Tenzij je een hypochonder bent, ben je nogal vervreemd van wat er in je lijf gebeurt. Al wat je niet ziet, deert niet. Helaas zijn er velen die niet met deze woorden op hoge leeftijd en zonder zorgen het graf in gaan. Plots kan het onzichtbare zeer aanwezig worden en krijg je bijvoorbeeld kanker, een van de ziektes van deze tijd. Soms heb je het zelf gezocht, veronderstel ik. Maar er zijn er genoeg die zomaar iets krijgen tijdens een gezonde sportoefening, die voorheen een waar toonbeeld waren van gezond leven, veel beweging en genoeg aandacht voor degelijke voeding. Wat er achter de huig gebeurt is complex, ten prooi aan allerhande factoren van het leven zoals het nu is.
Hormoonverstoorders
Gisteren bracht het televisieprogramma Panorama een documentaire over hormoonverstoorders in dagelijkse producten. Het programma werd aangekondigd als een "tikkende tijdbom". Ik ga eerlijk zijn: ik heb nog niet durven kijken. Vandaag las ik wel de noodkreet van iemand van Groen op de website van de krant De Standaard. Gynaecologe en senator Petra De Sutter meldt dat hormoonverstoorders in de meest dagelijkse dingen opduiken: yoghurtpotjes, badslippers, body lotions en badeenden. In april van dit jaar wijdde het tijdschrift MO* er ook een artikel aan. Wetenschappers van de universiteit Antwerpen deden onderzoek en vonden in jonge kinderen en volwassenen een mengeling aan van – even ademhalen – "vlamvertragers, bisfenol A, ftalaten (weekmakers) en parabenen".
Dat kan allemaal leiden tot: neurologische aandoeningen, kanker, laag IQ, vormen van autisme… het leest als een lijst van ontsporingen achter de huig. Ons inwendig leven is zo uitdagend complex dat geen enkele wetenschapper een bepaald product met een aandoening kan linken. Het gaat dus niet over het mogelijke feit dat je zoveel jaar geleden iets teveel met je favoriete badeend hebt gespeeld, maar het is eerder een combinatie van factoren.
Aan ons om meer te eisen dan wat we nu simpelweg niet krijgen
Moedwil
Ziet u het al voor zich, o lezer? "Achter de huig" zou plots een heel complexe roman kunnen worden. Een ware chemische liefdesroman? Nee, dat krijgt al iets heel sarcastisch. Misschien moet ik eerder een vademecum schrijven over hoe je deze eeuw het best overleeft. Maar daar zijn dokters met een holistische geest voor nodig, gezondheidsspecialisten en wijze mensen. Ten gronde: hoe is het in de eerste plaats mogelijk dat al deze troep op ons werd losgelaten? Ik hoor de hoon van de cynici onder u al tot hier. Oké, laat maar. Het heeft geen zin om die vraag te beantwoorden. Ons consumptiepatroon is in de eerste plaats opgedrongen en aan ons verkocht als wat wij willen: goedkoop, goedkoper, goedkoopst.
De Wereldgezondheidsorganisatie zegt al jaren dat deze sluipmoord op onze gezondheid vooral controle op producten behoeft. Wat betekent: meer overheidsinmenging. De rechtsgezinde mens onder u, hij of zij die vindt dat je ondernemingen vooral moet laten doen, gilt nu van nee. Is kommer om gezondheid een links of een rechts thema? Het is onzinnig dat ik zelfs die vraag maar stel, ook al leven we in tijden van toenemende polarisatie. Uiteraard gaat ons dat allemaal aan. Gewoon even nadenken en je gezin visualiseren. Maar we zitten wel met een probleem.
Wanneer bijvoorbeeld minister Weyts in het kader van Dieselgate vrijwel smalend toegeeft dat de Vlaamse overheid al jaren wist dat er iets niet klopt met de emissienormen van dieselwagens, meer nog: dat ze daar in stilte rekening mee houdt bij het opstellen van de milieueffectenrapporten, dan weet je genoeg. Kan je aan deze bende gezondheidssjoemelaars écht vragen om meer controle, ook op andere domeinen van de volksgezondheid? En nee, ik richt me nu niet specifiek tegen deze coalitie. Het gebrek aan bewustzijn wordt immers al zoveel jaren van de ene regering aan de andere doorgegeven als een estafettestok. Wat achter de huig van deze samenleving gebeurt, dient een mysterie te blijven, een blijk van noodlot bij zovelen, geen basis voor een beleid. Aan ons om meer te eisen dan wat we nu simpelweg niet krijgen. Het gaat niet over noodlot achter de huig, maar om moedwil.
