De eurocrisis is een uitloper van de bankencrisis die in de Verenigde Staten begon en onder meer naar Europa oversloeg. Investeerders der aarde werden wantrouwig en kwamen er aan het begin van 2010 achter dat de Grieken hun overheidsfinanciën niet helemaal op orde hadden. Op de schulden die het land moest aangaan om de rekeningen te kunnen betalen, moest een steeds hogere rente of risicopremie worden betaald. Dat was logisch. Naarmate iedereen de Griekse begroting uitgebreider doornam, sijpelde het besef door dat de kans dat die schulden ooit werden terugbetaald best klein was.
Altijd in het rood
Dat werd de belangrijkste spanningsboog van de eurocrisis. U herinnert het zich vast: voorpagina’s van kranten waarop grafieken werden afgedrukt van in de hoogte schietende rentestanden. Altijd in het rood. Eerst was er Griekenland, maar Portugal, Ierland, Spanje, Italië en af en toe ook België en Frankrijk zorgden voor evenveel suspense. De financiële markten vroegen onbetaalbaar veel geld om landen als Griekenland en Portugal schulden te laten maken. Dat was – het werd een mantra - onhoudbaar.
Daarmee werd een tweede spanningsboog opgezet. Op Europese spoedvergaderingen moest altijd naar een oplossing worden gezocht. Ook daarover herinnert u zich vast de voorpagina’s. Meestal werd er voorspeld dat die bijeenkomsten van de Europese leiders niets zouden opleveren, maar werd er helemaal op het eind toch een akkoord bereikt. Dat was altijd, voor even, het einde van deze twee verhalen: de top was beëindigd, en de financiële markten werden door leningen aan de probleemlanden buiten spel gezet. De rentestanden haalden geen voorpagina’s meer.
Zo ging het jarenlang. Of toch van 2010 tot midden 2012. Toen besloot de Europese Centrale Bank onder aanvoering van Mario Draghi dat het genoeg was geweest met de beursellende voor eurolanden. Door enkel maar te beweren dat hij alles zou doen om de euro te redden – en in het vooruitzicht te stellen dat hij massaal staatsobligaties zou opkopen – werden de financiële markten tot bedaren gebracht. Er woedden amper nog brandjes. Het spectaculairste deel van de eurocrisis was voorbij. De spanning van nachtelijk crisisoverleg vult niet langer de voorpagina’s.
Het Europese werkloosheidscijfer is sinds de crisis enkel maar blijven oplopen. Het staat vandaag op een recordhoogte
Recordhoogte
Maar daarmee was de eurocrisis niet ten einde. Een vluchtige blik op de groeicijfers bewees het tegendeel. Weer zo’n spanningsboog: de bekendmaking van zulke cijfers zijn altijd een spektakel. Wanneer Draghi zijn mededeling deed, kromp de eurozone al een hele tijd in elkaar. Pas in augustus van 2013 bleek de eurozone voor het eerste kwartaal sinds 18 maanden weer te zijn gegroeid. Met 0,3 procent. Vorige week bleek dat de groei voor het derde kwartaal slechts 0,1 procent bedraagt. Dat zijn beroerde cijfers, maar de dramatiek van een recessie wordt daarmee vermeden.
Iets waar doorheen de crisisjaren slechts sporadisch over werd bericht, zijn de werkloosheidscijfers. Vrijdag had The New York Times weer zo’n invoelende reportage over hoogopgeleide jongeren zonder een baan of een toekomst in Europa. Het werkloosheidscijfer is sinds de crisis enkel maar blijven oplopen. Het staat vandaag op een recordhoogte. Olli Rehn – een contractuele optimist – voorspelde vorige week dat het cijfer daar in 2014 hoogstwaarschijnlijk zal blijven. Het is een spanningsboog die al jaren gespannen staat en daarom is gaan vervelen, maar voor een economie moet het werkloosheidscijfer bepalend zijn. De paniek over financiële markten en alarmkreten over een recessie zijn gepasseerd, maar nooit zaten er meer Europeanen zonder werk dan de voorbije maanden. De eurocrisis is niet voorbij. Hij beleeft dezer dagen zijn hoogtepunt.
