De Wever haalt vermeend financier Al Qaeda naar Antwerpse haven

Tom Cochez , Jan Walraven
Saleh Kamel
Saleh Kamel (Foto Wikipedia)
Saleh Kamel
Saleh Kamel (Foto Wikipedia)

Is het verstandig om een concessie over een gigantisch terrein van 150 hectare aan het Antwerpse Delwaidedok aan het Saudische bedrijf ERS te geven, ook al zou er dan een investering van 3,7 miljard euro, goed voor ruim 900 jobs, mee gemoeid zijn? Antwerps burgemeester Bart De Wever en Vlaams minister-president Geert Bourgeois staken hun enthousiasme de voorbije dagen alleszins niet onder stoelen of banken. "Ik kan dit alleen maar toejuichen", reageerde Bart De Wever. Volgens Geert Bourgeois gaat het om "een unieke opportuniteit"

Op de kaart

De vraag is of beide politici goed weten welk vlees ze precies in de kuip hebben. Een zoektocht van Apache.be naar de antecedenten van Saleh Kamel, mede-eigenaar van ERS (Energy Recovery Systems), geeft aan dat er op zijn zachtst goede redenen zijn om enig voorbehoud aan te tekenen bij de komst van zijn bedrijf naar de Antwerpse haven.

Gisteren werd op een persconferentie aangekondigd dat het Antwerpse Havenbedrijf onderhandelingen opstart met de Saudische projectvennootschap ERS. De groep wil maar liefst 3,7 miljard euro investeren in een fabriek voor de recyclage van plastic afval tot grondstoffen voor de chemie-industrie aan het Delwaidedok. Een investering die zo'n 900 jobs moet opleveren, waarvan 140 laaggeschoolde.

Als het project gerealiseerd wordt, krijgt de Antwerpse haven volgens De Wever "de grootste waste-to-chemicals-site ter wereld". Het megaproject zet volgens de Antwerpse burgemeester zijn stad daarom "nog beter op de kaart als belangrijke en toekomstgerichte speler in de chemiesector."

De Saudische eigenaars van ERS zijn de families Al Issa en Saleh Kamel. Namen die op het eerste zicht niet meteen een belletje doen rinkelen, maar die niettemin tot het kruim van de Saudische elite behoren.

Mohammed Al Issa is volgens Forbes de vierde rijkste man in het Saudisch Koninkrijk, en een plaatsje lager staat de patriarch van de familie Saleh Kamel, Saleh Abdullah Kamel, met een geschat persoonlijk vermogen van 2,7 miljard dollar. Hoewel vooraanstaand, is die laatste echter niet onbesproken.

Islamitisch bankieren

"De man die Bart De Wever kan doen lachen", stond vanmorgen op de voorpagina van De Morgen, naast een foto van Saleh Kamel. Wat er niet stond, is dat Kamel alles behalve een onbesproken figuur is.

Naamloos
Openingspagina De Morgen 06/05/2015

Saleh Abdullah Kamel werd in 1941 geboren in Mekka en was onder meer adviseur van de Saudische minister van Financiën, en zakenpartner van prins Mohammed bin Faisal, één van de pioniers van het moderne Islamitische bankieren.

Kamel is daarnaast de oprichter en huidig voorzitter van de Dallah Al Baraka Groep (DAB), een Saudische multinational die onder andere actief is in het Islamitische bankwezen, de vastgoed-, transport- en voedingssector. Momenteel is hij ook voorzitter van de General Council of Islamic Banks and Financial Institutions.

Kortom, Kamel is één van de belangrijkste figuren in de wereld van het bankieren volgens de principes die vastgelegd zijn in de sharia, de Islamitische wet. Zijn financiële activiteiten leverden hem echter niet enkel een gigantisch fortuin op, ze brachten hem ook in opspraak.

Golden Chain

Zijn Al Baraka Bank is één van de twee belangrijkste Islamitische banken ter wereld. Als hoeksteen van de internationale Islamitische banksector, is Al Baraka wereldwijd vertakt, via lokale filialen en investeringen in andere Islamitische banken. Eén van die banken is de Soedanese Al Shamal Bank, een bank waarin in 1991 ene Osama Bin Laden zo'n 50 miljoen dollar investeerde.

Eén van die banken is de Soedanese Al Shamal Bank, een bank waarin in 1991 ene Osama Bin Laden zo'n 50 miljoen dollar investeerde

Bin Laden gebruikte Al Shamal vervolgens gretig voor allerlei transacties ter financiering van de operaties van zijn terreurnetwerk. Hoewel de invloed van Bin Laden binnen Al Shamal in de eerste berichtgeving vlak na 9/11 overschat werd, besloot een groep van 9/11-slachtoffers toch om een aantal van de banken waarvan Islamistische militanten gebruik hadden gemaakt aansprakelijk te stellen voor betrokkenheid in terroristische aanslagen.

Het vermoeden van betrokkenheid in het financieren van terrorisme door een aantal van die Islamitische banken en de bestuurders ervan, werd nog sterker toen in 2002 een Bosnische lijst opdook. Op die lijst, de fameuze "Golden Chain", stonden 20 namen van financiers van Al Qaeda. Een van hen: Saleh Abdullah Kamel.

Op basis van dit document, maar ook door de talrijke vertakkingen van Al Baraka, werden zowel Saleh Kamel zelf als zijn bedrijf meermaals voor de rechter gedaagd in de Verenigde Staten, op beschuldiging van het onrechtstreeks ondersteunen van de Al Qaeda groep die de aanslagen van 9/11 pleegde. Saleh Kamel en Al Baraka werden echter telkens vrijgesproken van directe betrokkenheid bij de 9/11 aanslagen.

Niet omdat de transacties niet via de bank zouden zijn gelopen, wel omdat de rechter van oordeel was dat noch Saleh Kamel, noch Al Baraka zelf verantwoordelijk gesteld konden worden voor de "onconventionele banktransacties" waarvan sprake. Het Amerikaanse Hooggerechtshof ging daar in juni 2014 mee akkoord. Het Hof vond de bewijslast niet overtuigend genoeg, maar stelde wel dat nieuwe rechtszaken tegen banken mogelijk zijn indien er "een meer directe relatie tussen een bank en een specifieke militante actie" kan aangetoond worden.

80 procent

Ook Saleh Kamels zakenpartner, prins Mohammed bin Faisal werd beschuldigd van het financieren van terrorisme. Samen met twee andere leden van de koninklijke familie zou hij onder andere via de liefdadigheidsinstelling "International Islamic Relief Organization" in 2006 nog geld hebben doorgesluisd naar terroristische organisaties. Er was echter nooit sprake van een bewezen directe link tussen de Saudische koninklijke familie en de aanslagen van 9/11.

Ook Saleh Kamels zakenpartner, prins Mohammed bin Faisal werd beschuldigd van het financieren van terrorisme

Niettemin is het ondertussen duidelijk dat verschillende, schatrijke Saudische individuen en families verantwoordelijk zijn voor het financieren van verschillende terroristische organisaties. Vaak gebeurt deze financiering via verschillende nauw verbonden banken en liefdadigheidsinstellingen. Het is echter schier onmogelijk om (juridisch) aan te tonen in hoeverre welke individuen en financiële instellingen er rechtstreeks bij betrokken zijn.

CC Strategies dat de communicatie voor ERS verzorgt, wijst er op dat Saleh Kamel weliswaar mede-eigenaar is van ERS maar niet als persoon investeert in het project in Antwerpen. "Er wordt onder de vleugels van ERS een Belgische vennootschap opgericht, speciaal voor dit project", zegt Eric Pottier. "ERS richt dus een nieuwe dochter op, en daarin zal de familie Al Issa 20 procent van de benodigde 3,7 miljard euro op tafel leggen. Of ERS ook zelf investeert weet ik niet. De overige 80 procent wordt extern opgehaald: bij banken, industriëlen en allerlei beleggingsfondsen. KPMG is daar volop mee bezig."

Op de vraag of Saleh Kamel als Saudisch topbankier en aandeelhouder van ERS voor die 80 procent geen voor de hand liggende investeerder is, wil Eric Pottier niet ingaan. "U begrijpt dat dergelijke gesprekken confidentieel zijn. Als alles rond is, zullen we bekend maken wie er mee investeert."

[UPDATE] Eric Pottier, woordvoerder voor ERS, laat in een reactie nog weten dat er volgens hem geen enkele link bestaat tussen Saleh Kamel en Al Qaeda.

Maak (onderzoeks)journalistiek mee mogelijk en investeer mee in Apache.be of schenk een abonnement.

 

LEES OOK
Jan Walraven / 04-05-2017

Het Saudische afleidingsmanoeuvre achter het Saeftinghedok

Er komt geen Saudische 'mirakelfabriek' in de Antwerpse Haven. Om de langdurige soap te doorgronden is het nodig om een blik op Linkeroever te werpen.
doel sammy six 2
Tom Cochez / 27-11-2015

De Saudische verankering in de Antwerpse Haven

Hoe moet het verder met de geplande Saudische miljardeninvesteringen in de Antwerpse Haven? On hold zetten volgens de oppositie. Goed screenen en doorgaan volgens N-VA. Onze…
Naamloos