Als er een gebrek is waarvan ik mezelf nooit verdacht heb, is het wel een gebrek aan zelfrespect. Omwille van mijn levenskeuzes, vooral die in de materiële sfeer, verklaren sommige mensen me gek maar ik heb door de band genomen slechts enkele volzinnen nodig om hen van het tegendeel te overtuigen. Zo herkent men de ware gek: hij weet steeds weer begrip, liever nog liefde, te wekken voor zijn waanzin. In dit geval was er echter meer werk aan de winkel. Dat iemand kan verzaken aan het binnenrijven van geld, vinden sommige mensen volstrekt onverstaanbaar.
Scharreleieren
Een andere gesprekspartner legde me uit dat hij een verantwoordelijke functie heeft, dat hij uitmuntende evaluaties krijgt en ruim vergoed wordt. Dat nam echter niet weg dat zijn peers, wegens een hogere anciënniteit, beter verloond worden hoewel sommige onder hen beduidend minder presteren. Hij voelde zich ondergewaardeerd – ook hier het verband tussen geld en zelfrespect. Blijkbaar is zelfrespect zoals een zomerjurkje, een item in een etalage met een prijskaartje. Veel meer dan wat oppervlakkig geluk op een zwoele zomeravond heeft het niet in petto.
Het is een onderschatte probleemfactor van het financiële kapitalisme dat geld er niet langer gewoon een ruilmiddel is, handiger om diensten te betalen dan een stapel op maat gezaagd hout of een vracht scharreleieren. Geld is een object dat verzameld wordt wars van de levensnoden, het is onderdeel van een lifestyle. De ware kapitalist drukt zijn identiteit uit in een geldbedrag: dit ben ik waard. Als je zo redeneert, wordt iemand die al eens kosteloos een dienst verleent vanzelf een nul.
Doorwaadbare plaatsen
Blijkbaar is zelfrespect zoals een zomerjurkje, een item in een etalage met een prijskaartje
Mijn werkleven bestaat erin om zo precies mogelijk het geld te verzamelen dat ik nodig heb om te overleven. Dat is geen eenvoudige oefening maar ze lijkt me een stuk gemakkelijker dan het grenzeloze geldscheppen waarin teveel nooit genoeg kan zijn. Het geeft me ook de tijd om daarnaast met zovele andere dingen bezig te zijn, zaken die er meer toe doen. Op een onverklaarbare manier heb ik net dat steeds genomen voor zelfrespect, dat je dingen kan doen los van wat het je financieel oplevert.
Uiteindelijk is ons kaduke marktsysteem wat het is: alles draait enkel nog om geld. Ik moet mee in de stroom maar kniediep zoek ik steeds naar de best doorwaarbare plaatsen. Misschien is het enkel een gebrek aan lef, durf ik de sprong in de troebele diepte niet wagen, waar het water aan je lippen staat, hoe hard je ook trappelt. Misschien heb ik echt wel een gebrek aan zelfrespect.
