Burgerlijk wantrouwen

Herman Loos
Herman Loos - Column - Uitgelicht
Herman Loos

"In a democracy, the government is the people," Milo explained. "We're the people, aren't we?" We lezen voor uit Catch-22, de cultroman van Joseph Heller. Milo Minderbinder slaat spijkers met koppen: in een democratie is de overheid afgevaardigd uit het volk. Burgers machtigen vertegenwoordigers om de samenleving in goede banen te leiden, maar ze doen dit met het nodige wantrouwen.

Kritische zin

Ik zou graag stellen dat het wantrouwen wederzijds is. De situatie is echter erger. Op dit moment wantrouwt de overheid elke burger, terwijl slechts een minderheid van burgers de overheid wantrouwt. Dat komt omdat de scholen te weinig kritische zin bijbrengen en omdat de media liever bezig zijn met tips voor de herfstmode of het loon van een frituuruitbater. De burger controleert de overheid niet meer, de overheid controleert de burger overvloedig.

Wie we mailen, wanneer we skypen, hoe lang we bellen: alles wordt opgeslagen. Terwijl er al zoveel over ons te vinden is wat we zelf moedwillig online smijten. Dat het allemaal wordt opgeslagen is niet eens het probleem. Het probleem is dat eender welke overijverige ambtenaar de gegevens zomaar kan raadplegen en er allerlei veronderstellingen uit opmaken. Te weinig afval? U moet een sluikstorter zijn. Column gelezen op Apache? U houden we bij de verkiezingen in het snotje.

Wie denkt niets te verbergen te hebben, heeft het gewoon niet begrepen

Verhoogde waakzaamheid

Doe niet alsof ik overdrijf. Ooit werkte ik een tijdje in overheidsdienst. We volgden websites en online fora op, maakten samenvattingen en gooiden die in rapporten. Toen een budgetsnoei werd aangekondigd, veranderde de toon van de rapporten. Er werd vriendelijk gevraagd bepaalde uitspraken te beklemtonen, de context zachtjes los te wrikken. Wij moesten ook leven en dat betekende dat de dienst haar levensmiddelen moest verzekeren. Er werd met zachte dwang aangedrongen op het verdraaien van woorden. Zachtjes verdween ook ik, met stille trom en opstoten van walging.

Als je niets te verbergen hebt, … Zo luidt het sussende adagium. Onzin. Wie denkt niets te verbergen te hebben, heeft het gewoon niet begrepen. Het feit dat ik dit schrijf en u dit leest? Verhoogde waakzaamheid. Op een of andere manier zijn we, zowel de overheid als de waakzame burger, vergeten dat de overheid een afvaardiging van het volk is en niet haar onderdrukker.

Weet u nog, die keer dat u gewoon even voortsliep en wakker werd in een totalitaire staat?

LEES OOK
Bert Verhoye / 03-12-2018

Koro 3 december 2018

Het rubriekje van Bert Verhoye waarin onze hysterische wereld geconfronteerd wordt met problemen, die geen problemen zijn.
bert verhoye koro
Jeroen Olyslaegers / 04-01-2016

Doel

De 'incidentjes' met de hoogbejaarde kerncentrales van Doel en Tihange ziet Jeroen Olyslaegers als palliatieve signalen. Een pleidooi voor een nieuwe wereld met duurzame energie…
JEROEN
Peter Casteels / 09-12-2013

Parole, parole, parole

Open Vld is aan een heropstanding bezig, sp.a is ten dode opgeschreven. De partijen verschillen in de laatste peiling van De Standaard en de VRT de volle 0,4 procent. Alles is…
Peter Casteels - Column - Uitgelicht