Michel Henrion: 'Als woordvoerder heb ik al mijn naïviteit verloren'

Pierre Jassogne
Michel Henrion
Michel Henrion
Michel Henrion
Michel Henrion

De man is geen onbekende in de Wetstraat. Hij dwaalt al jarenlang door de wandelgangen van het parlement en kent elk verborgen hoekje van de politieke coulisses. Hij zette zijn eerste stappen als journalist voor Pourquoi Pas?. Nadien was hij acht jaar lang woordvoerder van Guy Spitaels, de voorzitter van de Franstalige socialisten tussen 1981 en 1992. Samen met Spitaels beleefde Henrion zeven verkiezingscampagnes. Apache heeft een gesprek met de spin doctor van de Belgische politiek.

Geen militant

"Toen ik woordvoerder van Guy Spitaels werd, was ik journalist. Ik kende de man goed. Ik had hem al een paar keer ontmoet en heb hem ook geïnterviewd. Ik wilde in geen geval militant of kandidaat worden. Ik heb dat later ook nooit overwogen. Maar als journalist kan je bepaalde politieke affiniteiten hebben. En het is dat die je naar het woordvoerdersschap leidt. Wat je echter ten allen koste moet vermijden, is militant worden. Dat is het ergste wat een journalist kan overkomen."

Henrion benadrukt dat een woordvoerder niet alle journalistieke principes uit het geheugen moet wissen. "Als woordvoerder moet je je journalistieke reflexen behouden en nooit je vroegere collega's beliegen. Leugens om een verhaal te verkopen of de impact van een beslissing te wijzigen horen niet. Bovendien riskeer je snel elke geloofwaardigheid te verliezen." En die geloofwaardigheid kan je enkel behouden door niet een doorsnee kabinetsmedewerker te worden. "Als woordvoerder moet je een afstand houden ten opzichte van een minister of een partijvoorzitter. Je moet je eigen bewegingsvrijheid scheppen. Want de kabinetten zijn een gesloten wereldje waar je enkel fervente militanten treft. De afstand die een woordvoerder moet houden, is essentieel in het informeren van journalisten. Het is de enige manier om ervoor te zorgen dat je meetelt en dat je interessante relaties met een politicus kunt opbouwen."

"De waarden en normen voor journalisten en politici zijn immers danig verschillend. Wat betreft communicatie is het politieke wereldje zeer ouderwets. Ik heb documenten aan journalisten doorgespeeld waarvoor Spitaels nooit de toelating zou gegeven hebben. Maar uiteindelijk verkoop je als woordvoerder geen voedingsproduct, maar informatie."

Journalistieke leerschool

Henrion vindt een passage langs een kabinet geen minpunt voor een journalist. Integendeel, het kan een troef zijn. "Als een journalist op een kabinet terechtkomt of politiek woordvoerder wordt, gaat immers een nieuwe wereld open", zegt hij. "Volgens mij zou het een goede leerschool zijn voor journalisten, want zij weten niet hoe de machtsstrijd in een regering, kabinet of partij gebeurt, waar men de ergste vijanden treft of hoe lobbygroepen druk uitoefenen. Na zo'n passage laat een journalist zich niet meer met een kluitje in het riet sturen."

Michel Henrion: 'Wat je als journalist ten allen koste moet vermijden, is militant worden'

Een anecdote: "Toen ik woordvoerder was, kwam ooit een directeur van een belangrijke mediagroep langs, samen met de redactiedirecteur. Zij vroegen subsidies voor het openen van een drukkerij. Ze gaven me ook mee dat de krantenkolonnen altijd openstonden voor een interview met Spitaels. Vanuit een economisch oogpunt kon ik het voorstel begrijpen, maar ik begreep niet waarom de redactiedirecteur zweeg. Ik voelde me als journalist gekwetst. Ik kon dit moeilijk vatten. Dat is wat je ontdekt als woordvoerder van een minister. Vóór die ervaring, was ik vooral naïef."

Waarom journalisten?

"Sinds de jaren tachtig is politicus zonder perswoordvoerder of communicatiespecialist onmogelijk", weet Henrion. "Het journalistiek milieu is de perfecte vijver waar politici hun woordvoerders vinden want de taken als journalist en politiek woordvoerder liggen dicht bij elkaar: communiceren met lezers of met de publieke opinie."

Het feit dat de journalistiek niet zo glamoureus is, speelt ook een rol in het groot aantal journalisten dat voor een job op een communicatieafdeling kiest, aldus Henrion. "Je moet ook rekening houden met het feit dat de job van journalist niet zo waardevol meer is: de lonen zijn laag, heel wat journalisten kunnen de eindjes maar moeilijk aan elkaar knopen en de redacties voeren besparingsronde na besparingsronde door. Van de journalistiek leven, is moeilijk. Het woordvoerderschap is dan een mooi alternatief."

LEES OOK
Pierre Jassogne / 30-10-2012

Alain Gerlache: 'Veel improvisatie en toeval in Wetstraat'

Alain Gerlache maakte de oversteek van de RTBF-nieuwsredactie naar het kabinet van de eerste minister in de Wetstraat 16. Hij werkte voor eerste minister Guy Verhofstadt. Toen hij…
Alain Gerlache (Foto: H. Hanse)