NMBS, discussie zonder seinwachters

Tom Cochez
trein
(Foto: Creative Commons)
trein
(Foto: Creative Commons)

Op DeWereldMorgen.be verscheen dinsdag, aan de vooravond van de staking een analyse onder de kop 'Waarom deze staking over meer gaat dan je denkt'. Wie het artikel leest kan niet anders dan vaststellen dat in het artikel duidelijk het punt van de vakbond wordt gemaakt.

Diametraal daar tegenover staat het edito in De Tijd. Onder de kop 'Te gek voor woorden' lezen we onder meer: 'Die staking is schandalig. De aanleiding is flinterdun'. In de editorialen van De Standaard en De Morgen lezen we weliswaar iets milder geformuleerde, maar toch duidelijke veroordelingen van de treinstaking.

Spreekbuis

DeWereldMorgen.be wordt door reguliere media gemakshalve in de hoek gestopt van (partijpolitiek) extreemlinks, een spreekbuis van de vakbonden. De Tijd wordt dan weer gezien als een van de nog resterende objectieve kwaliteitskranten. Anders gezegd: het edito van De Tijd wordt voor vol aanzien, de analyse van DeWereldMorgen.be wordt geparkeerd als een simpele echo van extreemlinks.

Maar waar staat De Tijd dan voor? In het bestuur van vzw De Tijd, opgericht in 2006 om "de redactionele lijn te bewaken van de krant De Tijd", maakt VOKA de dienst uit. De voorbije jaren - tot ze voor N-VA politiek actief werden - zetelden onder meer ook huidig Vlaams minister Philippe Muyters en federaal minister Johan Van Overtveldt in de raad van bestuur van de vzw. Ook voormalig Pharma.be baas Leo Neels heeft er al vele jaren een plaats.

VOKA

Maakt het feit dat VOKA de raad van bestuur beheerst van de vzw die toeziet op de redactionele lijn van De Tijd, de krant tot een gekleurde krant? Tot een spreekbuis van VOKA? Van N-VA? We gaan ervan uit dat VOKA niet de pen van de journalisten van De Tijd vasthoudt, maar het contrast met DeWereldMorgen.be is op dat vlak wel minder scherp dan de bestaande framing in ons medialandschap graag wil doen geloven. En  toch heet het ene "geloofwaardig", het andere niet.

Het is die framing die zich weerspiegelt in de gecreëerde perceptie over de spoorstaking. Reguliere media zijn vrij eensgezind in hun afkeuring. Niet allemaal even fervent als De Tijd, maar niettemin duidelijk. Dat levert het beeld op van een ruime meerderheid van de Vlamingen die de spoorstaking "te gek voor woorden" vinden. Conclusie: de "publieke opinie" is duidelijk tegen. Dat staat in de "objectieve" kranten en de plek waar een ander geluid klinkt, is (partij)politiek gekleurd en dus "niet objectief" en "niet ernstig".

Wie de kranten leest, moet tot de conclusie komen dat de spoorbonden helemaal geïsoleerd staan met hun staking. Misschien is dat zo. Maar misschien is dat beeld ook wel overtrokken

Die zelfgecreëerde "waarheid" over de publieke opinie wordt door kranten vervolgens ook weer als een feit neergeschreven. Zo lezen we in het edito van De Standaard onder meer dat "de steun voor die no-nonsense-aanpak (van regering en spoordirectie, ToC) in de publieke opinie is ongetwijfeld versterkt. En de scherpte van het stakingswapen is afgebot".

Wie de kranten leest kan bijgevolg maar tot één conclusie komen: de spoorbonden staan helemaal geïsoleerd met hun staking. Misschien is dat zo. Maar misschien is dat beeld ook wel overtrokken.

Feiten

Belangrijker is dat het bij die creatie van "de" publieke opinie over de spoorstaking nauwelijks nog over de argumenten gaat. Wie durft er te beweren echt helemaal klaar te zien in de redenen waarom er wordt gestaakt? Afgaand op het aantal artikels werd de geïnteresseerde lezer vooral geïnformeerd over de voortgang van de strijd tussen vakbonden enerzijds en de spoordirectie en federale regering anderzijds. Over de precieze aanleiding voor de staking werd minder geschreven. Bovendien worden de argumenten nogal willekeurig gebruikt. Over de feiten bestaat er meer interpretatie dan overeenstemming. In het eerder genoemde edito van De Tijd wordt bijvoorbeeld geschreven:

Die staking is schandalig. De aanleiding is flinterdun. Door een gunstig werkregime, met veel vakantie en royale compensaties, werkt de gemiddelde NMBS-medewerker amper 160 dagen per jaar. Jo Cornu wil dat optrekken naar 170 dagen. Zo wordt de werkweek een uur langer, zodat iedereen zegge en schrijve 36 uur per week. Helemaal te gek voor woorden wordt het als je in beschouwing neemt dat het zogenaamd ‘onaanvaardbare’ hervormingsplan van Jo Cornu de pensioenleeftijd op 55 (!) wel behoudt. En dat terwijl de effectieve pensioenleeftijd voor andere burgers - uitzonderingen in voornamelijk overheidsberoepen niet te na gesproken - wordt opgetrokken naar 65 jaar en op termijn naar 67 jaar.

Net voor het nieuwe jaar publiceerde de socialistische vakbond ACOD Spoor onder de kop "De karikaturen ontsporen" een soort q&a waarin een aantal wijdverspreide ideeën worden weerlegd of genuanceerd.

De discussie over die argumenten is ingeruild voor een discussie over de strijd, over de botsing tussen vakbonden, directie en regering. Het is een bedje waarin de politieke journalistiek al veel langer ziek is: de aandacht gaat uit naar het spel, niet naar de knikkers.

Nochtans gaat het, ook bij de NMBS, wel degelijk over de knikkers.

LEES OOK
Afgevaardigden en bestuursleden ACOD Onderwijs / 11-03-2019

Waarom leerkrachten van ACOD Onderwijs voor een klimaatbeleid betogen

In een open brief leggen leden van ACOD uit waarom zij met een grote delegatie leerkrachten ingaan op de uitnodiging van de klimaatjongeren en op 15 maart mee betogen. Zij doen…
klimaatkameraad