Ja maar

Chris Van Camp
CHRIS VAN CAMP
CHRIS VAN CAMP

Het project, dat geïmporteerd werd uit het buitenland, blijkt het in Vlaanderen bovengemiddeld goed te doen. Wat wil je: een methode die ervan uitgaat dat 'huisvesting een basisrecht is', in contreien waar men een baksteen in de maag heeft. Het lijkt de logica zelf en toch wordt het geen regel. Wat is onze perverse zucht naar schuld en boete?

Wanneer ik enthousiast vertel over het project, vragen mensen zich botweg af wat het mij kan schelen. Wel, allereerst ben ik verzot op het gevoel bevestigd te worden in mijn geloof in de piramide van Maslow. Voor mij destijds een revelatie, daarom bleef die optimale zelfontplooiing uit! Behoeftebevrediging gaat in trappen: wanneer de ene vervuld is, gaan we voor de volgende. Onnodig te zeggen dat een veilige schuilplaats een menselijke basisbehoefte is. Je wordt geen kernfysicus onder een brug, nog eerder studeer je rechten in de gevangenis.

Voor wat hoort wat

Nog steeds argwaan over mijn vreugde. Ik leg uit hoe het systeem in mekaar zit. De sleutel zit nog niet in de deur van de sociale woning of de volgende negatieve golf overspoelt mij al. Ja maar, wacht eens even. We gaan mensen toch niet leren dat je in het leven alles voor niks krijgt? Daar wringt het schoentje dus. Met alle leegstand, alle voedseloverschotten, alle investeringen die nu in om betonrot vragende, megalomane bouwprojecten zitten, kunnen we zorgen dat in een beschaafd land als het onze niemand in mensonwaardige omstandigheden moet leven. Maar zelfs als we randfiguren gaan oplappen om weer mee te draaien in ons achterhaald systeem, gunnen we ze het niet.

Nee, wij zien liever films met Will Smith over een dakloze vader die met zijn zoontje in openbare toiletten woont terwijl hij een topjob ambieert en overdag doet alsof er niets aan de hand is. Goeie film, waar gebeurd, stichtend voorbeeld, happy end. Het zijn nogal toestanden in Amerika, zeggen we dan. Daar is geen sociale zekerheid.

Miserie is taboe, we sluiten er ramen en deuren voor alsof het een gifwolk betrof. Hulp is voor hulpverleners, die zijn er links genoeg voor

Van onze eigen minder telegenieke daklozen verwachten we dat ze als Lazarus opstaan, het stof van de kleren slaan en gewoon meedraaien. Alsof dat zo simpel is. Miserie is taboe, we sluiten er ramen en deuren voor alsof het een gifwolk betrof. Hulp is voor hulpverleners, die zijn er links genoeg voor en hebben er in hun dwaasheid zelf voor gekozen bovendien. Vanuit 'job-hypotheek-cruise-en-hond-land' zien we niet eens hoe de mazen van ons geprezen sociaal valnet alsmaar groter worden. Het gros van de bevolking kan er mits de foute manoeuvers doorvallen. Wie op straat leeft, profiteert niet van onze (a-)sociale zekerheid. Zekerheid bestaat daar niet. Profiteren evenmin. Tenzij je al lang droomt van 50 cent en een beker soep. Die durven nog wel eens uit de lucht vallen. Wat je hulp noemt, is vaak niets meer dan kleinerende liefdadigheid.

Time-out

Wanneer het geweten toch zure oprispingen opwekt dan wordt er naar het ultieme redmiddel gegrepen: "de meesten willen niet anders dan op straat leven, ze willen geen adres, maar hun vrijheid". Dat is ook te begrijpen, want eens je ergens woont, komen er zoveel problemen op je af dat je naar een steen verlangt om eronder te kruipen. Als je al niet gek was, jaagt de krankzinnige administratie je wel door het lint. Nog voor je je kan oprichten en weer iets kan vergaren, komen aasgieren oude schulden vereffenen, de overheid die je weet wonen op kop. Want het is zoveel makkelijker een slachtoffer dat al neerligt te schoppen.

We hebben tijd nodig om af te stappen van het 'voor wat hoort wat' idee. Hulp mag geen hulp meer zijn, maar moet evolueren naar onderhoud en herstel van menselijke waarden

En daarom is die Housing First zo slim. Wat iemand nodig heeft om zich als een feniks weer op te richten, is time-out. Het moment dat de regisseur 'cut' riep tegen Will Smith in dat Amerikaanse ambitie-sprookje. Je moet de tijd krijgen om je veilig te voelen, om tot rust te komen zodat je ratio het weer wat kan overnemen van primitieve overlevingsinstincten. Eerder is er geen beginnen aan. Verder heb je tijd nodig voor herstel. Tijd om na te denken. Maar vooral wij, de maatschappij, hebben tijd nodig om af te stappen van het 'voor wat hoort wat' idee, van de schaarste waan waarin we verkeren. Hulp mag geen hulp meer zijn, maar moet evolueren naar onderhoud en herstel van menselijke waarden. Iets waar wij ook beter van worden.

Housing First en doe er een basisinkomen bovenop. Yes, we can… change.

LEES OOK
Bert Moerman / 16-07-2021

Een vorm van vooruitgang

'Niets is ooit zo slecht dat het voor niets goed is.'
bert moerman
Nadia Nsayi / 30-06-2021

Spijt is niet genoeg

België moet samenwerken met Congolese leiders die hun land willen opbouwen.
de croo in congo
Anton Jäger / 04-06-2021

De Coningskwestie

Wat vertelt de online steun van duizenden Vlamingen over het Vlaanderen van vandaag en gisteren? 
BRUSSELS BOIS DE LA CAMBRE LA BOUM THREE