De uitroep was een citaat van Thomas Piketty. Deze Franse econoom heeft met ‘Capital in the Twenty-First Century’ niet enkel een vervolg op het standaardwerk van Karl Marx geschreven, maar het is ook nog eens zo’n monsterhit dat ik er nog niet ben in geslaagd een exemplaar te bemachtigen. Heel erg zit ik daar niet mee. Het enthousiasme waarmee iedereen zijn boek ontvangt, is zelfs ietwat bizar. Piketty verkondigt al veel langer, onder meer samen met zijn collega Emmanuel Saez, dezelfde boodschap. Paper na paper brachten de heren de data samen die allemaal in dezelfde richting wezen: de ongelijkheid neemt in de Verenigde Staten, en ook daarbuiten, schrikbarend toe.
Wie de voorbije jaren de stijgende ongelijkheid, of in ieder geval de spectaculair toegenomen interesse voor het onderwerp miste, moet van slechte wil zijn. Of ongeïnteresseerd. De verdeling van inkomen en vermogen ziet er steeds schever uit. Het overgrote deel van het kapitaal staat op de bankrekeningen van een kleine groep mensen. Vaak erfgenamen: rijk trouwen wordt terug belangrijker dan hard werken. Om die (irrationele) onrechtvaardigheid te compenseren, stelt Piketty een vermogensbelasting voor. “We moeten dat pragmatisch aanpakken. Je kunt bijvoorbeeld beginnen met een jaarlijkse belasting van 0,5 procent voor vermogens tussen 200.000 euro en een miljoen euro en opklimmen tot 5 of zelfs 10 procent voor fortuinen boven het miljard”, zegt de econoom daarover in het interview in De Standaard.
Bedankt, Ivan
Het is bijzonder dapper om de rijken der aarde jaarlijks 5 tot 10 procent van hun vermogen af te nemen, maar in Vlaanderen is het al best ambitieus om überhaupt een vermogensbelasting voor te stellen. België behoorde nooit tot de landen die Piketty onderzocht, aangezien er hier amper gegevens te vinden zijn over de verdeling van kapitaal. Niemand weet hoe het vermogen verdeeld is in België: het beste wat er beschikbaar is, is een enquête. De liberalen zijn tegen een vermogenskadaster omdat het een aantasting van de privacy zou zijn. Daarmee bewijst Open Vld vooral dat zij haar filosofische principes enkel hanteert in een economisch duel.
Net zoals het de voorbije jaren moeilijk was om te ontsnappen aan de noodkreten over toenemende ongelijkheid, moet het best een krachttoer zijn geweest om de riedel te ontwijken dat in België arbeid veel te zwaar belast wordt en vermogen veel te licht.
Het wordt enkel droeviger. Net zoals het de voorbije jaren moeilijk was om te ontsnappen aan de noodkreten over toenemende ongelijkheid, moet het best een krachttoer zijn geweest om de riedel te ontwijken dat in België arbeid veel te zwaar belast wordt en vermogen veel te licht. Dat is nochtans wat Bart De Wever donderdag in het debat van De Tijd met Paul Magnette deed. Volgens De Wever staat België ook wat kapitaalbelastingen betreft aan kop. Er was een factcheck van Ivan De Vadder nodig – ik had hem, toegegeven, graag zelf geschreven – om die mythe uit de lucht te halen. In vergelijking met ons BNP wordt kapitaal zwaar belast, maar in vergelijking met ons BNP is er ook ontzettend veel kapitaal aanwezig. Gelukkige noemde N-VA’er Siegfried Bracke lasten op vermogen vorig jaar nog ‘bespreekbaar’.
Zelfs ter linkerzijde zou Piketty in Vlaanderen kritiek oogsten. Hij stelt namelijk een vermogensbelasting voor, en dat doet ook in die hoek alarmbellen afgaan. Vermogen mag namelijk niet belast worden: enkel het inkomen dat mensen dat oplevert. Dat klinkt deftig, maar is niet meer dan een semantische bemerking die de discussie uit de weg gaat. In Nederland wordt een vermogensbelasting van 1,2 procent geheven, wat volgens de wetgever hetzelfde is als een belasting van 30 procent op een verondersteld rendement van 4 procent. Het verschil tussen de twee vormen is amper merkbaar. Zo bekeken is het toch best aardig dat Thomas Piketty zijn onderzoek in boekvorm heeft gepubliceerd. Misschien neemt een Vlaamse politicus dan eindelijk eens de moeite om erin te lezen.
