De poppenkast

Wendy Kroy
Wendy uitgelicht
Wendy uitgelicht

Wat is dat toch met onze intelligentsia, dat zij zich geroepen voelen een anachronistisch en ondemocratisch instituut te verdedigen dat in ons land vertegenwoordigd wordt door een familie die in een nog niet zo heel ver verleden blijk gaf van nietsontziende hebzucht, koloniaal sadisme, verregaande collaboratie met het naziregime en medeplichtigheid aan moord op politieke tegenstanders?

Ik wil nog toegeven dat de van Saksen-Coburgs zich tegenwoordig meer gedragen als een ordinaire Belgische familie: beetje sjoemelen met het familiefortuin, beetje belastingen ontwijken (wat eigenlijk best makkelijk is als je geen belastingen hoeft te betalen), beetje overspel en ontucht, beetje postjespakkerij en dit alles aangevuld met overdreven devotie en sympathiseren met vreemde katholieke groeperingen en sektes.

Ik wil maar zeggen: de houten Klazen en Klazinnen van ons koningshuis zijn geen superhelden die kunnen bogen op uitzonderlijke prestaties waardoor ze bewondering en respect afdwingen. Waarom dan toch verandert Daniël ‘Marxist’ Termont in een stamelde schooljongen op het moment dat Albert II aankondigt Gent te gaan bezoeken? Waarom wordt er gewauweld wat voor een grote eer het wel is dat de Koning zich verwaardigt naar Gent af te zakken, terwijl dat eigenlijk enkel een heuglijk feit zou mogen zijn voor dametjes op leeftijd die zo ontsnappen aan een middag vol lamlendige verveling?

Aanvaardbare staatsvorm

Hoe komt het eigenlijk dat mensen zoals Jef Lambrecht of Geert Van Istendael die je enige eruditie en de capaciteit tot logisch nadenken toedicht zich plots uitputten in drogredeneringen om het onverdedigbare te verdedigen, het absurde logisch te laten klinken en een ondemocratisch instituut af te schilderen als de enige boei die ons redt van een democratisch deficit? Hoe kun je het in je hoofd halen Noord-Korea een republiek te noemen en dat als bewijs op te voeren om de monarchie tot aanvaardbare staatsvorm uit te roepen?

Werkelijk, ik begrijp het niet, hoe in wezen verstandige mensen zich in de luren laten leggen door valse sentimentaliteit en koekendozenromantiek uit de jaren ’50.

Hebben we een familie van halve garen nodig die we dan nog eens veel te rijkelijk betalen om de clown uit te hangen?

Ik snap nog enigszins de hang van mensen naar rituelen en symbolen in hun persoonlijk leven bij de spreekwoordelijke grote momenten. Ik versta ook de nood van naties om zich een nationaal gevoel eigen te maken, zich te onderscheiden van de anderen, te verwijzen naar heldhaftige momenten uit hun geschiedenis. Dat soort zaken helpt om een identiteit en gemeenschapsgevoel te creëren.

Maar daar hebben we niet noodzakelijk een Koninklijke familie voor nodig, zo bewijzen chauvinistische landen als Ierland, Polen en Frankrijk ten overvloede. Een nationale voetbalploeg helpt dan weer wel, of een straffe wielrenner van over de taalgrens. Maar toch geen familie van halve garen die we dan nog eens veel te rijkelijk betalen om de clown uit hangen? En ja, ik weet wel dat een republiek ook geld kost, maar op zijn minst kun je die Pipo van dienst na een beperkt aantal jaren wegstemmen en inruilen voor een andere.

Populariteit

Een ander argument dat uitentreuren wordt herhaald is de populariteit van onze monarchen. Wel ja, ik herinner me ook de lange, lange rijen mensen die aanschoven toen Boudewijn de geest had gegeven. Het was de eerste keer dat ik iemand het woord ‘massahysterie’ in de mond hoorde nemen. Een georkestreerde psychose door de niet aflatende heiligverklaringen waarmee je toen gebombardeerd werd op radio en TV.

Het financiële succes van een makkelijk bijeen te gooien ‘speciale editie’ van een boekske of ‘extra bijlage’ bij de krant zal de accountants en aandeelhouders bij de verschillende mediaconcerns wel zijn bijgebleven. Je duikt even in je fotoarchief, laat een redacteurtje wat onderschriften verzinnen, stuurt het geheel naar de lay-out et voilà: daar liggen 14 pagina’s te blinken.

En hoe zit het nu eigenlijk? We horen 20 jaar niet veel anders dan wat voor 'onnozele domme kloot' die Prins Filip is, maar plots moeten we Jef Lambrecht geloven die beweert dat de Prins beter dan de verkozenen des volks op de hoogte is van de internationale politiek. Het kan zijn hoor, maar dat hij dan een carrière in de diplomatie nastreeft door het afleggen van examens zoals iedereen.

Mythische helden

Het is gemakkelijk om populair te zijn als je schoolkinderen generatie na generatie aanleert wat voor een mythische helden onze koningen wel niet zijn

Het is bovendien gemakkelijk om populair te zijn als je schoolkinderen generatie na generatie aanleert wat voor een mythische helden onze koningen wel niet zijn en de misdadige aberraties netjes onder de mat schuift. Ridder-koning Albert I die in mijn geschiedenislessen in de lagere school bijna op zijn eentje de vuile Duitsers versloeg. De lange baard van Leopold II werd niet in verband met afgekapte handjes in onze vroegere kolonie, wel met die andere held, Henry Morton Stanley. En dat België zich dankzij ‘de Congo’ kon meten met naties zoals Engeland en Frankrijk.

Het heeft tot mijn universiteitsjaren geduurd vooraleer ik leerde over de omvang van de collaboratie van Leopold III en het is dankzij kritische documentaires over Lumumba dat een tipje van de sluier werd opgelicht over het aan deel van het oh zo populaire koningshuis in de brutale eliminatie van een politieke tegenstander.

Als wij onze kinderen de ongekuiste versie van de feiten zouden leren, dan zou de nood aan valse sprookjes snel tanen.

Linkerzijde

Het is mij een ook raadsel hoe geen enkele partij aan de progressieve linkerzijde van het spectrum zich ferm durft uitspreken voor een Belgische republiek. Bij mijn weten is de PVDA de enige, maar Groen! en Ecolo hullen zich in braaf stilzwijgen. De SP.A steekt zich weg achter Tobbacks dooddoener: ‘In elk ander land zou ik tegen de monarchie zijn, behalve hier’. Waarom dat zo moet zijn, daar hebben we het raden naar. Vande Lanotte heeft wel iets beters te doen dan de ‘monarchie omver te werpen’. De PS stelt zich tevreden met de vestzak-broekzak operatie inzake dotaties die de indruk moet wekken dat er iets wezenlijk is veranderd.

Was het Eyskens die zei: Principes zijn als scheten, er komt een moment dat je ze discreet lost? In elk geval, ik stel me voor dat er tegenwoordig in de politieke wandelgangen nogal wat afgeprot wordt, en allerminst discreet.

Principes, idealen, ideologie, het lijkt in de hedendaagse politiek allemaal overbodig. Allemaal aan de realpolitik! Toch verwonderlijk dan, dat het net die partijen zijn die zich nog durven laten inspireren door hun ideologie – zoals de PVDA en de N-VA – diegene zijn die aan een opmars bezig zijn.

En in deze tijden van ongehoorde kazakkendraaierij, is het opnieuw de rechterzijde, om de N-VA maar niet te noemen, die op het gemak garen kan spinnen van de slappe en inconsequente praatjes voor de vaak van de andere partijen en zich profileert als principieel, rechtlijnig en kordaat. Doordat de anderen weigeren moedig stelling te nemen in dit dossier wordt dit land verder en verder geduwd in de richting van een onhoudbare spagaat die uiteindelijk beide gemeenschappen zuur zal opbreken.

En het is misschien rijkelijk laat, maar omdat niemand het gisteren durfde: Leve de republiek! Leve Julien Lahaut!

LEES OOK
Anton Jäger / 16-09-2020

Politieke bewegingskoorts

De klassieke partijen vervellen alledrie tot 'bewegingen' of 'netwerken'. De partij is dood, lang leve de beweging? Een nieuw ‘techno-populistisch’ tijdperk dient zich aan.
POLITICS KERN MEETING PARTIES CHAIRMEN COVID-19
Bert Verhoye / 26-06-2019

Koro 26 juni 2019

Het rubriekje van Bert Verhoye waarin onze hysterische wereld geconfronteerd wordt met problemen, die geen problemen zijn.
Bert Verhoye
Bert Verhoye / 03-05-2019

Koro 3 mei 2019

Het rubriekje van Bert Verhoye waarin onze hysterische wereld wordt geconfronteerd met problemen die geen problemen zijn.
Bert Verhoye