Ik heb in mijn volwassen leven slechts met korte tussenpozen een televisie met abonnement in huis gehad. Voor het overige heb ik me steeds tevreden gesteld met de pareltjes die Humo’s Dwarskijker (rv) over televisieprogramma’s schreef. Nu zal u zeggen dat ik zeer slecht geplaatst ben om over televisie te oordelen, maar dat is niet zo. Tegenwoordig is het beter om zo weinig mogelijk af te weten van het onderwerp waarover je een mening hebt. Dat geldt bij uitstek voor televisieprogramma’s. Het staat zelfs chique om te bekennen dat je schrijft over een programma dat je niet bekijkt.
Infotainment
Als kind keken wij thuis naar het journaal. Het zal wel uit een opvoedende gedachte geweest zijn, doorgegeven van vader op zoon. Televisie kijken was de wereld leren kennen, haar manifeste oneerlijkheid, haar ondoordringbare hardheid. Dat was in een tijd dat het journaal nog niet opende met afscheid of comeback van een gevierde sporter of met de dranghekken voor Astrid Bryan op de Boekenbeurs of Justin Bieber in het Sportpaleis. Ik herinner me ook politici die een gedachte mochten ontspinnen, en interviewers die hard op een politicus durfden inhakken.
Het hele internet staat vol filmpjes die informatiever, leuker, intelligenter en beter zijn dan wat de televisie heeft te bieden
Waarschijnlijk zijn mijn herinneringen gekleurd, buiten de lijntjes.
Het hele internet staat vol filmpjes die informatiever, leuker, intelligenter en beter zijn dan wat televisie heeft te bieden, met teksten die steviger onderbouwd zijn dan de informatieprogramma’s, met documentaires die dieper graven dan waar een televisiezender zich ooit waagde. Ze zijn niet gebonden door zendschema’s, door mediadecreten of gedragscodes. Wie vandaag geïnformeerd wil zijn, houdt zich ver van televisie en haar – ik wring het met moeite uit mijn toetsenbord – infotainment.
Wegclicken
Ten bate van de kijker, of toch de statistiek-in-een-zetel die marketingbureaus ervan maakten, heeft de televisie haar noodzakelijkheid opgegeven. Ze werd een ordinaire winkelvitrine met tussen reclameblokken door het nieuws in pretpakket, slechte series die om de haverklap herhaald worden, goede series die stiefmoederlijk in de hoek van het zendschema moeten en u dus beter op dvd in huis haalt en shows waarin talent tussen 7 en 77 wordt opgejaagd om mobiele telefoonoperatoren de kaviaar tussen de boterham te gunnen.
Wat men daar tegenover wil stellen: slimme reclame, afgesteld op uw kijkgedrag. U kent dat als het storende puntje van internet: het wil u een gitaar verkopen omdat u net een gitaar gekocht hebt. Dat wegclicken wil u nog net. Betalen om het te mogen wegclicken, dat verwacht u enkel bij Wat als? Een programma waarvan u, als u af en toe op internet zit, de betere sketches overigens vanzelf op het netvlies krijgt. Nee, mij maakt u niets wijs. Televisie als massamedium levert een tragische doodsstrijd.
