Soms werd daarbij gedanst, altijd werd er geglimlacht. Het was bijwijlen surreëel. Voor mij persoonlijk was het plezier onbeschrijflijk. Sinds de acties van de andersglobalisten eind jaren negentig hoop ik op een "eigen lobby", op een brede verzetsbeweging die wordt gedragen door zeer uiteenlopende mensen die zich verzamelen rond de simpele vaststelling dat onze samenlevingsvorm mankementen vertoont, een gebrek aan langetermijnvisie tolereert en al veel te lang een politieke wereld duldt die veel te vaak vergeet wat de echte belangen van zoveel burgers zijn. En nu blijkt Hart Boven Hard, een burgerbeweging van nauwelijks zes maanden oud, er voor te kunnen zorgen dat heel diverse mensen elkaar vinden en dat de politiek weer door de straten wordt gedragen, van mens tot medemens.
Slagkracht
De tien hartenwensen rond diversiteit, armoede, democratie, ecologie en zo veel meer zijn allemaal bedacht, uitgewerkt en gestemd op volksvergaderingen. Wie inzoomt op de slagzinnen vindt uitgewerkte oplossingen rond problemen die onze 21ste eeuw kenmerken. Intussen groeien de lokale afdelingen van Hart Boven Hard en zullen er de komende maanden allicht nog veel bijkomen. Het positief verzet, het verzet met inhoud, heeft met andere woorden nu al de wind in de zeilen gekregen. Wie beweert dat dit allemaal een heimelijk manoeuvre is van de vakbonden, wens ik de komende maanden veel succes met zijn verdringing toe.
De echte vraag is: aan wie zijn deze hartenwensen gericht? Voor wie is deze brief? De overheid? Dat kan van alles en nog wat zijn, wij zelf incluis. Het is immers niet zo evident om ideeën aan de man te brengen in deze parlementaire democratie. We hebben met z’n allen laten gebeuren dat het parlement, zowel federaal als Vlaams, compleet haar slagkracht is verloren. Er zitten een paar briljante mensen tussen die opvallen vanwege hun snedige interventies en dossierkennis. Maar ze functioneren in een theater waar de voorspelbaarheid heerst en die daardoor regelmatig afgesloten lijkt van de rest van de samenleving.
Wispelturig
Er bestaat een tendens van politici om de democratie te laten samenvallen met dat ene moment van de verkiezingen. Daarna moeten we niet te veel zeuren
Er bestaat een tendens van politici om de democratie te laten samenvallen met dat ene moment van de verkiezingen. Daarna, zo wordt ons langs alle kanten duidelijk gemaakt, moeten we niet te veel zeuren. Een maatschappelijk engagement wordt dan afgedaan als "bemoeizucht" van de burger, voor wie het "nooit goed" is en die daardoor diverse projecten zodanig afremt dat dit land geen "vooruitgang" meer zou kennen. Procedures worden aangescherpt en duurder gemaakt zodat de burger twee keer nadenkt vooraleer in verzet te gaan. Het is immers al zeker twee decennia moeilijk geworden om diezelfde burger, u en ik dus, te duiden op partijpolitiek vlak.
We zijn ‘wispelturig’ geworden, wat ik altijd simpelweg een logisch antwoord heb gevonden op het feit dat veel partijen gewoon inwisselbaar werden. Wat je nu kunt vaststellen, is dat er een politiek engagement opveert dat veel minder met al die partijen te maken heeft. Dit valt op dit moment niet te controleren of te kanaliseren en ik kan me voorstellen dat genoeg politici zoiets frustrerend vinden of het uiteindelijk zullen afdoen als een weinig relevante cri du coeur. Anderen zullen proberen op deze kar te springen of hier en daar wat aan recuperatie doen. Maar dat is allemaal niet zo belangrijk. De kern blijft bij de hartenwensen.
Hoe kun je een maatschappelijke discussie laten losbarsten over de gedachten en oplossingen die daar aan bod komen? Een van die punten is "doe de democratie" en daar heeft Hart boven Hard het vooral over zichzelf, over het belang van een kritisch middenveld. Dat heeft nu duidelijk weer een plaats gekregen in dit regenachtig land, maar wanneer en hoe zal het een plaats krijgen in de politieke wereld? We weten met andere woorden wat er in de brief staat, wie de afzender is (dansend en lachend in de regen), maar het blijft heel onzeker aan wie de brief gericht is en wat er nu met de inhoud mag gebeuren. Dat alleen al geeft aan dat deze democratie (of particratie) een probleem heeft met representatie en dus met de geëngageerde burger zelf, ook als het hopelijk straks wat beter weer wordt.
