We hebben de voorbije jaren al wel eens vaker over de CIM-cijfers geschreven. Meer in het bijzonder over de manier waarop kranten over hun eigen CIM 'scores' berichten. De titels die boven die artikels stonden - 'CIM cijfers, altijd een beetje rekenen', 'In de naam van de vader, de zoon en de CIM cijfers', CIM cijfers, appelen en citroenen', ... - geven aan dat het met de neutrale berichtgeving ter zake wel eens mis durft lopen. Gisteren was dat niet anders.
Methodologie
Het CIM publiceert jaarlijks de zogenaamde 'bereikcijfers' van de Belgische kranten. Daarnaast zijn er de kwartaalcijfers over het effectief aantal verkochte exemplaren. Allebei zijn ze van belang, maar de bereikcijfers zijn voor adverteerders cruciaal: welke krant wordt het vaakst gelezen? Gaan de kwaliteitskranten er op vooruit of doen de populaire titels het beter? Welke dagbladen zitten in de lift? Net omdat ze zo belangrijk zijn, zal het CIM vanaf nu twee keer per jaar metingen uitvoeren.
Daarvoor heeft het CIM (alweer) een nieuwe methodologie ontwikkeld waarbij voor het eerst ook een onderscheid wordt gemaakt tussen het bereik via de papieren kranten en het bereik via de digitale exemplaren. Het CIM sluit daarmee aan bij een mondiale evolutie.
Maar de nieuwe methodologie heeft ook gevolgen. Enkele dagen voor de publicatie van de cijfers verstuurde het CIM alvast een persmededeling waarin de nieuwigheden uit de doeken werden gedaan. Een zinnetje is daarbij cruciaal:
Het gevolg (van de nieuwe methodologie ToC) is wel dat elke vergelijking met indicatoren uit het verleden onmogelijk is.
Of nog: vergelijken is uit den boze. Maar wat doen de kranten met deze toch wel cruciale informatie?
De Tijd
De Tijd brengt met voorsprong het meest uitgebreide verhaal over de nieuwe cijfers onder de kop 'De Tijd bereikt meer dan 100.000 lezers'. Daarmee boekte de krant, aldus zichzelf, de grootste winst van alle kranten. De duidelijke mededeling van het CIM - elke vergelijking met indicatoren uit het verleden is onmogelijk- wordt daarbij in de wind geslagen. Dat doet de krant overigens niet enkel voor zichzelf. De Tijd schrijft dat het totale bereik van de Vlaamse krantenmarkt met 1,2 procent is gedaald en dat De Morgen en De Standaard het meest terugvallen.
Naast het artikel staat zelfs een overzichtje van de stijgers en dalers. Een dag eerder, in de online editie gaf De Tijd ook al de precieze cijfers mee voor alle Vlaamse kranten:
Behalve De Tijd boekten alleen Het Nieuwsblad, Het Laatste Nieuws en de Gazet van Antwerpen een lichte vooruitgang van ruim één procent. Alle andere Vlaamse titels zagen hun bereik dalen in vergelijking met de meting van vorig jaar. Het Belang van Limburg verliest 11,3% tot 375.700 lezers. De Morgen daalt met 8,2% tot 230.600 lezers en De Standaard met 7,2% tot 352.100 lezers.
De Standaard
Waar De Tijd zichzelf portretteert als grote winnaar en daarvoor cijfers gebruikt die geen steek houden, werpt De Standaard het over een compleet andere boeg. In die krant is het met een vergrootglas zoeken naar een stukje, maar onder de kop 'De Standaard is marktleider' lezen we toch dat 'elke dag 1.755.800 unieke lezers een beroep doen op Het Nieuwsblad, De Standaard of L'Avenir.' De Standaard, zo vernemen we verder:
is bij de kwaliteitskranten uitgesproken marktleider met 352.090 lezers. De Morgen heeft 230.590 lezers, De Tijd 102.610. Het Laatste Nieuws heeft het hoogste bereik: 1.175.060 lezers.
Daar is geen letter van gelogen. Toch moet een beetje lezer van de krant op zijn honger blijven. Doet De Standaard het met die score beter of slechter? Of is het de eerste keer dat het CIM zoiets meet? Of speelt er iets anders, zoals een gewijzigde meetmethode die een vergelijking onmogelijk maakt? Of staat er gewoon niets omdat de 'foute vergelijking' zoals De Tijd ze graag maakt, De Standaard een fors verlies van 7,2 procent toedicht?
Promo
Ook lezers van De Morgen, Het Belang van Limburg en Gazet van Antwerpen blijven op hun honger zitten. Gewoon omdat er met geen letter over het onderzoek van het CIM wordt bericht.
Wie wel over de cijfers bericht, en wel op pagina één is Het Laatste Nieuws: "Het Laatste Nieuws is thuis bij 1.569.000 Vlamingen". In dat puur promostukje gaat het alleen over hoe goed Het Laatste Nieuws het doet. Enkel de respectabele afstand die 'concurrent' Het Nieuwsblad achterligt, wordt vermeld. Verder stoort Het Laatste Nieuws zich ook niet aan de mededeling van het CIM dat vergelijkingen uit den boze zijn:
Elke dag wordt onze krant, op papier en in de digitale versie samen, door 1.175.000 Belgen gelezen. Dat zijn er 12.000 meer dan een jaar geleden.
Wellicht is de informatie van Het Nieuwsblad behalve bijzonder beperkt ook wel de meest correcte. In een kort stukje worden de harde cijfers gegeven en wordt gezegd dat een vergelijking met vorig jaar bijzonder gevaarlijk is.
Wie grondig wil bestuderen hoe het nu precies zit met het bereik van Belgische papieren en digitale kranten kan daarvoor terecht op de website van het CIM.