GAS-opvoeding

Herman Loos
Herman Loos - Column - Uitgelicht
Herman Loos

We zijn gevangen in een dogmatische visie op de samenleving waarin elk gaatje en kiertje van ons dagelijks leven door een plamuursel van beleid wordt gedicht: de overheid weet wat voor ons goed is en zal van ons betere mensen maken. Gebildete mensen, mensen die studeren en lezen, mensen die een fietshelm dragen en gezonde voeding eten, mensen die niet roken en hun huis isoleren. De overheid is onze deus ex machina, de oplossing voor al onze problemen.

Democratische poespas

Menselijke vrijheid is in dit samenlevingsmodel beperkt tot een keuze voor wat de overheid, een amalgaam van particratisch verkozenen, het beste voor ons acht en aldus in wetgeving giet. Wat zijn GAS-boetes meer dan een vereenvoudigde manier om het sociale weefsel dicht te plamuren? Zonder al te veel democratische poespas pakken we die problemen aan die binnen het bestaande wettelijke kader moeilijk te vatten zijn: jongeren die op straat spelen, oudjes die duiven voederen, mensen die hun hond uitlaten.

We evolueren naar een systeem waarin elke actie, individueel of sociaal, in een juridische regel gegoten is. Dat is de eerste vaststelling.

Kostprijs X

Daarnaast leven we meer dan ooit in een systeem waarvan economie de onderbouw vormt. Elk aspect ervan wordt omgezet in een geldelijke waarde. Economen rekenen met plezier uit hoeveel een algemene staking kost of hoeveel de Arabische Lente gekost heeft. Dat jongeren te weinig kiezen voor ingenieursopleidingen heeft kostprijs X. Geld sparen in plaats van beleggen heeft kostprijs Y. Alles heeft een kostprijs, ook het menselijk gedrag.

Wat zijn GAS-boetes meer dan een vereenvoudigde manier om het sociale weefsel dicht te plamuren?

Zo ontstaan voorstellen om het inschrijvingsgeld voor menswetenschappelijke opleidingen hoger te maken dan dat voor exacte – of ingenieursopleidingen: sociaal wenselijk gedrag stimuleren tegen kostprijs. Vandaar is het een kleine stap om aan storend gedrag een geldelijke straf te verbinden. Geld wordt de opvoeder bij uitstek.

We evolueren naar een systeem waarin elke actie, individueel of sociaal, een duidelijke kostprijs heeft. Dat is de tweede vaststelling.

Schaarste

Om menselijk gedrag te sturen hebben we een fijnmazig net van juridisch afdwingbare regels, versterkt door de incentive van geld. Meer lijkt niet meer nodig – of haalbaar? – om onze samenleving te sturen. Wat heeft een jongere dan te leren? De beste oplossing voor politieke meningsverschillen is een opsplitsing van het land. De beste manier om de economische crisis te bestrijden is het dumpen van sociaal overleg. De beste manier om met culturele diversiteit om te gaan, is ze zoveel mogelijk te verbieden. Het gebrek aan homogeen denken, kost ons immers geld. En wat geld is, dat leer je best op jonge leeftijd via het uitmuntende systeem van de GAS-boete.

Economen gaan er prat op dat schaarste een basisgegeven is in onze samenleving. Wanneer ik kijk naar de tolerantie voor andere denkwijzen, kan ik die schaarste enkel vaststellen.

LEES OOK
Thomas Falk / 04-01-2021

De psychologie van geld

Geld is betoverend. Het brengt persoonlijke vrijheid tot stand en maakt het onmogelijke mogelijk. Tegelijk is het een gevaarlijk goed, wanneer het algemene belangen overstemt en…
hennie-stander-StV6G2GURA8-unsplash
Herman Loos / 26-01-2015

De Avonden

De moeilijkste oefening voor mensen die de consumptiemaatschappij verwerpen, is om daarbij andermans pret niet te vergallen. De balans vinden tussen tijd voor jezelf en geld om te…
Herman Loos - Column - Uitgelicht
Herman Loos / 08-08-2014

Zelfrespect

Wie heeft gelijk, hij die werkt om te leven of hij die leeft om te werken? Herman Loos over lifestyle, behoeften en ons kaduke marktsysteem. "Zo herkent men de ware gek: hij weet…
Herman Loos - Column - Uitgelicht