Gelukkig is er bij ons nog de openbare omroep. In Reyers Laat kruisten deze week politierechter Kathleen Stinckens en mediablaas Cain Ransbottyn de degens over snelheid in het verkeer. Om de haverklap wordt in het gesprek verwezen naar statistieken of cijfers. Deze worden nul keer in vraag gesteld, nul keer geduid, nul keer verwezen. Vermoedelijk verwijst Ransbottyn naar zijn buikgevoel wanneer hij over statistieken spreekt en hij komt er bij Lieven Van Gils mooi mee weg.
Goedkoop effectbejag
Kan Van Gils zich geen redactiehulpje veroorloven? Iemand die even naar, we zeggen maar iets, de website van het BIVV surft om de laatste cijfers op te snorren – die zijn overigens dat één op drie ongevallen met letsel mede te wijten is aan onaangepaste snelheid, goed voor 40 ongevallen per dag. Een beetje grafisch ingestelde journalist kan nog tijdens het vijftien minuten durende gesprek een grafiekje ineendraaien en op de mediawall projecteren. Heeft Van Gils niemand die hem even zijn vergeetachtigheid in het oor fluistert? – "Lieven, vraag even naar die cijfers."
Natuurlijk heeft Lieven Van Gils dat. Alleen, om feitelijke juistheden draait het in dit soort journalistiek niet. Eigenlijk is het zelfs geen journalistiek: Reyers Laat is een praatprogramma. Daarom vraagt Van Gils even langs de neus weg aan rechter Stinckens of zij dan nooit eens te hard rijdt, 's avonds op een verlaten snelweg. Journalistieke relevantie: nul. Goedkoop effectbejag. We hebben dan wel geen naam à la Holleeder in de studio, moet Van Gils gedacht hebben, maar deze steek ik toch maar mooi in mijn zak.
De taak van de media is te belangrijk om ze zomaar aan de markt over te laten
Misschien ben ik een onnozelaar – vermoedelijk zelfs – maar als burger meen ik recht te hebben op meer en beter. Als de media effectief een vierde macht zijn ter controle van de drie overige machten, innig verstrengeld in de bureaus van politieke partijen, dan mogen marktwetten en het daaruit volgend effectbejag de media niet sturen. De taak van de media is te belangrijk om ze zomaar aan de markt over te laten.
Anti-journalistieke keuzes
Met de 2.000 euro die Nieuwe Revu zesentwintig maal aan Holleeder betaalde, had ze behoorlijk wat relevante onderzoeksjournalistiek kunnen kopen. Nieuwe Revu is als onderdeel van mediabedrijf Sanoma echter een commercieel product en als niet-lezer heb ik niets te koeken in het beleid van het weekblad en de anti-journalistieke keuzes die het maakt. Dat doen de steeds talrijker wordende ex-lezers van het blad wel. Reyers Laat had haar 15 minuten zendtijd kunnen gebruiken om relevante televisie te maken. Helaas.
Citeren we Herman Brusselmans in Humo: "… de meerderheid is toch vooral geïnteresseerd in het aantal likes op hun Facebook-pagina. Het verzamelen van kennis, wat ik altijd belangrijk heb gevonden, lijkt totaal irrelevant geworden." Hij heeft het over jonge mensen, maar het had even goed over de media kunnen gaan.
