Er zit een zombie in uw bank

Peter Casteels
Peter Casteels - Column - Uitgelicht
Peter Casteels

‘Het beest is weer los’ beweerde Bart Sturtewagen zaterdag in De Standaard over de sector. Daarmee nam hij een voorschotje op een reeks die deze week in de krant loopt. Zijn beeldspraak was geleend van een tekening die The Economist dit voorjaar op de cover had staan. Een stier die zijn hoofd door een betonnen muur had geramd en de lezer bloeddorstig aankeek, moest duidelijk maken dat de bankiers van Wall Street terug waren van hun ommetje langs de overheid voor staatssteun. Sturtewagen waarschuwde vooral voor nieuwe zeepbellen in de aandelenmarkten.

De voorspelling dat er gauw weer een financiële crisis zit aan te komen, is ondertussen ook haast een idée reçue. Joris Luyendijk is ongetwijfeld de meest overtuigende verteller van dat doemscenario. Hij bracht er alleszins twee angstwekkende metaforen over in omloop. De financiële crisis van 2008 ziet Luyendijk als de Eerste Wereldoorlog. Net als toen is er daarna niets geleerd of veranderd, en is het onvermijdelijk dat er binnenkort ook een Tweede Bankencrisis zal uitbreken. Anders gezegd – tweede beeld: er is een kerncentrale ontploft, en we hebben besloten die gewoon terug aan te zetten met dezelfde directie.

Berooid

Voor Wall Street kloppen die schetsen grotendeels: de grootbanken werden de voorbije jaren alleen maar groter zodat wel zeker geen enkele overheid het zou aandurven er eentje te laten kapseizen. Maar in Europa ziet de situatie er toch echt anders uit. Bankiers dromen misschien alweer van nieuwe horizonten en speculatieve dealtjes, maar hier is de rommel van de vorige crisis nog niet opgeruimd. De Europese Centrale Bank – binnenkort de toezichthouder van de grootbanken – zal in de eerste helft van 2014 een eerste ernstige poging doen om te achterhalen hoe berooid het Europese bankenlandschap erbij ligt.

Bankiers dromen misschien alweer van nieuwe horizonten en speculatieve dealtjes, maar in Europa is de rommel van de vorige crisis nog niet opgeruimd

De ECB zal de balansen onderzoeken en proberen vaststellen hoe groot de gaten zijn die zich daar ongetwijfeld in bevinden. Nu staan er veel investeringen en leningen ingeschreven in de boeken aan een prijs die het spul al een hele tijd niet meer waard is. Als de ECB haar werk goed doet – waar nogal aan wordt getwijfeld – zal blijken dat de bankensector voor honderden zo niet duizenden miljarden euro’s moet worden geherkapitaliseerd. De kans is groot dat die rekening bij de Europese overheden komt te liggen. Een bubbel van enthousiaste investeerders in Europese banken zit er niet aan te komen.

Zombies

Banken die er veel slechter aan toe zijn dan wordt gedacht hebben een naam: zombiebanken. Ze doen weinig of niets. En al helemaal geen geld uitlenen aan het bedrijfsleven of wat sinds de crisis de reële economie is gaan heten. Vooral voor Zuid-Europese economieën is dat een probleem: volgens sommige commentatoren zelfs het grootste waar Europa vandaag mee te kampen heeft. Banken wiens balansen er beter uitzien, hebben dat bovendien vaak gedaan door activiteiten af te stoten en zich terug te plooien op hun thuismarkt.

Een groot deel van de Europese bankiers hangt in de touwen, of laat in ieder geval na haar basisopdracht van geld uitlenen na te komen. Die is nochtans essentieel voor een economie. Het is de reden waarom lobbyisten pleiten voor geen al te strakke regulering: dat zou de toestand alleen maar erger maken. Gelukkig is niets minder waar. Zombies hebben net hetzelfde nodig als de jongens van Wall Street die blaken van zelfvertrouwen: robuustere balansen en meer eigen vermogen. Liefst 20 á 30 procent. Maar ook dat zit er met de plannen van Geens niet in.

LEES OOK
Duchka Walraet / 08-09-2014

Sous les pavés, la plage.

Is het postmodernisme een onomkeerbare toestand? Een ontmaagding? Wat vaststaat: het postmodernisme woekert en slaat wonden. Duchka Walraet maakte gedurende zes weken een bestek…
duchka
Peter Casteels / 27-01-2014

Alle ballen op Verhofstadt

Sinds vorige week is bekend dat Guy Verhofstadt de liberale fractie zal aanvoeren in de Europese kiesstrijd en zichzelf zelfs zal voordoen als kandidaat-voorzitter van de…
Peter Casteels - Column - Uitgelicht
Peter Casteels / 20-01-2014

De politiek van Paul De Grauwe

Paul De Grauwe rekende ons voor dat de staatshervormingen Vlaanderen geen economische groei hebben bedacht. Sluitend was zijn studie niet te noemen, maar ze draait ondertussen al…
Peter Casteels - Column - Uitgelicht