In september vorig jaar introduceerde Facebook de ‘tijdslijn’, een nieuwe manier om je profiel te etaleren. De tijdslijn maakt het eenvoudig om chronologisch te scrollen door de digitale voetafdruk die anderen en jezelf hebben achtergelaten. Velen zien momenteel de lay-out van hun profielpagina automatisch veranderen. Willen of niet, de tijdslijn komt er voor iedere gebruiker. Ook al duurt het voor sommigen nu al wat langer dan verwacht.
Net zoals bij de introductie van het ‘nieuwsoverzicht’ in 2006 zijn er ook nu heel tegenstanders binnen de Facebook gemeenschap. U herinnert het zich wellicht niet meer, maar er groeide een aanzienlijke protestbeweging tegen het automatisch uploaden van persoonlijke informatie op een centrale pagina. Zo vormden meer dan 700 000 leden aanvankelijk een front tegen Mark Zuckerbergs queeste om het internet 'opener en socialer' te maken.
Na ruimte komt tijd
Een gebrek aan controle en ‘contextuele integriteit’ lagen in 2006 aan de basis van het ongenoegen: niet zozeer de informatie zelf maar wel het opnieuw verspreiden ervan voor een groter publiek werd als problematisch ervaren. De grenzen van de context waarbinnen men communiceert werden overschreden zonder zeggenschap van de gebruiker.
We willen niet altijd geconfronteerd worden met ons digitaal verleden. De tijdslijn zet dat verleden net meer in de kijker
Na 'ruimte' is het nu de beurt aan 'tijd'. We willen niet altijd geconfronteerd worden met ons digitaal verleden. De tijdslijn zet dat verleden net meer in de kijker. Gebeurtenissen die men wil vergeten, blijven gemakkelijker bestaan. Benieuwd wat de puberende tiener over enkele jaren zal zeggen wanneer hij of zij geconfronteerd wordt met een digitaal archief (van bijvoorbeeld dronken of ongepaste foto’s). Om volledig te zijn: er bestaat een optie om het verleden in te beperken van ‘publiek’ of ‘vrienden naar vrienden’ tot alleen ‘vrienden’. Maar binnen de groep van vrienden zal alles toch nog handmatig aangepast worden, wat doorgaans een onbegonnen klus is.
Het nieuwsoverzicht lijkt ondertussen voldoende geïnternaliseerd te zijn. Zelfs de ‘news ticker’ die vrijwel al onze gedragingen in ‘real time’ publiceert, lijkt vanzelfsprekend. Met andere woorden: onze privacy concepties zijn veranderd. De tijdslijn is naar alle waarschijnlijkheid eenzelfde lot beschoren.
Verantwoordelijkheid
We zien een evolutie waarbij de gebruiker wordt opgezadeld met de verantwoordelijkheid om inherente privacygebreken van internettoepassingen zelf op te lossen.
We dienen ons de vraag te stellen of dit soort technologische vernieuwingen steeds wenselijk zijn voor de gebruikers. Meer nog, doordat deze technologieën uiteindelijk een vanzelfsprekend karakter krijgen, worden de onderliggende privacygebreken al te vaak vergeten. Op die manier wordt de verantwoordelijkheid over de bescherming van de eigen privacy in de schoenen van de gebruiker geschoven en ontstaat de illusie dat alles door de individuele gebruiker kan (of zelfs moet) worden aangepast en gecontroleerd. Dat laatste is natuurlijk niet het geval, of hebt u weet van elke digitale voetafdruk die u hebt achtergelaten? Persoonlijke informatie is nu eenmaal genetwerkt en valt grotendeels buiten het bereik van individuele controle.
We zien vandaag een evolutie waarbij de gebruiker steevast wordt opgezadeld met de verantwoordelijkheid om inherente privacygebreken van internettoepassingen zelf op te lossen. Dat wordt ook wel eens aangeduid als het responsabiliseringsproces van de gebruiker. Wat we nodig hebben zijn technologieën waarbij de notie van privacy vooraf is ingebed, gebaseerd op wat de potentiële gebruiker hier van vindt en niet andersom. Anders gezegd: het responsabiliseringsproces dient te worden omgedraaid.
