Gelukkig heeft De Correspondent daar iets op gevonden. Zij gaven een auteur de kans om na het verschijnen van zijn pamflet verder na te denken over zijn ideeën en in dialoog te treden met de lezers. Prachtig is dat: enkel jammer dat die eer het boek van David Van Reybrouck te beurt viel. Sinds de publicatie van ‘Tegen verkiezingen’ in de herfst – u bent de pointe waarschijnlijk alweer kwijt – ging hij naarstig door met het uitwerken van zijn idee om verkiezingen te vervangen door een lotingsysteem. Of iets anders. Eender wat, eigenlijk. Als we maar afraken van die verderfelijke beroepspolitici.
Potpourri
De Morgen pikte vorige week een bijdrage van Van Reybrouck op over de Europese verkiezingen. Naar aanleiding van een debat tussen de kandidaat-voorzitters van de Commissie (waaronder Guy Verhofstadt) herhaalde Van Reybrouck zijn scepsis over verkiezingen. Hij schotelt zijn lezers een potpourri van kritiek voor op het Europese project, om in een tweede artikel – na een even onsamenhangende repliek van Guy Verhofstadt – een concreet tegenvoorstel te doen om de ‘electorale kermis’ mee stil te leggen: “Verzamel in elke lidstaat een representatieve steekproef van burgers, laat hen verwoorden hoe zij Europa zien in 2030. Breng hun bevindingen samen, stel een toplijst van prioriteiten op.”
Voorlopig geen lotingen voor de Europese Unie, maar wel een reprise van de G1000 op grotere schaal. Dat was het vorige project waarmee David Van Reybrouck de democratie trachtte her uit te vinden. Een alleraardigst initiatief was dat, maar de resultaten waren desastreus voor iedereen die de gewone man graag verheerlijkt. Die man bleek tot niet veel meer in staat dan de ideeën te herkauwen die hij daarvoor door experts had horen verdedigen. Of eerder in de krant had gelezen. Als de G1000 een feest van creativiteit en originaliteit moest worden, is het geflopt. Dat Van Reybrouck zo een waterhoofd voorstelt om de eurocrisis op te lossen, bewijst dat hij meer geïnteresseerd is in zijn eigen ideeën dan de politieke realiteit.
Eindelijk wordt er niet langs de grenzen van Noord en Zuid, of tussen basale voor- en tegenstanders van Europa nagedacht over onze toekomst, maar op basis van ideologische voorkeuren
Kaduuk
Het is jammer dat enkel Guy Verhofstadt daarop reageert. De man reisde maandag naar Maastricht af voor het debat, en doorkruist momenteel de hele Unie voor zijn verkiezingscampagne. Dat maakt de kritiek nogal obligaat. Zijn opmerkingen zijn bovendien vaak niet al te overtuigend – als Van Reybrouck vindt dat er een gebrek is aan burgerparticipatie, probeert Verhofstadt hem te sussen met het gejoel op Twitter en andere sociale media. Zelf is hij daar amper actief.
De zaak die Verhofstadt voorstaat is nochtans waardevol. Voor de eerste keer in de geschiedenis van de Europese Unie begint er iets te ontstaan dat lijkt op een Europese conversatie en publieke ruimte. Het kopstukkendebat van maandag is daar het beste voorbeeld van. Eindelijk wordt er niet langs de grenzen van Noord en Zuid, of tussen basale voor- en tegenstanders van Europa nagedacht over onze toekomst, maar op basis van ideologische voorkeuren. Dat is een grote stap voorwaarts voor de Europese democratie. Het getuigt misschien van moed dat Van Reybrouck zich uitgerekend daartegen verzet, maar het valt te bezien hoe ver hij daarin gaat. Zal Van Reybrouck ook teleurgesteld jammeren als de opkomstcijfers bij de verkiezingen, misschien mede dankzij debatten als deze, zijn gestegen? Allemaal mensen die niet doorhebben dat het electorale model kaduuk is. Hopelijk zullen er dan meer figuren dan enkel Verhofstadt zijn die het tegen hem opnemen.
Lees over dit thema ook de gastbijdrage van filosofisch activist Gaston Meskens
