Twee Keniaanse vrouwen, Jamila Abbas en Susan Oguya, werden in 2010 aangegrepen door berichten in de media over tussenhandelaars die kleine boeren uitbuitten. De twee IT-professionals lanceerden M-Farm, een bedrijfje dat boeren via sms in realtime informatie stuurt over de marktprijzen waartegen hun gewassen verhandeld worden, waardoor ze rechtstreeks handel kunnen drijven met voedselexporteurs.
Nu, minder dan twee jaar later, bereikt M-Farm meer dan 2.000 boeren in Kenia, waaronder veel vrouwen die kleinschalige boerderijen runnen. Het bedrijf werd bekroond met tal van internationale onderscheidingen.
Gendergelijkheid
Abbas en Oguya vertegenwoordigen een nieuwe generatie innoverende vrouwen. Ze hebben een winstgevende onderneming uitgebouwd die bijdraagt aan de emancipatie van vrouwen en een meer open, inclusieve samenleving. Ter gelegenheid van de 101e Internationale Vrouwendag willen we de schijnwerpers richten op deze vrouwen die bedrijven oprichten, banen scheppen en het voortouw nemen in de strijd voor gendergelijkheid in ontwikkelingslanden.
Zoals benadrukt in het World Development Report 2012 van de Wereldbank, dat volledig in het teken staat van gender, worden 3,5 miljard vrouwen en meisjes wereldwijd nog steeds geconfronteerd met het feit dat ze ongelijke kansen krijgen op het vlak van onderwijs, tewerkstelling, inkomen en het doorstoten naar leidinggevende functies.
Het rapport toont aan dat er een kostenplaatje verbonden is aan genderongelijkheid – en dat gendergelijkheid kansen op economische vooruitgang met zich mee kan brengen. Gendergelijkheid kan zowel de economische efficiëntie als de productiviteit verhogen. Moesten plattelandsvrouwen bijvoorbeeld dezelfde toegang hebben tot grond, technologie, financiële diensten, onderwijs en markten als mannen, dan zou de landbouwproductie verhoogd kunnen worden en het aantal mensen die honger lijden teruggedrongen worden met 100 tot 150 miljoen? De cijfers zijn gebaseerd op schattingen van de FAO, de Voedsel- en Landbouworganisatie van de VN.
Gendergelijkheid kan zowel de economische efficiëntie als de productiviteit verhogen
In de lift
Voorzichtige tekenen van beterschap worden zichtbaar aan de einder. In de ranglijst die het Amerikaanse zakenblad Forbes opstelde van de 100 machtigste vrouwen in 2011 stonden niet enkel de gebruikelijke politieke zwaargewichten, activisten en zakenvrouwen, maar ook een aantal vrouwen die het verschil maakten op technologisch vlak: verschaffers van risicokapitaal, managers van start-ups en ingenieurs die een voorhoede vormen op het vlak van technologische innovatie.
Vrouwelijke ondernemers in ontwikkelingslanden ondervinden bijzondere moeilijkheden wanneer ze een bedrijfje opstarten en dit proberen te laten uitgroeien tot een goed draaiende onderneming met groeipotentieel in de formele, witte economie. Uit het Wereldbankrapport Women, Business and the Law uit 2011 kwam naar voren dat in 103 van de 141 geanalyseerde economieën een onderscheid in gerechtelijke behandeling gemaakt werd op basis van gender. Het feit dat M-Farm in Kenia opgestart werd is geen toeval. Volgens hetzelfde rapport is Kenia immers wereldwijd koploper met het grootste aantal op gendergelijkheid gerichte hervormingen in de afgelopen twee jaar.
Communicatietechnologie
Nieuwe communicatietechnologieën dragen hun steentje bij, niet enkel in de ontwikkeling van instrumenten die het zakendoen vergemakkelijken, maar ook in het neerhalen van maatschappelijke barrières. M-Farm werd uitgedokterd binnen AkiraChix, een organisatie die vrouwelijke ondernemers en technologische expertes samenbrengt in Nairobi, vastberaden om 'Afrika’s toekomst te veranderen'.
Ook slimme ontwikkelingsprogramma’s dragen hun steentje bij. Het Creating Sustainable Businesses programma, een samenwerkingsverband tussen de Finse overheid, Nokia en het wereldwijde programma van de Wereldbank voor technologie en innovatie InfoDev, ondersteunt AkiraChix financieel omdat ze het beschouwen als een blauwdruk voor andere door vrouwen geleide kweekvijvers en sociale draaischijven voor vrouwelijke ondernemers over heel de wereld.
Nieuwe technologieën kunnen ook banen scheppen voor ‘s werelds 1 miljard armste vrouwen.
Banen scheppen
Nieuwe technologieën kunnen ook banen scheppen voor ‘s werelds 1 miljard armste vrouwen. Beperkt geschoolden kunnen een inkomen verwerven door het uitvoeren van eenvoudige microtaken zoals de invoer van data. Hiervoor is dikwijls een computer nodig, maar steeds meer apps maken het mogelijk microwerk uit te voeren op mobiele telefoons. Aangezien 80 procent van de 6 miljard mobiele telefoons zich vandaag de dag in ontwikkelingslanden bevinden, zou microwerk een aanzienlijk aantal banen kunnen scheppen. Dit brengt nieuwe mogelijkheden met zich mee voor jongeren, vrouwen en zij die geen toegang krijgen tot conventionele jobs omwille van een fysieke beperking.
Nu de wereldbevolking is toegenomen tot 7 miljard mensen hebben we zowel vrouwen als mannen nodig die antwoorden kunnen formuleren op de cruciale kwesties van onze tijd, zoals het counteren van de klimaatverandering en het verzekeren van voedselveiligheid en een duurzaam inkomen voor iedereen. Het verhaal van Abbas en Ogunya in Kenia is inspirerend voor vrouwen over heel de wereld. Op Internationale Vrouwendag is het van vitaal belang om voor ogen te houden dat vrouwen instaan voor de helft van alle oplossingen, en dat technologie en innovatie ook hun zaak moeten zijn.
Heidi Hautala is Fins minister voor Internationale Ontwikkeling sinds juni 2011. Voordien was ze Europees parlementslid van 1995 tot 2003 en van 2009 tot 2011.
Janamitra Devan is Vice-President van de Wereldbank voor de Ontwikkeling van de Private Sector sinds oktober 2009.
Vertaling: Bart Gielis
