Nee, tsjeven waren niet populair in het gezin waar ik opgroeide. Zoals elk fatsoenlijk meisje uit die tijd deed ik mijn eerste en plechtige communie - over hypocrisie gesproken - maar daar hield het zo'n beetje mee op: we gingen nooit naar de kerk en op het Atheneum volgde ik zedenleer. Dat mijn moeder, lerares wiskunde aan datzelfde Atheneum, door de slagers en bakkers in de buurt met de nek werd aangekeken omdat ze les gaf in een 'goddeloze Rijksschool', zal daar wel toe hebben bijgedragen.
Waarschijnlijk omdat ik religie nooit als verstikkend heb ervaren, kende ik ook nooit de overweldigende behoefte om ermee af te rekenen. Aan de universiteit kreeg ik vrienden voor wie atheïsme een nieuw geloof werd dat ze hartstochtelijk en fanatiek verdedigden, maar ik weigerde om religie als bron van alle kwaad te zien. Alleen bleef de christen-democratie voor mij nog altijd het terrein van tsjeven die de kool en de geit spaarden, en de mantel der liefde al te vaak gebruikten om wantoestanden te camoufleren.
Naastenliefde
Fastforward 2016. Europa wordt overspoeld door vluchtelingen. Tenminste, dat wil men ons doen geloven. De totale instroom van vluchtelingen in 2015 was 0,068 procent van de Europese bevolking. Politici schieten in een kramp. Nationalistische partijen zijn er als de kippen bij om te polariseren en stigmatiseren, en deinzen er niet voor terug de Conventie van Genève als een vodje papier weg te zetten. Socialisten doen alsof ze nooit van de Internationale hebben gehoord en vallen over elkaar heen in pogingen om flinker en flinkst (lees: onbuigzaam) te zijn.
Enter de christen-democraten. Op kop bondskanselier Merkel, die zich niet laat opjutten, en het vanuit haar Lutherse ethiek de plicht vindt van het grootste Europese land om Syrische vluchtelingen op te vangen. Bij ons probeert CD&V-voorzitter Wouter Beke het debat fatsoenlijk te houden. Een apart sociaal statuut, waar N-VA-voorzitter Bart De Wever voor pleitte, blijft voor CD&V geen optie. "Mensen hebben waarde. Geen A- en B-statuten. Gisteren niet, vandaag niet en morgen niet. Voor ons zijn mensen mensen", verklaart Beke. Als in het asielcentrum in Leopoldsburg rellen uitbreken, laat hij zich niet verleiden tot stigmatiserende uitspraken, maar vertoont hij een pragmatische aanpak die empathie combineert met verantwoordelijkheid.
Naastenliefde. Geen hol begrip, maar zuiver in de praktijk gebracht. De pure essentie, de kern van de christelijke leer. Een mens zou nog fan worden
Maar het mooiste voorbeeld blijft natuurlijk de pastoor in Zeebrugge. “Hoe is het kamp in Calais ontstaan?”, zegt hij deze week in Humo. “Doordat de overheid niks deed. De vluchtelingen zijn dan maar zelf beginnen bouwen en dat zal hier ook gebeuren, als niemand iets doet. Maar de overheid vindt dat de vluchtelingen hier weg moeten. Ze zien hen niet als mensen in nood, maar als mensen die moeten verdwijnen. Ik redeneer vanuit naastenliefde en medemenselijkheid."
Naastenliefde. Geen hol, leeg begrip op zalvende toon gedebiteerd ditmaal, maar zuiver in de praktijk gebracht. De pure essentie, de kern van de christelijke leer. Een mens zou haast nog fan worden. Bijna, want je hebt ook nog figuren als provinciegouverneur Decaluwé die het begrip naastenliefde wel zeer letterlijk interpreteert. Zijn voornaamste bekommernis bestaat erin dat de toerist in zijn provincie niet de schok van zijn leven krijgt als hij in de duinen plots oog in oog staat met een vluchteling. Hoewel: die schrik zal vervolgens moeten doorgespoeld worden en dat is dan weer goed voor de horeca, het enige waar de man volgens mij van wakker ligt. De tsjeef.
