In ‘Een Beter België’ een bundel essays die door Guy Verhofstadt werd samengesteld, argumenteert Paul De Grauwe dat de zes voorbije staatshervormingen Vlaanderen niet hebben gebracht wat de pleitbezorgers ervan hadden verwacht. Of wat ze ons in ieder geval hadden beloofd. We werden een onafhankelijk(er) Vlaanderen voorgespiegeld waarin we naar eigen inzichten beleidskeuzes zouden maken die ons hard geld opleveren. Wat we kregen was een economische groei die ondertussen lager ligt dan de Waalse. De lijn van dat dalende groeiverschil werd in De Morgen gedecoreerd met de jaartallen waarop een staatshervorming werd afgewerkt.
Voor wie Paul De Grauwe net zo hoog heeft zitten als ik, valt het des te meer op wat voor een nietszeggende redenering dit is. In De Standaard noemde hij het zelf weliswaar een ‘vingeroefening’, maar het ziet er naar uit dat zijn tabellen een belangrijk wapen worden in de kiezersstrijd die de liberalen met herwonnen vechtlust hebben aangevat. Wat De Grauwe nochtans enkel doet is twee willekeurige cijferreeksen (de optelsom van de staatshervormingen en het groeiverschil tussen Vlaanderen en Wallonië) bij elkaar gooien en een correlatie vaststellen.
Klein links
Van een causaliteit – een oorzakelijk verband – is geen sprake. Daarvoor zijn minstens meerdere casussen nodig. Willem Sas (KUL) schreef in De Morgen een artikel (overigens ter verdediging van De Grauwe) waarin hij grondigere studies over dit onderwerp besprak. Zijn overzicht: “Ongeveer een derde van de studies vindt een positief effect van decentralisatie op groei. Een ander derde komt tot exact de tegenovergestelde conclusie, en een laatste derde slaagt er zelfs niet in een statistisch significant verband bloot te leggen.” Soms doet de economische wetenschap nog het meeste denken aan de verdeeldheid onder klein links.
Sas citeert daarna een (naar zijn mening) correcter onderzoek dat wel degelijk een negatief effect vond tussen decentralisatie en groeicijfers. Hoewel de voorbije staatshervormingen geen verloren moeite waren, want volgens Sas ‘komen we met de zesde staatshervorming trouwens dicht in de buurt van wat de economische theorie van het federalisme voorschrijft als een ideale federatie.’ Maar hij behoudt enige reserves. Het besluit: “Groei is een moeilijk te temmen macro-economisch beestje. Van decentralisatie hoeven we geen mirakels te verwachten.” Zo ken ik er ook nog een paar.
Misschien niet
In zijn eigen verdediging die Paul De Grauwe ondertussen publiceerde in De Standaard, maakt hij het zichzelf veel makkelijker. Als reactie op critici die hem een onvolmaakt onderzoeksopzet verweten, schreef hij: "Ik had moeten onderzoeken wat er zou gebeurd zijn indien de staatshervormingen niet waren doorgevoerd. Want dan was de Vlaamse groei misschien nog lager geweest. Misschien. Misschien ook niet. Het bewijs dat staatshervormingen ertoe doen moet geleverd worden door diegenen die geloven dat Vlaamse regeringen beter zijn in het bevorderen van economische groei dan federale regeringen.”
Natuurlijk is het aan de voorstanders van staatshervormingen om duidelijk te maken dat die de winst opleveren die ze beloven. Op de wanhopige pogingen die ze daartoe op een dag zullen moeten ondernemen, verlekker ik mij samen met Paul De Grauwe. Maar aan wie boven zijn opiniestukken titels zet als ‘Staatshervormingen hebben Vlaanderen geen economische groei gebracht’ is het uiteraard om het tegendeel te bewijzen. Dat doet De Grauwe hoegenaamd niet. Het is te zeggen: misschien wel, misschien niet. Maar door de reeks staatshervormingen en het dalende groeiverschil bij elkaar te op te tellen en de correlatie dik aan te zetten, heeft hij zijn idee toch maar weten op te laten. En nu moeten de nationalisten het maar weer uit de lucht zien te schieten. Dit is geen wetenschap, maar politiek.
