Een waarheid over de vakbond

Tom Cochez
Links het artikel in De Morgen, rechts het artikel in Het Laatste Nieuws
Links het artikel in De Morgen, rechts het artikel in Het Laatste Nieuws
Links het artikel in De Morgen, rechts het artikel in Het Laatste Nieuws
Links het artikel in De Morgen, rechts het artikel in Het Laatste Nieuws

Maandagochtend. Twee (zuster)kranten. Twee artikels. De Morgen bracht op pagina 5 het artikel 'Ontwaak, vakbond van de 21ste eeuw'. Het Laatste Nieuws koos op pagina 3 een artikel met als kop 'Mag het? Mijn lijf is kapot'.

'Blunder'

Beide artikels kwamen er na het advies dat de socialistische vakbond ABVV Bouw aan haar leden gaf om zich nog te laten ontslaan voor 22 oktober. Enkel dan kunnen bouwvakkers nog onder het lopend stelsel met burgpensioen gaan op 56 of 58 jaar. Het zorgde  voor een vloedgolf aan verontwaardigde reacties op sociale media en kranten(sites). Alweer was het bewijs geleverd dat er twee soorten Vlamingen zijn: de hardwerkende en de luie. De ene houdt de doorholeconomie recht, de andere is zowat het vleesgeworden sociaal profitariaat.

De kennelijke 'blunder' van ABVV Bouw was voor  velen het zoveelste bewijs dat de vakbonden echt wel elke voeling met de realiteit missen. Maar is dat ook zo? Missen ze de voeling met dé realiteit? Of missen ze de voeling met een realiteit? Meer bepaald met een kranten- facebook- en twitterrealiteit?

Natuurlijk zijn er heel wat argumenten bij elkaar te schrijven die duidelijk maken dat het discours en de aanpak van de vakbonden niet langer aanslaat in de media. Natuurlijk moet de vakbond - wil ze zwaarder wegen - ook in die realiteit aanwezig zijn en mobiliseren. Zonder twijfel zijn 'de vakbonden' een droom voor elke marketeer: soms lijkt het alsof de moderniteit er haar intrede nog moet maken. Maar moeten we daaruit ook besluiten dat de vakbonden werkelijk zo slecht in de maatschappij liggen als vandaag in de media wordt getoonzet?

Liggen de vakbonden werkelijk zo slecht in de maatschappij als vandaag in de media wordt getoonzet?

Twee waarheden

Het artikel in De Morgen gaat alleszins van die premisse uit. Het gaat over hoe het in de toekomst anders en beter kan. Impliciet bevestigt het artikel de these die al enkele jaren het (kranten)debat overheerst. Het artikel in Het Laatste Nieuws brengt de getuigenis van Urbain Pollet, een man van 57 uit Westerlo die al 43 jaar werkt, waarvan het overgrote deel (37 jaar) in de bouw. Zijn rug is, net zoals die van vele collega's geruïneerd door het harde werk. Hij legt uit waarom hij ingaat op, en bovendien heel blij is met de brief van de vakbond. Het is een compleet ander verhaal dan dat van De Morgen. Het genereert begrip voor een beslissing die op andere plaatsen werd afgebrand. Allebei de artikelen zijn juist. Allebei hebben ze ontegensprekelijk hun waarde en toch vertellen ze een haast tegenovergesteld verhaal.

De vraag welk verhaal juist is, is niet de juiste vraag. Ze zijn allebei waar. Alleen werd een van beide verhalen de voorbije jaren zo vaak verteld dat het is verworden tot een soort algemeen geldende, onomstotelijke waarheid, een frame waaraan nauwelijks te wrikken valt.

Nochtans zijn er redenen om aan te nemen dat de vakbonden het op zijn minst in een deel van de maatschappij (veel) minder slecht doen als dat frame doet geloven. Om te beginnen is er de vertrouwensbarometer. Bijna de helft van de Belgen heeft veel of redelijk veel vertrouwen in de vakbonden. Daarmee laten vakbonden bijvoorbeeld media en politici ver achter zich.

De (linkse) denktank Poliargus kwam een tijdje terug ook met cijfers over het aantal vakbondsleden in ons land. Ruim de helft van de werknemers is lid van een vakbond. Dat aantal is sinds 1980 nauwelijks gewijzigd en die evolutie staat haaks op een mondiale trend: in de OESO-landen halveerde het aantal vakbondsleden in dezelfde periode bijna, van 32,9 naar 16,7.

poliargus
(Beeld: Poliargus)

Neen, ook die cijfers zijn niet waardevrij en tegenstanders van de vakbonden zullen ongetwijfeld argumenten aanbrengen ter verklaring van dat hoog ledenaantal - vakbonden betalen de werkloosheidsuitkeringen uit, om er alvast een te noemen - maar wat de cijfers wel doen, net zoals het artikel in Het Laatste Nieuws overigens, is een heel klein beetje wrikken aan een frame.

LEES OOK
Karl van den Broeck / 28-01-2020

Waarom de VRT geen longreads meer mag publiceren

De digitalisering van de printmedia van DPG Media verloopt stroef en daarbij kijkt de grootste mediagroep van de Benelux boos naar de VRT. De website VRT NWS moet op de schop. Met…
andrew-guan-lTUyP3RaLpw-unsplash
Tom Cochez / 04-11-2019

Vlaamse nieuwsconcentratie in de Van Thillo Tower

Met News City bouwt DPG Media een nieuwsfabriek waar journalistieke autonomie volledig dreigt te verdampen. ‘De machine die vanuit Antwerpen bepaalt wat in Vlaanderen nieuws is en…
depersgroep_eerstesteenlegging_2018_001
Karl van den Broeck / 24-09-2018

Het is bijna ‘high noon’ in News City

Crisis VTM Nieuws gaat verder dan gelekte mail: Persgroep worstelt met digitalisering, redacties met verlies autonomie
Kris Hoflack vtm