Het Vlaanderen van overmorgen

Peter Casteels
Peter Casteels - Column - Uitgelicht
Peter Casteels

Het is goed dat N-VA eindelijk uit de doeken heeft gedaan wat het confederalisme voor haar betekent. Het was een plezierig woordspelletje – ik amuseerde me er sinds oktober 2012 al mee – maar het had lang genoeg geduurd. Bij hun invulling van het confederalisme valt vooral op dat die meer aansluit bij de wetenschappelijke definitie dan werd verwacht: het Belgische niveau verdwijnt nagenoeg volledig. Er blijven enkel bevoegdheden zoals defensie achter die traditioneel aan een confederatie worden overgelaten. De sociale zekerheid wordt gesplitst. De enige reden waarom de koning behouden blijft, is waarschijnlijk omdat een voorstel om hem af te schaffen tot opzichtige krantenkoppen had geleid.

Noodzakelijke maatregelen

De presentaties van N-VA kregen veel meer aandacht dan die van CD&V, Open Vld en sp.a, maar de verlossing die ervan werd verwacht, bleef uit. De voorstellen van N-VA verschillen op een wezenlijk punt ook niet van de mijmeringen van Beke, de ideetjes van Rutten en de resoluties van Tobback: de precieze betekenis van de plannen van N-VA voor het politieke debat blijft, in een democratie die niet om uitgangspunten maar om uitkomsten draait, onduidelijk. N-VA heeft daarbij bovendien twee extra horden te nemen die ze vorige week links liet liggen.

Vooreerst is er de sociaaleconomische herstelregering die N-VA meteen na de verkiezingen wil installeren. Toen Siegfried Bracke aan het begin van het politieke seizoen in De Standaard de partijstrategie bekendmaakte, werd er gesuggereerd dat daarover onenigheid heerste binnen N-VA. Maar intussen is het een riedel die elke trouwe partijmilitant zonder spieken kan opzeggen. Ben Weyts heeft het in de inleiding van de congresteksten over de moed ‘om op korte termijn een sociaaleconomische herstelregering op de been te brengen die onmiddellijk de meest noodzakelijke maatregelen neemt’. Het is de enige keer dat het woord ‘herstelregering’ in de hele tekstbundel voorkomt. Wat die maatregelen precies zijn, blijft, hoewel ze noodzakelijk heten te zijn, volstrekt onduidelijk.

N-VA raakt niet verder dan verzinsels als ‘herstelregering’ en de ‘theorie van de omgekeerde druk’

Opbouwen van onderuit

De plannen van N-VA voor zo’n regering zijn voor de meeste kiezers nochtans het interessantst. Het duurt jaren vooraleer de communautaire eisen van de partij uitonderhandeld zullen zijn en mensen daar wat van merken. Maar hier zit een tweede onduidelijkheid. N-VA beweert nog steeds dat de besprekingen over het confederalisme vlotter zullen verlopen dan eerdere staatshervormingen. De logica wordt namelijk omgekeerd. “Afbreken van bovenaf wordt opbouwen van onderuit”, heet dat prozaïsch in de congresteksten. Ik – toch een gediplomeerde chimpansee - zie het verschil niet. De inzet van N-VA is enkel ambitieuzer, dus de bezwaren en tegenwerpingen van haar tegenstanders zullen enkel omvangrijker zijn.

De ideeën die vorige week werden voorgesteld zijn radicaal. Zo radicaal dat de politieke haalbaarheid er wel eens bij zou kunnen inschieten. Daar konden commentatoren op Twitter en in de kranten zich vrolijk over maken, maar moedeloosheid is een gepaster gevoel. Op 25 mei 2014 wint een partij de verkiezingen die weliswaar een glashelder programma heeft, maar geen idee hoe ze het moet uitvoeren. Ze raakt niet verder dan verzinsels als ‘herstelregering’ en de ‘theorie van de omgekeerde druk’. Dat is begrijpelijk. Het is niet simpel om in België iets aan te vangen met een groteske overwinning. Maar dat maakt dat na de verkiezingen - als N-VA niet gewoon in de oppositie verzeilt - weer een vacuüm van onbeperkte duur volgt. En daarvoor ook nog eens die monstercampagne. Om van de windstoten en regenvlagen buiten nog maar te zwijgen.

LEES OOK
Anton Jäger / 04-08-2020

Elitaire groeipijnen

Tegen de achtergrond van de coronacrisis verkrijgt het Reuzegom-drama een diepere betekenis: de vertwijfelingen van een nieuwe Vlaamse elite voor een onvoorbereide…
flag-863754_1920
Thomas Falk / 02-03-2020

De N-VA en de dans met de duivel

Als de N-VA met de verkiezingen van 2024 in het vooruitzicht vanuit de oppositie haar lot wil verbinden aan het Vlaams Belang, dan zal het haar duur komen te staan.
brina-blum-nqttZgQZFyc-unsplash
Bert Verhoye / 31-07-2019

Koro 31 juli 2019

Het rubriekje van Bert Verhoye waarin onze hysterische wereld geconfronteerd wordt met problemen, die geen problemen zijn.
Bert Verhoye