Ook ik ben geen beter mens geworden dankzij vijf jaren universitaire studies in de alfa-richtingen. Alle ethische en moraalfilosofische vakken ten spijt, vind ik geen bruikbare leidraad voor het persoonlijke probleem waarmee ik geconfronteerd word. Details bespaar ik u, maar ik vernam een mogelijkheid om in mijn statuut zonder een wet te overtreden geen sociale lasten te betalen. Dat maakt het feit of ik al dan niet lasten afdraag niet langer een formele maar een morele keuze.
Vuurwerk
De mountainbike die ik me al jaren ontzeg. Een idioot goede racefiets. Een kleine hammam in de tuin. Jaarlijks zal ik een of enkele van mijn materiële dromen afstaan aan de samenleving, of niet. Het bedrag dat ik zal afstaan ligt een stuk hoger dan het inkomen, ergens rond het bestaansminimum, dat wij als gezin tijdens onze eerste twee jaren in Frankrijk wisten te verwerven. Het verschil dat mijn keuze inhoudt, is met andere woorden verduiveld duidelijk. Als ik tenminste enkel naar mezelf kijk.
Alles wel beschouwd is het zelfs ronduit aanstootgevend dat ik me hier op de borst klop omwille van iets wat voor elke mens een evidentie is, namelijk dat een samenleving uit geven en nemen bestaat.
Intussen wil ik echter dat wegen onderhouden zijn, dat scholen kinderen opleiden, dat het dorpsfeest wordt afgesloten met een mooi vuurwerk. Daarvoor is belastinggeld nodig. De gedachte dat dit geld soms op groteske wijze verspild wordt, biedt geen troost. Als democraat kan ik immers niet eisen dat mijn belastinggeld exclusief wordt besteed aan mijn pleziertjes of zelfs aan die zaken die in mijn ogen het grootste algemeen belang hebben.
De zogenaamde keuze om al dan niet belastingen te betalen, is dus geen keuze. Wil ik als mens in de samenleving staan, dan ben ik verplicht een deel van mijn loon af te staan. Dit niet of slechts in beperkte mate doen, of daar nu een wet voor bestaat of niet, ontneemt mij elk recht om mij in de openbare ruimte te begeven. Alles wel beschouwd is het zelfs ronduit aanstootgevend dat ik me hier op de borst klop omwille van iets wat voor elke mens een evidentie is, namelijk dat een samenleving uit geven en nemen bestaat.
Edelmoedig
Het zou voor iedereen een stuk gemakkelijker zijn als belastingwetgeving en moraal beter op elkaar afgestemd zijn, zonder achterpoortjes en slimmigheden. Karel De Gucht verklaarde over zijn blijkbaar volstrekt legale belastingontwijking dat men niet kan verwachten dat een verstandig politicus als hijzelf in zijn privéleven plots domme keuzes zou maken. Ik weet niet of ik het edelmoedig of net naïef moet vinden dat hij, ondanks deze rake observatie, er toch in geslaagd is een domme keuze te maken.