Hij is de vader van een goede vriendin van mij. Samen met zijn vrouw komt hij af en toe eens uit Keulen om zijn dochter en schoonzoon te zien. De laatste tijd eist hij dat mijn vrouw en ik komen eten wanneer ze nog eens in Antwerpen zijn. Dan begint er een brunch die schier eindeloos duurt met heerlijk eten, wijn en sigaren. Er moet vooral traag worden genoten, anders red je het niet.
Ik sta buiten met hem te roken, terwijl hij achteloos vlees omdraait en vervolgens een hele uitleg begint. De man is een vrijdenker. Hij houdt niet van dogma’s en voelt zich niet op zijn plek in Turkije. Spiritualiteit interesseert hem, hij kent behoorlijk wat van mythologie, maar elke religie maakt hem ongeduldig. In zijn ogen heet dat Opperwezen tijdverlies, tenzij niemand wordt uitgesloten, maar ja: religies gaan nu net over uitsluiting.
Omwenteling
De democratie is ziek in Europa, zegt hij me, het is een oude man geworden die niet meer let op wat er in zijn huis gebeurt. Het mag ook een oude vrouw zijn, hem maakt het niet uit, maar ik begrijp toch wat hij bedoelt? Als hij het heeft over de waardigheid in ieder van ons die stelselmatig ontmoedigd wordt in het huidige systeem, dan zie je zijn eigen waardigheid die hem door alle stormen heen staande heeft gehouden. Mijn vrouw noemt hij "die Göttin". Ze heeft ooit voor hem gezongen, zonder woorden, en dat heeft hem diep ontroerd. Nu wil hij een film maken met haar waarin ze, gekleed in prachtige gewaden die zijn dochter moet maken, zingt voor het volk, voor iedereen, en zo de wereld bevrijdt. "Van onderuit!" roept hij, met een stuk hout in zijn hand, "Want een echte omwenteling kan alleen maar daar gebeuren, zonder vertegenwoordigers, geen tussenpersonen meer, mensen dienen zichzelf te bevrijden."
Hij is een goed boerende boekhouder die zijn eer haalt door mensen vooruit te helpen in het leven. Hij weet niets van film. Maar je weet dat hij het meent. Soms knik ik bij zinnen die ik niet meteen snap. Dan roept hij zijn dochter. Ze moet vertalen. Ik moet hem begrijpen. Terwijl hij zich om het vlees bekommert en tegelijk om mijn inzicht – beiden na een tijd even goed gegrild – worden er verkiezingen gehouden in Turkije, een land dat voor hem verboden gebied is vanwege zijn standpunten en die van zijn familie. Wat premier Erdogan uitvreet, kan uiteraard niet op zijn goedkeuring rekenen. Nationalisme is bespottelijk want tijdverlies. De moslims bespelen ten einde de absolute macht te verwerven? Pathetisch. Weet ik wat Erdogan over vrouwen zegt? Je reinste flauwekul. Vrouwen en mannen zijn gelijk en die Erdogan wil dat niet bevatten. Maar er is altijd hoop, volgens hem, er kan altijd iets gebeuren dat heel de boel doet wankelen.
De democratie is ziek in Europa. Het is een oude man geworden die niet meer let op wat er in zijn huis gebeurt
HDP
We nemen afscheid met een volle maag. Thuis klik ik mijn laptop open. De Democratische Volkspartij HDP, met linkse en Koerdische wortels, heeft de kiesdrempel gehaald. Erdogan kan fluiten naar zijn absolute meerderheid. Verschillende kleine partijen hebben zich achter HDP geschaard en die strategie bleek succesvol. Ik schuim wat nieuwssites af, zoek dingen op over die partij. Ze bestaat nauwelijks een paar jaar met veel jonge mensen die er actief in zijn en in al hun standpunten hoor ik de stem van ‘Der Grillmeister’, een man die een pak ouder is, een man van een andere generatie.
Commentatoren vergelijken HDP met Podemos in Spanje en Syriza in Griekenland. Ze verzetten zich tegen nationalisme, de invloed van religie op de staat, ze nemen sterke ecologische standpunten in. Ik lees dat de middenklasse gecharmeerd is door deze nieuwe partij, mensen die échte verandering willen dragen hen op handen. Het gaat niet louter meer over een hoop vastberaden hipsters en wat activisten die een bedreigd park bezetten, zoals nu al weer twee jaar geleden. HDP neemt zich voor om echt geen onderscheid te maken tussen man en vrouw en ze zetten dat om in de praktijk. De partij heeft zowel een mannelijke als een vrouwelijke voorzitter.
Ziet u, o lezer, dat in eigen land gebeuren of in een ander Europees land? Dat is toekomstmuziek. Deze partij leert ons allemaal iets over positieve radicaliteit en het is duidelijk een boodschap die in Turkije begint aan te slaan. Maar radicaliteit is een woord dat Der Grillmeister weinig zegt. Ik denk terug aan zijn strenge woorden aan de barbecue. "Vervang dat woord door 'menselijkheid' en je snapt het beter, Jeroen. En eet je vlees op. Anders wordt het koud."
