We citeren De Smedt: “Wij zouden inmiddels toch moeten weten wat er gebeurt als je een symbool een vaste betekenis geeft? Dan bereikt dat symbool een doel waarvoor het niet dient: het gaat een betekenis uitdragen die een ander ervoor bedacht heeft. Het begint met een lange baard en een hoofddoek, maar is dat het eindpunt? Is een hoofddoek toelaten de eerste stap op weg naar Syrië?”
Godwin Vlaams
Met dit soort beweringen loop je vanzelf tegen de wet van Godwin aan, of haar Vlaamse variant. Je zou even gemakkelijk – en volstrekt ongefundeerd – kunnen stellen dat wat begint bij een kind dat op een zangfeest met een Vlaamse Leeuw staat te zwaaien, eindigt bij racistisch geweld op de voorposten van Voorpost of Bloed en Bodem. Ga je de Vlaamse Leeuw verbieden omdat wat crapuul in de marge er een haatdragende betekenis voor bedacht heeft?
Want dat gebeurt met de hoofddoek: in wezen zijn het buitenstaanders die haar betekenis bepalen door te kijken naar crapuul in de marge. Op basis van die foutief opgelegde betekenis, wordt dan een verbod uitgeschreven. “De grens van het toelaatbare”, zo stelt De Smedt, “is op een andere wijze te trekken: daar waar de staat begint – en dat is op de rechtbank, de school, het overheidsloket – hoort geen religie thuis.”
De beste school van Frankrijk is een moslimschool
Elk onderzoek wijst uit dat ons schoolsysteem bijzonder slecht scoort met betrekking tot gelijke kansen. Dat is al regeringen lang zo. Het is doodeenvoudig om een reportage te draaien die het racisme in het uitgaansleven vastlegt. Vandaag net zoals twintig jaar geleden. Discriminatie op de arbeidsmarkt is net zo aanwezig als toen het Centrum voor Gelijke Kansen werd opgericht. Discriminatie op basis van afkomst in de rechtspraak is door criminologen vastgesteld. En met een beetje kwade wil, stellen we vast dat ook aan het overheidsloket een retributie bestaat die enkel voor vreemdelingen geldt.
Lycée Averroës
Op de rechtbank, de school, het overheidsloket heeft religie, net zoals discriminatie, in wezen geen plaats. De waarheid is echter dat ze wél aanwezig zijn. Het weghalen van het kruisbeeld heeft de christelijke overtuiging niet verwijderd, net zoals het verbieden van de hoofddoek geen enkele goede of kwade gedachte zal uitbannen.
In Frankrijk is deze week bekendgemaakt dat het Lycée Averroës uit Rijsel de beste resultaten scoort op de baccalauréat, de nationale test die elke leerling aan het einde van de middelbare school aflegt. De beste school van Frankrijk is een moslimschool. Sommige uitmuntende leerlingen dragen er een hoofddoek. Dat we hun capaciteiten verliezen voor het overheidsapparaat, omwille van een symbool, is een vrijheid die wij ons als maatschappij in crisis eigenlijk niet kunnen veroorloven.
