Le Soir viert feest bij valavond

Pierre Jassogne
Le Soir schenkt op de voorpagina van Lesoir.be ook aandacht aan het bezoek van de koning.
Le Soir schenkt op de voorpagina van Lesoir.be ook aandacht aan het bezoek van de koning.
Le Soir schenkt op de voorpagina van Lesoir.be ook aandacht aan het bezoek van de koning.
Le Soir schenkt op de voorpagina van Lesoir.be ook aandacht aan het bezoek van de koning.

De helft van de besparing moet binnen de loonmassa gebeuren, maar hoe sterk de redactie van Le Soir getroffen zal worden, is nog onduidelijk. Het plan heeft betrekking op alle titels van de groep: Le Soir, Le Soir Magazine, Sudpresse en Vlan.

Net voor het feestgedruis heeft Rossel een herstructurering aangekondigd. Er wordt gesproken over 34 ontslagen. Had u dat verwacht?

Ricardo Gutiérrez: "In het Belgische en Europese dagbladlandschap wordt overal geherstructureerd. Het personeel draait op voor de problemen die gepaard gaan met de overgang van papier naar digitaal. Toch houdt de groep Rossel goed stand. Het bedrijf investeert in het buitenland, pakte onlangs uit met een 'newstablette' en denkt duidelijk aan de toekomst. We hadden daarom gedacht dat Rossel personeel zou aanwerven in plaats van opnieuw een herstructurering door te voeren. In 2009 en 2011 werd al in het personeelsbestand gesneden. In 2009 schrapte Rossel 45 jobs. In 2011 gingen 11 functies verloren. We dachten dus dat Rossel al voldoende had geherstructureerd. En dan werd dit nieuw plan aangekondigd..."

Hoe is de sfeer intussen op de redactie?

"Er heerst onduidelijkheid. De journalisten zijn wel vastbesloten om zich te verzetten. Zij vinden het plan ongeloofwaardig. Dat werd duidelijk bij de stemming over de stakingsaanzegging. Op de redactie leeft de overtuiging dat het herstructureringsplan niet de juiste oplossing is voor de problemen die zich stellen. Ik geloof hoofdredacteur Didier Hamann als hij in De Morgen zegt dat ook Le Soir geen eeuwig leven gegarandeerd is, maar we hebben een geloofwaardig reddingsplan nodig. Meer doen met minder personeel, dat is niet mogelijk."

"Ik vrees overigens dat we, net als in 2009, te veel vertrekkers zullen tellen. We dreigen opnieuw veel talent te verliezen. Het journalistiek werk is moeilijker geworden en de werkdruk stilaan onhoudbaar. Ik ben eigenlijk vooral bezorgd over de periode ná de herstructurering. Er is sprake van 34 ontslagen. De redactie telt 107 journalisten, terwijl het hele bedrijf 340 mensen tewerk stelt. Als inderdaad 34 mensen hun biezen moeten pakken, betekent dit dat wellicht een tiental journalisten een ontslagbrief zal krijgen. Maar ik vrees dat het aantal hoger zal liggen. De meeste kanshebbers voor vervroegd pensioen werken op de redactie."

Productiviteit

Gutiérrez: 'De directie zou kunnen zeggen: we wijzigen onze aanpak, we laten een aantal taken vallen. Dat zou pas geloofwaardig zijn'

In De Morgen eiste Hamann ook een hogere productiviteit. Laat die dan momenteel te wensen over?

"Sinds 2009 presteert de redactie al 20 procent 'beter'. In minder dan vier jaar tijd daalde het aantal personeelsleden met 17 procent: van 129 journalisten naar 107. Bovendien werken we vandaag harder, want we moeten én de krant, én de website, én sinds deze maand ook de tabletversie bevoorraden. Op een bepaald moment lukt dat niet meer. Je kan niet nog meer werk verzetten met een redactie die 20 procent gekrompen is en waar burn out legio is. Dat is een vergissing."

"Ik ben er wel van overtuigd dat we anders moeten werken. Een reorganisatie van het werk, daar ben ik niet tegen gekant. Maar wat stel ik vast? We zijn met steeds minder om steeds meer te doen in weinig comfortabele werkomstandigheden. De directie zou evengoed kunnen zeggen: we wijzigen onze aanpak, we laten een aantal taken vallen. Dat zou pas geloofwaardig zijn. Maar volgens Bernard Marchant, de directeur op groepsniveau, zijn de gevraagde extra inspanningen haalbaar. Ik geloof er niets van."

Als het aantal journalisten daalt, lijdt de kwaliteit van de krant daar dan onder?

"Uiteraard! Harder werken, zorgt voor minder kwaliteitsvol werk. De lezers zeggen het, maar ook de journalisten zelf ervaren het zo. De werkdruk is hoog. Ik maak fouten die ik vroeger - vijf of zes jaar geleden - nooit zou maken. Ik maak fouten omdat ik nog twee andere artikels moet afwerken en andere taken me wachten. Het is niet meer dan logisch dat de journalisten van Le Soir de negatieve impact van de hogere werkdruk voelen. En dat leidt tot kwaliteitsverlies. Een journalist is een ambachtsman: hij moet met zorg zijn artikel kunnen afwerken en in volle vertrouwen met de directie kunnen samenwerken. We zijn geen bandwerkers. Maar hoe meer het ritme van de lopende band op de redactie wordt ingebracht, hoe meer imperfecties ons werk zal inhouden."

Aan de kantoren van Le Soir (Foto yXeLLe ~@rtBrut~ / Flickr)
Aan de kantoren van Le Soir (Foto yXeLLe ~@rtBrut~ / Flickr)

Blijkbaar leeft het idee dat er vooral zoveel mogelijk inhoud moet worden verspreid?

"Als reactie op de crisis hebben de meeste redacties vooral geïnvesteerd in hun hiërarchie. En dan vooral in een leidinggevende hiërarchie, terwijl een redactie vooral nood heeft aan decentralisatie. De journalist op het terrein moet zoveel mogelijk autonomie geniete? Enkel zo stroomt informatie naar de top. Maar nu wordt het nieuws bepaald door enkele chefs. Bovendien spelen de bazen liever op de fantasieën van de lezers en op wat de concurrenten zeggen of schrijven. De journalist krijgt steeds meer opdrachten opgelegd die in zijn ogen niet stroken met de realiteit. Dat is erg, want je eindigt uiteindelijk met een journalist die niet meer is dan een producent van inhoud."

Newstablette

Toen Rossel de herstructureringsplannen bekend maakte, lanceerde de groep een 'newstablette'. Wat denkt u van dat aanbod? Vormt het een antwoord op de informatie-evolutie op het internet?

"Ik heb niets tegen een tablet. Het toestel op zich is niet het probleem niet. We krijgen steeds nieuwe tools, maar hoe men informatie maakt, wijzigt niet. De oude media denken dat het volstaat om wat ze al jarenlang op papier doen, naar het web te vertalen. Maar dat is fout. Het gaat om twee verschillende dingen. Je moet de lezer betrekken, maar dat zie ik niet gebeuren bij Le Soir. Ik zie geen datajournalistiek, geen crowd sourcing of discussies tussen de lezersgemeenschap en de journalisten."

"Wat ik zie, is Rossel dat een tablet aanbiedt, waar je een digitale kopie krijgt van een papieren krant. Het is beter dan niets doen, dat is waar. Maar het zou nog beter zijn om na te denken hoe je anders met informatie kunt omspringen. Weet je, in feite is dit herstructureringsplan niet meer dan een anticipatie op een daling van de reclame-inkomsten."

Wat bedoelt u daarmee?

Gutiérrez: 'We blijven enkel werken met onze oude verdienmodellen. Als we zo blijven verder werken, dan zal het hele bedrijf verdwijnen'

"Alle experten zijn het erover eens: we gaan op het internet de reclamemarkt uit de hoogdagen van de kranten niet terugzien. Je hebt er meer natuurlijke spelers, zoals Google, Twitter, Facebook of YouTube. Zij hebben een deel van de koek al genomen en zullen dat niet makkelijk loslaten. Marchant zegt het zelf: de inkomsten uit digitale bronnen plafonneren of dalen zelfs."

"Tegelijk zie ik dat we onze oude gebruiken behouden. We blijven werken met onze oude verdienmodellen. Als we zo blijven verder werken, dan zullen er geen 34 personen hun job dreigen te verliezen, maar zal het hele bedrijf verdwijnen. Ik hoop dat er een wake up call komt en dat we verder kijken en die nieuwe tools niet enkel zien als een commerciële troef, maar ook als een reddingsboei voor de journalistiek. Waar wachten de uitgevers eigenlijk op? Waar blijft de opleiding? Waar blijft de verkenning van de nieuwe mogelijkheden? Wij krijgen de kansen niet om een antwoord te formuleren op de uitdagingen van de digitale revolutie."

LEES OOK
Pierre Jassogne / 30-08-2012

Pierre Piccinin, de 'amateur-oorlogscorrespondent'

De oorlogsreporter van Le Soir in Syrië heet Pierre Piccinin. De man is een amateur-journalist en niet onbesproken. Hij gaat met de rebellen mee en verhult niet dat hij hun zaak…
Pierre Piccinin en Libie (Photo Pierre Piccinin, Facebook)