëerd, maar we hebben hen wel ademruimte gegeven."
Sebastian Rotella van ProPublica beschrijft hoe de terroristen zich de afgelopen jaren in Brussel hebben weten te nestelen. Van de Kamikaze Riders tot de El Bakraoui-broers, stuk voor stuk zijn criminelen er in onze hoofdstad erin geslaagd om een uitgebreid netwerk op te bouwen.
Rob Wijnberg van De Correspondent buigt zich over de discussies die zich ontspinnen na dergelijke aanslagen. Hij noemt ze schijndebatten. "Schijndebatten, omdat de tegenstellingen waarop ze berusten eigenlijk niet bestaan. Schijndebatten, omdat de onenigheid die ze suggereren door de overgrote meerderheid van de mensheid helemaal niet gekoesterd wordt." Eerste slachtoffer van die polarisering is de nuance.
Antiterreurexpert Daniel Byman schrijft in The New York Times dat IS, nu het in Syrië en Irak in het defensief gedrongen werd, een Europees front heeft geopend. Het maakt hiervoor gebruik van de meer dan 5.000 Europese Syriëstrijders. Een deel daarvan probeert nu connectie te maken met Europese IS-aanhangers. Tijdens een interview met de Britse openbare omroep BBC waarschuwde ook Rob Wainwright, directeur van Europol, voor de 'nieuwe, agressievere' strategie van IS, dat schrijft The Washington Post. Over die strategie en vooral over de totstandkoming ervan brengt ook The Guardian een intrigerend verhaal. Daarin wordt beschreven hoe begin november, negen dagen voor de aanslagen in Parijs, IS-leiders van over het hele kalifaat, samenkomen in de Syrische stad Tabqah om er de nieuwe aanpak te bespreken: terreur zaaien in Europa.
Zoals eerder gezegd is dit overzicht niet volledig. De redactie zal dit artikel verder blijven aanvullen. Interessante suggesties van lezers zijn daarbij meer dan welkom.
