Stockholmsyndroom

Chris Van Camp
CHRIS VAN CAMP
CHRIS VAN CAMP

Wanneer hij een klacht indient bij de Europese Commissie over de kortingen die Antwerp Gateway en PSA Antwerp als verdekte staatssteun kregen, is hij een vermakelijk stripfiguurtje. Maar o wee als hij met evenveel brio aankondigt 8 miljoen euro, zijnde 0,5% van zijn winst, in kunstprojecten te willen steken. Dan staan de verdedigers van democratische waarden op hun achterste poten en wordt meteen de link gelegd met het budget dat de overheid in zijn zonnepanelen steekt. Alsof dat geld uit het budget van Gatz komt. Waarom mag een boer met geld en goesting zich niet inlaten met kunst? Terwijl de gemiddelde cultuurminister al even het niveau en de expertise van een Huts heeft. Omdat hij als een levende spotprent weleens ons totaal falende cultuurbeleid een spiegel zou kunnen voorhouden? Of omdat we hardnekkig willen vergeten dat heel het door het volk geclaimde kunstpatrimonium tot een halve eeuw geleden door mecenaat tot stand kwam? Inclusief het centraal station van Antwerpen.

Geld als taboe

Plots mag hij de de overheid niet schofferen door het equivalent van het budget voor 21 musea op tafel te leggen voor allerlei kunstprojecten. Uiteraard dingen die hij met de natte Nero-duim kiest. Alsof we met het kunstendecreet niet in die fase zitten? Ik wist niet dat er nog commissies van experten waren die iets te zeggen hadden. Zijn we dan zo’n masochisten dat we in de verdediging gaan voor een overheid die ons verarmt alleen al om het failliet van onze privacy te bekostigen? En dat terwijl er bij het minste ‘en dat op de kap van de belastingbetaler’ wordt geroepen. Ook nu, in het geval van Huts en zijn zonnefarm. Hij kan die winst net zo goed in minder stichtende doelen steken en vooral geen groene energie opwekken. Het is maar een woord.

Waarom mag een boer met geld en goesting zich niet inlaten met kunst terwijl de cultuurminister al een tijdje het niveau en de expertise van een Huts heeft?

Maar wanneer Fernand uitpakt met zijn wat naïeve liefde voor de kunst, worden we terug gekatapulteerd in de tijd en klinken termen als ‘geld stinkt en den rijkaert die den baerlycken duvel is’. De intelligentia verwijt hem lafhartig wansmaak en megalomanie. Heilige huisjes als Wim Delvoye, die de Hutsen al jaren uitmelkt, en andere leveranciers van schoon goed, zwijgen als de mosselpot van Broothaers.

Ik blijf het bizar vinden dat uitgerekend mensen met verstand zich hardnekkig moreel identificeren met vage, uitgeholde begrippen als de gemeenschap, de maatschappij en de democratische overheid. Zelfs nu daagt het niet dat ‘de overheid’ net als justitie en politie, entiteiten zijn waar je als individu weinig van te verwachten hebt. Maar nee, wat de gemeenschap doet, doet de gemeenschap goed. We juichen initiatieven als cultuurinvest toe, wat een slimme truc is om privégeld in te zetten om het cultuurbeleid op te smukken, maar steigeren als iemand rechttoe rechtaan aan ouderwets mecenaat doet. Geld, zowel de overvloed als het gebrek eraan, is blijkbaar het laatste taboe dat overeind blijft.

Stockholm

Onderschat niet hoe blij kunstenaars met Huts zijn. Zij die bij veel curatoren uit de boot vallen en vooral diegenen die hun succes graag afmeten (of wiens succes de media graag afmeten) aan de recordprijzen die ze kunnen halen. Dat feit wordt door de critici nu net vertaald naar wansmaak. Gek genoeg gaan in die fnuikende kritieken de nu al lobbyende kunstenaars en galeristen vrijuit. Alsof de aankoop van hun werk haaks op de gebruikelijke brallerigheid van de verzamelaar zou staan. Dat tattoo-varkens van Delvoye je bij Katoen Natie verwelkomen, stuit tegen de borst. Eveneens dat Huts, zoals het een echte mecenas betaamd, Delvoye ook nog een fontein liet maken waarin hij en zijn Karine beeldend worden opgevoerd. Ik vond het grappig en een ideaal middel om bij voorbaat alle kunst te relativeren. Andere kritiek is dat iemand als Huts geen accuraat beeld van de hedendaagse kunst zou geven, maar het zelfs scheef zou trekken. Was dat dan de ambitie? Ik denk dat net de combinatie van verzameldrift en subjectieve normen interessant zijn om naast de cultureel correcte, educatieve uitstalling in musea te zien wat in hun eigen tijdperk begeerlijk was voor ‘een individu’.

Misschien is het beter dat Huts thuis bij een fles wijn van 3.000 euro af en toe door zijn zelfgemaakte kunstboeken bladert terwijl Karine met een plumeau hun collectie afstoft

Moet een ‘patron of the arts’ eerst een examen afleggen bij onze zelfverklaarde cultuurpausen? Of hebben we sowieso liever dat de wilde weldoener meer in de anonimiteit blijft? Dat hij zijn collectie discreet beleeft, onttrokken aan het oog van de vingerwijzende gemeenschap? Misschien is het beter dat Huts thuis bij een fles wijn van 3.000 euro af en toe even door zijn zelfgemaakte kunstboeken bladert terwijl Karine met een plumeau hun collectie afstoft.

Huts is een liberaal en hij zet een liberale cultuurminister voor schut. Waarom gaat de getergde sector dan zo in de verdediging? Stockholmsyndroom?

LEES OOK
Jeroen Olyslaegers / 07-04-2015

Kudde

'We vormen meer dan ooit een kudde die blaat bij nieuws, die blaft terwijl een karavaan voorbij trekt van verdachtmakingen, voorbarige conclusies en terugblikken op het leven van…
Jeroen Olyslaegers