Twee weken reeds bazel ik ononderbroken het woord voor me uit. Tijdens looptochtjes, het verorberen van de kerstkapoen, de nieuwjaarswensen: afgunst ligt me op de lippen. En wat het precies is? De Audi-rijder die de buurman benijdt om zijn BMW. De leerkracht die jaloers is omdat zijn zusje tijdens een schoolweek even naar de zon trekt. Afgunst is de kleinburgerij in haar ultieme kleinheid. Het is niet langer kunnen genieten van de eigen welvaart omwille van de welvaart van een ander.
Luxeproduct
Afgunst is een luxeproduct dat vooral geconsumeerd wordt door mensen die verveeld zijn door het eigen fortuin. Wie de laatste week van elke maand rondmaakt met droge boterhammen zal best wel eens verlangend kijken naar hesp of chocopasta op de snee van een collega, maar is dat afgunst? Het lijkt me sterk dat de eindjesknoper de andere zijn beleg misgunt. De wens om als mens waardig te kunnen leven, heeft met afgunst niets te maken. Wanhoop lijkt me een eerlijker label.
Uiteraard valt niet uit te sluiten dat een deel van de Belgen afgunstig is op mensen wier jaarloon hoger is dan wat zij door een leven lang werken aan kapitaal kunnen verwerven. Dat soort volk is echter eveneens afgunstig op mensen die een uitkering krijgen of die bij het OCMW bedelen om een huurtoeslag. Profiteurs, ongeacht status of stand. De angst dat een ander iets krijgt en hij niet is er bij de kleinburger ingebakken als pizzaresten in de oven van een studentenresidentie.
De vraag om een rechtvaardige loonspanning wegzetten met de term afgunstmaatschappij is een oneindig laf manoeuvre
Walgelijk cynisme
De loondiscussie echter ging – of zou moeten gaan – om meer dan het loon van de postbaas. Het gaat om de vraag of een zuivere marktlogica een goede basis is voor een loonbeleid in een stabiele samenleving. Dat is ze niet. Alleen al omdat conform deze logica mensen voltijds kunnen werken en toch onder de armoedegrens vallen. De opmerking dat het verlies op de beurs van bpost groter was dan een levenslang toploon voor haar bestuurder, is de grens van walgelijk cynisme zo ver voorbij dat zelfs Jomanda haar niet meer ontwaart.
De vraag om een rechtvaardige loonspanning wegzetten met de term afgunstmaatschappij is een oneindig laf manoeuvre. Wat ontweken wordt, is het terecht afzetten van onbegrensde loonmaxima tegen de schreeuw om lagere minimumlonen, lagere ontslagvergoedingen, uitkeringen die beperkt worden in de tijd en een aanwassend leger weggesaneerde wanhopigen. De term afgunstmaatschappij negeert de vaststelling dat in België steeds meer kinderen opgroeien in armoede, steeds meer mensen onbelegd brood eten, dat wanhoop door de rangen sluipt. Maar de zorg van de kleinburgerlijke opiniemaker is dat uiteraard niet.
