Open Vld hield dit weekend een traditioneel partijcongres. In Brussel werden alle programmapunten die de afgelopen maanden met horten en stoten bekend werden gemaakt – onder meer in een boekje van Gwendolyn Rutten – geratificeerd. Het confederalisme moest eraan geloven, het een en het ander wordt afgeschaft en verder werd er een sociaaleconomisch programma voorgesteld dat iets minder radicaal is dan dat van N-VA en daarom eerder realistischer dan kleurlozer of lauwer.
Enthousiasme
Het congres van Open Vld baadde in een chemisch aandoende gloed van enthousiasme. Een handvol peilingen waarvan we met z’n allen hebben besloten dat ze bemoedigend zijn voor Open Vld – in de versie van De Standaard en de VRT zit de partij niettemin nog steeds onder haar dieptepunt van 2010 – en de opgepompte populariteit van Maggie De Block, doen de partij zweven. Of ze wordt in elk geval opgetild door het journalistenkorps dat maar wat blij is eens over iets anders te kunnen schrijven dan het succes van Bart De Wever. Het weze hen overigens van harte gegund.
Daarbij komt, als steeds sinds het aantreden van Gwendolyn Rutten, de partij-ideologie van het vooruitgangsoptimisme. Ook die zorgt onder Open VLD’ers voor een ongegeneerde blijdschap die mij ontgaat. Ik heb daar eerder over geschreven. ‘We leven in een geweldige tijd’, was deze keer één van de slogans die groots werden geprojecteerd achter de rug van Rutten. Waarom we ons in deplorabele tijden ophouden, becijferde ik vorige week. Nooit eerder waren er meer Europese werklozen dan vandaag.
Guy Verhofstadt
Maar dan is er Guy Verhofstadt. De man is altijd mij favoriete liberaal geweest, en in deze is hij de enige van de club die het hoofd koel weet te houden. Op het congres werd hij er niet naar gevraagd, maar volgens Verhofstadt leven wij allerminst in een geweldige tijd. In een interview met P-magazine waarschuwde hij onlangs voor een decennium van lage groeicijfers en torenhoge werkloosheid in de eurozone. Tenzij die uiteraard herschapen wordt naar zijn evenbeeld. Verhofstadt pleit onomwonden voor een federaal en politiek Europa waar hij bovendien als Commissievoorzitter liefst zelf leiding aan zou geven. Daarmee heeft hij in Vlaanderen nog steeds de meest onderbouwde mening over de eurocrisis.
De concurrentie is, toegegeven, teleurstellend zwak. Zolang Herman Van Rompuy Europees president is, zal er geen enkele CD&V’er te betrappen zijn op een intelligente opmerking over de eurocrisis. Sp.a lijkt zich er nog steeds niet overheen te hebben gezet dat ze in de jaren negentig een Europa hebben helpen opbouwen dat een rechts-liberaal beleid kan voeren. De commentaar van de partij is vandaag eerder beleidsmatig dan dat zij erin slaagt de structuren van het Europese project te herdenken. Groen is daarvan een uitvergrote versie.
Vlaams Belang bekeerde zich onlangs tot blind euroscepticisme, en N-VA dreigt uit te komen bij een monkelende variant daarvan. Vrijdag plette fonkelnieuwe N-VA’er Johan Van Overtveldt op Apache.be voor een Europa dat veel lijkt op de droombeelden van Guy Verhofstadt. De kans dat hij daarmee een nieuwe partijlijn uitzet is bescheiden. Een knullig opiniestuk dat Europarlementslid Mark Demesmaker onlangs in De Standaard publiceerde is waarschijnlijk betekenisvoller: N-VA gebruikt Europa enkel om zich af te zetten tegen de ambities van Verhofstadt. Dat is populair maar doodjammer. Verhofstadt is de enige politicus die op een fundamentele manier nadenkt over Europa. De man verdient op zijn minst een verstandige repliek.
