'In de jaren waarop mensen geacht worden zichzelf voorbij te lopen, is mijn wereld bijna blijven stilstaan', schreef Herman Loos vorige week vanuit zijn stekje in Frankrijk. Om helemaal precies te zijn: vanonder de schaduw van een moerbeiboom. Een stevig orgelpunt achter twee jaar columns voor Apache.be.
Garantie
Bij het klaarzetten van de wekelijkse oogst uit Frankrijk zaten we hier de voorbije jaren vaak instemmend te knikken, maar bij bovenstaand zinnetje was dat heel even anders. Het beeld van die rustige stilstaande wereld op het Franse platteland versus de flitsende doorholwereld hier ten lande, waarin iedereen gedoemd lijkt om zichzelf in ijltempo voorbij te snellen. Klopt dat wel? Misschien was de tegenstelling niet eens bedoeld. It's all in the eye of the beholder. En uiteindelijk, zo leert de column, lijkt ook Hermans buurman in Frankrijk niet ongevoelig voor de geneugten van de prestatiemaatschappij. Het Franse platteland biedt geen garantie op rust en afstand. Het kan ook onder de moerbeiboom ontstellend hard gaan.
De vraag die Apache.be in toenemende mate boeit, is of ook het omgekeerde kan: leven in het bonkende hart van onze prestatiemaatschappij en er tegelijk voldoende afstand van nemen om ze adequaat te beschrijven, om het radarwerk in kaart te brengen, te onthullen wie aan welke touwtjes trekt en te wijzen op alternatieven.
Kan dat, leven in het bonkende hart van onze prestatiemaatschappij en er tegelijk voldoende afstand van nemen om ze adequaat te beschrijven?
Opbouwen
Daarvoor is in de eerste plaats tijd nodig en ergens echt tijd voor nemen, gaat veel mensen vandaag bijzonder slecht af. Het lijkt soms alsof niet de hamster maar het hamstermolentje het tempo dicteert. De hamster is gedoemd om te volgen. De hele maatschappij kreunt daaronder, maar het is bij uitstek het geval in de mediawereld. Af en toe mag de kreet 'slow journalism' wel eens vallen, maar de waan van de dag en steekvlamjournalistiek zetten de toon.
Naast tijd is er ook lef nodig om gewoon niet (meer) mee te doen. De durf om het gemakkelijke cynisme voorbij te gaan. Niets is makkelijker dan de snelle meningen die veilig, van boven op de berg worden uitgestrooid. Ze komen vaak zonder echte kennis. Ze zijn te gemakkelijk. Te vrijblijvend. Schieten we iets op met uitlachjournalistiek, enkel bedoeld om af te breken en te wijzen op hoe dom, slecht of achterhaald iets is? Inderdaad, ook de afbreker bouwt op, schreef Louis Paul Boon, maar is dat ook het geval als het enkel nog om een soort nihilistisch plezier van het afbreken op zich gaat?
De meningen van zowel Jeroen Olyslaegers als Herman Loos zijn duidelijk, maar nooit gratuit. Woord en daad liggen in elkaars verlengde.
Misschien was het dat wel wat ons twee maanden terug onbewust deed schrijven: 'geen columnist of opiniemaker in Vlaanderen die meer hout snijdt dan Herman Loos vanuit zijn slachthuis'. Dat alternatief, of op zijn minst de feitelijke en kwetsbare zoektocht ernaar, maakte zijn columns.
Geboortenissen
Het is iets dat hij gemeen heeft met zijn opvolger. De meningen van Jeroen Olyslaegers laten aan duidelijkheid vaak weinig te wensen over, maar ze zijn nooit gratuit. Woord en daad liggen ook bij hem in elkaars verlengde. Dat onderscheidt hem van veel andere Vlaamse meningmakers en het sluit naadloos aan bij wat we met Apache.be proberen te doen: kritisch zijn en tegelijk proberen om een alternatief te bieden. Gemakkelijk is dat niet, maar we stellen vast dat de groep mensen die zich daarin terug kan vinden alleen maar groter wordt.
Ook in dat plaatje passen de 'geboortenisssen' waarmee Apache.be vanaf deze week uitpakt. In een blokje rechts onderaan vindt u elke dag een 'geboortenis', een project van tekenaar Murat. Geboortenissen toont het grillige, surrealistische pad vol kronkels, zijwegen en doodlopende straten van gedachten die vermenselijkt worden in een antropomorf figuurtje. Een figuurtje dat zijn mannetje tracht te staan in een beklemmende wereld van woordspelingen. Bedoeling is om u elke dag een kleine glimlach te schenken. Soms bitter, soms zoet. Nooit zuur. Nooit cynisch.
