Eerder liet Apache.be Unizo al aan het woord over de contracten van freelancers. Ondanks dat deze vereniging de belangen van zelfstandigen verdedigt, besloot zij geen standpunt in te nemen in deze discussie. Maar het is niet enkel Unizo die zich op de vlakte houdt. Ook de vakbonden laten zich niet horen als het over freelancers gaan.
“Wij hebben daar niet de bevoegdheid voor”, zegt Hans Schippers van de BBTK. “Wij kunnen niet in hun plaats onderhandelen. De vakbonden willen hen wel helpen: ze zijn welkom op onze vergaderingen, en we willen hen zeker helpen en hun acties ondersteunen. Maar dan moeten zij eerst naar ons komen. En dat zie ik vandaag niet gebeuren: ze zitten natuurlijk ook in een heel kwetsbare situatie.”
Natuurlijk ziet Schippers het verband tussen freelancers en gewone werknemers, en als het daarop aankomt, nemen de vakbonden hun verantwoordelijkheden. Schippers: “Bij de onderhandelingen over de CAO van het Mediahuis hebben wij een vastgelegde verhouding bekomen tussen freelancers en vaste werknemers. Zo kan het statuut van werknemer niet verder worden uitgehold door meer schijnzelfstandigen aan te trekken.”
Schippers: de vakbonden hebben geen bevoegdheid om te onderhandelen voor freelancers
Juridische bijstand
Een ander partij zijn de Vlaamse Nieuwsmedia. Dat is een koepelorganisatie van alle Vlaamse nieuwsuitgeverijen. Als het over het uitbetalen in auteursrechten gaat, pleit voorzitter Patrick Lacroix in de eerste plaats voor ‘rechtszekerheid’. “Daar heeft de hele sector alleen maar baat bij. De afspraken treden pas in voege als de minister ze definitief heeft goedgekeurd. Daar wachten wij allemaal op.”
Dat protocol stipuleert dat freelancers voor dertig procent in auteursrechten worden uitbetaald, maar ondertussen zijn er veel medewerkers (o. a. van Mediahuis) die voor de volle honderd procent worden uitbetaald in auteursrechten en daarmee het risico lopen een fikse boete van de fiscus te krijgen. Waarom brengen mediabedrijven hun medewerkers zo in de problemen? Lacroix: “Het is geen zwart/wit-verhaal. Er zijn uitgeverijen die hun freelancers niet in auteursrechten uitbetalen, en er zijn ook freelancers die in auteursrechten willen worden uitbetaald.”
Lacroix is het er uiteraard over eens dat het problematisch is dat er freelancers in de problemen raken met de fiscus. En hij wil hen daarmee ook helpen. Lacroix: ”wij willen juridische bijstand verlenen aan wie zo een boete moet betalen. Natuurlijk willen wij die mensen steunen. Dat is in het belang van de hele sector. ”
Lacroix: Iedereen weet dat de media geen makkelijke of goedbetaalde sector zijn
Geen makkelijke sector
Los van dit aanslepende dispuut, blijven de lage tarieven een klacht van veel freelancers. Heeft Patrick Lacroix daar eigenlijk een mening over? “Die bedragen zijn niet bijzonder hoog, nee. Maar iedereen weet dat dit geen makkelijke of goedbetaalde sector is. Een stijging van die tarieven zou misschien meer inkomenszekerheid bieden voor freelancers, maar dan zou de kostprijs voor uitgeverijen nog verder oplopen.”
Zou het niet beter zijn als die tarieven voor de hele sector worden gereglementeerd? En zou de Vlaamse Nieuwsmedia daarin een leidende rol kunnen spelen? Lacroix denkt van niet. “Wij brengen alle uitgeverijen samen”, zegt hij. “Maar uiteindelijk zijn dat allemaal concurrerende bedrijven. Zij willen daarover geen afspraken maken met elkaar. Dus dat zal ons ook niet lukken.”
