De historiek van N-VA werd erin geschetst, net als de karakteristieken van de partijleden, en daaruit werd opgemaakt dat de Vlaams-nationalisten nooit tot een regering zullen toetreden. “Ook nu weer gaan pers, politici en kiezers ervan uit dat N-VA au fond een partij is als alle anderen, dat ze vroeg of laat haar 'verantwoordelijkheid' zal moeten opnemen en haar electorale gewicht moet 'verzilveren'. Maar een partij als N-VA is dat niet, wil dat niet zijn”, is zo ongeveer de conclusie die sinds N-VA de federale regeringsonderhandelingen verliet met enige regelmaat wordt getrokken.
Bart De Wever dit, nationalisten dat
Het enige wat bijzonder was aan het ingezonden stuk, was de naam waarmee het was ondertekend. Geen columnist zonder inspiratie of een politicoloog met een missie, maar Karel De Gucht was de zoveelste bedenker van deze redenering. Een eurocommissaris is dat die naar eigen zeggen druk is een historisch handelsakkoord met de Verenigde Staten te onderhandelen. Daarmee werd dit opstel veel meer dan een gedachteoefening voor de zaterdagochtend: het is het zoveelste symptoom van het waanbeeld waar Open Vld aan lijdt. De partij is ziekelijk geobsedeerd door N-VA.
Het is al langer bezig, maar mij viel pas op dat het een medische aandoening was toen ik in De Tijd een artikel over de lijstvorming van Open Vld las. Die liep in januari niet over rozen. De krant had wat commentaren gesprokkeld over de interne partijprocedures. Citaat van een ‘liberaal partijkopstuk’: “dat is democratie. Bij Open VLD kan iedereen zich kandidaat stellen. Dat is een verschil met de N-VA waar Bart De Wever alles beslist.” Johan Vande Lanotte maakte ooit het ijdele voornemen om niet meer over N-VA te praten. Open Vld’ers praten alleen daar nog maar over.
Tot nu toe de pijnlijkste opleving van de kwaal beleefde de partij tijdens haar nieuwjaarsreceptie. De speech van de voorzitter kan handig worden gebruikt om een ideetje in de mark te zetten, maar Gwendolyn Rutten had besloten enkele alinea’s aan N-VA te wijden. “Nationalisten willen het land kapot”, was de boodschap die de krantensites enkele minuten later overhielden. Ze vertelde ongetwijfeld veel andere interessante dingen, maar moet ook hebben geweten dat die uithaal zou worden opgepikt.
Tot 25 mei zullen alle Open Vld’ers denken campagne te voeren tegen N-VA. Maar eigenlijk voeren ze campagne tegen zichzelf
Campagne tegen zichzelf
Het is deze tragiek die politiek menselijk maakt. Elke consultant zal politici aanraden zoveel mogelijk over eigen thema’s en standpunten te praten. Het is niet slim een debat van iemand anders te voeren: dat is nochtans wat politici tijdens de communautaire onderhandelingen jarenlang hebben gedaan. Partijen moeten hun eigen wereldbeeld laten domineren en het debat beheersen. Natuurlijk is het, als dat niet lukt, nog veel slechter niet over andermans ideeën maar simpelweg over een andere partij mee te praten. Of er zelfs hele opiniestukken over rond te sturen.
Dat weten alle Open Vld’ers ook. En toch doen ze het. Ze kunnen het niet laten altijd maar weer over N-VA te beginnen. Zo diep zit de rancune en de wrok tegenover de partij die met hun kiezers, hun programma en ook enkele parlementsleden ging lopen. Ik zou de liberalen graag een therapeutisch moment adviseren waarop ze collectief hun frustraties van zich afschreeuwen en daarna hun angsten loslaten, maar je ziet van ver dat het niet zal werken. Tot 25 mei zullen alle Open Vld’ers denken campagne te voeren tegen N-VA. Maar eigenlijk voeren ze campagne tegen zichzelf.
