Kreten en gefluister

Hilde Sabbe
HILDE
HILDE

Het is een kwaadaardig spook, dat onze vrede en welvaart bedreigt, ons huis en haard onveilig maakt, onze lucht vergiftigt, onze waarden vertrappelt, onze beschaving op de helling zet. Het sluipt en sputtert en sist, in klaslokalen, woonwijken, bussen en trams. Het maakt een onheilspellend geluid: een dreigend gerommel aan de horizon, een aanspoelende golf, het getrappel van een naderende horde barbaren die ons onder de voet dreigt te lopen.

Het is een naamloos spook, maar het heeft wel een gezicht: dat van de vreemdeling, asielzoeker, moslim. Het jaagt ons schrik aan, doet ons wantrouwig over onze schouder kijken naar de ander, snel en haastig de deur achter ons dichttrekken. Het doet ons al de rest vergeten. Al ons ongenoegen, onze onvrede, onbehagen en kritiek - het is niets in vergelijking met dàt: het onnoembare, het onzegbare, het spook.

Check double check

Extra griezelig is dat het bestaan ervan niet alleen wordt bevestigd in kreten en gefluister, maar ook in krantenkoppen die feiten rapporteren. “Drie tieners van Noord-Afrikaanse origine hebben geprobeerd om twee transgendervrouwen te 'stenigen' in de Duitse stad Dortmund”. “Syrische gastjes van hooguit 13 jaar randen jonge vrouwen aan op trein naar Doornik.”

Het bestaan van het spook wordt niet alleen bevestigd in kreten en gefluister, maar ook in krantenkoppen die feiten rapporteren

Het spook is een veelkoppig monster: bepaalde delen bestaan écht. Dat maakt het net zo huiveringwekkend. We kunnen met onze eigen ogen zien wat een vinger, een hand heeft aangericht. De rest tekenen we er in ons hoofd bij. Griezeliger dan in onze verbeelding wordt het niet. We verzinnen een horde, een golf, een 'seksuele jihad'. De feiten in Keulen waren écht, een kop als “Cologne sex gang could come here under EU law, PM is warned” in de Daily Mail is pure stemmingmakerij.

Wat helpt tegen spoken zien? Het licht aansteken. Kijken naar wat er aan de hand is, en dat durven benoemen. Goede ouderwetse feitenjournalistiek: de feiten zorgvuldig in ere herstellen. Check and double check. Duiden ook. Als we alle asielzoekers die betrokken zijn bij incidenten optellen: hoeveel procent is dat van het hele bestand?

Als we alle asielzoekers die betrokken zijn bij incidenten optellen: hoeveel procent is dat van het hele bestand?

Het licht ook in àlle hoeken van de kamer laten schijnen. Alles met dezelfde nauwgezetheid vermelden. Bijvoorbeeld dat het aantal slachtoffers van rechts-extremistisch geweld in Duitsland de afgelopen twee decennia waarschijnlijk veel hoger is geweest dan tot dusver werd aangenomen. Na hernieuwd onderzoek en het hanteren van andere definities gaan autoriteiten niet langer uit van 63 slachtoffers, maar van 849 moorden waarbij mogelijk sprake was van een rechts-extremistisch motief. Alleen al in Berlijn zou het om 78 moorden gaan.

Het zijn spannende en uitdagende tijden voor de journalistiek. Meer dan ooit maakt het uit of die bedreven wordt door dienaars van de waarheid, of door mensen die in spoken geloven.

LEES OOK
Anton Jäger / 29-04-2021

Een woke réveil

België haalt traag maar gestaag Amerikaanse debatten over racisme en wokeness in. De geïmporteerde Amerikaanse woordenschat marginaliseert wel de economische dimensie van raciale…
black lives matter antiracisme racisme
Thomas Falk / 01-03-2021

De mutatie van het fascisme (Deel II)

Het fascisme leeft voort in soms onherkenbare erfgenamen. Media spelen een rol in de verspreiding van hun extreme ideeën, die via internet sowieso al de lands- en partijgrenzen…
FLEMISH NATIONAL SINGING FEAST
Anton Jäger / 16-06-2020

Een onvoltooide ontvoogding

Vlaams-nationalisten lijken vergeten dat hun flamingantische voorouders ooit nog voor het zelfbeschikkingsrecht van de Congolezen vochten.
ANTWERP EKEREN LEOPOLD II STATUE