De ideeënindustrie

Peter Casteels
Peter Casteels - Column - Uitgelicht
Peter Casteels

Er zijn columnisten die het doen. Paul Goossens heeft er geen enkele moeite mee om voor de zoveelste keer in zijn tweewekelijkse zaterdagcolumn in De Standaard de neoliberale afbraak van de Europese Unie te veroordelen. En dat – Nobelprijswinnaar Paul Krugman heeft het gezegd en geschreven - het bezuinigingsdogma van de Commissie Europa in de afgrond stort. Andere broodschrijvers proberen iets origineel te doen met hetzelfde onderwerp. De verdedigers van Navid hypocrisie verwijten kan wél. Voor een goed geïntegreerde jongen nemen ze het op, maar een talentloze zonderling mag in stilte terug naar Afghanistan. Of de politicus die de experts van haar administratie volgt prijzen. Dat zouden er meer moeten doen.

Ik wilde eigenlijk iets origineel over Stefaan De Clerck schrijven. Hij verlaat het parlement om voorzitter te worden van de raad van bestuur van Belgacom en neemt een vertrekpremie mee van 270 000 euro. Ik had aan iets begripvol gedacht: het tegenovergestelde van de heersende consensus. De man heeft jarenlang hard gewerkt. Alleszins niet minder hard dan de (overheids)managers die een veelvoud van hem verdienen. En daarvoor krijgen zij veel minder rotzooi over hun persoon uitgestort in de media dan menig politicus. Ik gun De Clerck zijn zakcentje. Jammer dat hij het aan goede doelen wil geven en er geen vakantiehuis mee koopt.

Goed gevonden

Opiniepagina’s en andere gedachtekanalen worden bevoorraad door een ideeënindustrie. Daarbij is de originaliteit van de redenering het belangrijkst. In het beste geval zorgt de branie van de commentator tezelfdertijd voor een beter begrip van de werkelijkheid – de beste columns van Tom Naegels – maar vaker zit de geveinsde originaliteit die werkelijkheid net in de weg. Neem Bart Maddens. Na het interview waarin Siegfried Bracke aankondigde dat N-VA sociaaleconomische thema’s in 2014 voor wilde laten gaan op haar communautaire agenda, schreef hij daar een waarlijk ingenieuze analyse over.

Maddens begon chique met een citaat van Shakespeare. Hij beweerde voorts dat N-VA naar het centrum opschoof omdat ze niet meer kiezers van Vlaams Belang wilden overnemen: de partij wil in het Vlaams parlement een nationalistische meerderheid. Bovendien zorgt een rechtse ‘herstelregering’ met de MR op federaal niveau voor een linkse oppositieregering in het Waals parlement. Die zou alarmbellen luiden en belangenconflicten afroepen tot ze eigenhandig heeft bewezen dat de federale overleglogica niet meer werkt. En dat is precies wat N-VA wil. Allemaal doordacht. Het slaat helemaal nergens op, maar wel erg goed gevonden.

De ideeënindustrie werkt met vraag en aanbod. Bart Maddens schrijft deze spitsvondigheden enkel op papier omdat er een immense markt is voor beschouwingen over de verkiezingen.

Volstreke waanzin

De ideeënindustrie werkt met vraag en aanbod. Bart Maddens schrijft deze spitsvondigheden enkel op papier omdat er een immense markt is voor beschouwingen over de verkiezingen in 2014. Ook naar verontwaardiging is vraag: Jan Blommaert is de hofleverancier. Een ander voorbeeld is Benjamin Barber. Hij publiceert vandaag ‘If Mayors Ruled the World’ en sprak daar gisteren over in het Brusselse Kaaitheater. Ik zag hem dit voorjaar in de Antwerpse Bourla maar heb – toegegeven – zijn boek niet gelezen.

De hoofdstelling van Barber is dat burgemeesters de wereld kunnen redden. In tegenstelling tot andere politici worden zij niet gegijzeld door ideologieën en zijn ze enkel op zoek naar praktische oplossingen. In alle ernst stelt hij een mondiaal parlement voor waarin enkel burgemeesters zullen zetelen en discussiëren over de wereldproblemen. Als gediplomeerd politicoloog kan ik u zeggen: dit soort stads nationalisme is volstrekte waanzin. In Antwerpen kreeg hij een daverend applaus. In zijn fanatisme is hij origineel. En hij schrijft wat stedelingen dolgraag willen horen. Maar met de werkelijkheid heeft het niets meer te maken. De ideeënindustrie op zijn best.

LEES OOK
Peter Casteels / 23-05-2011

Mythes, excuses, voorwendsels en insinuaties

Het Journaal dacht een week geleden aan een halve minuut genoeg te hebben om het amnestievoorstel van VB'er Bart Laeremans te brengen, maar dat bleek slechts de opmaat voor een…
Karel De Gucht vraagt zich af of de Vlaamse partijen ten prooi gevallen zijn aan collectieve verdwazing (Foto Danny Gys - Reporters)
Redactie Apache / 12-07-2010

Buiten spelen

Ik was veertien toen de affaire Dutroux losbarstte, dus echt veel last heb ik niet gehad van de mentaliteitswijziging die daarop volgde. Waar ik als kind wel eens was gewaarschuwd…
San F. Yezerskiy