Nieuwsplatform over seksueel misbruik binnen de kerk

Roel Verschueren
Roel Verschueren.
Roel Verschueren.
Roel Verschueren.
Roel Verschueren.

In Nederland werd, na een aanzet vanuit de commissie-Deetman, een voorstel aanvaard gebaseerd op een advies van de Rotterdamse hoogleraar privaatrecht Siewert Lindenbergh over de uitbetaling van schadevergoedingen aan slachtoffers van seksueel misbruik binnen de kerk. Enkele uren later gaf de arbitragecommissie die zich met hetzelfde probleem bezighoudt in België te kennen dat eind november ook een definitief voorstel verwacht mag worden. Wie dacht dat de slachtofferorganisaties in Europa ondertussen met de duimen zaten te draaien en afwachtten, onderschat het enorme werk dat ze nog dagelijks verrichten. Om hen bij de moeizame opdracht van het verzamelen van actuele informatie te helpen, is sinds 1 november de 'International clergy sexual abuse news monitor' online.

De website is een verzamelplaats voor nogal wat bronnen die verwijzen naar nieuws over seksueel misbruik binnen de kerk. Zeer overzichtelijk en per land gesorteerd, verschijnen op een eenvoudige klik van de muis de jongste newsfeeds via een geïntegreerd RSS-systeem. Bedoeling is om iedereen die op de hoogte wil blijven over de evolutie van deze problematiek het leven makkelijker te maken. Ze zitten dag en nacht voor hun computerscherm en doen eigenlijk ook allemaal hetzelfde. Raymond Lelkens, Rik Devillé, Linda Opdebeeck, Bert Smeets, Lieve Halsberghe, Ton Leerschool, Jan Hertogen, Joep Dohmen, Kathy Shaw, Peter John Schouten, Barbara Blaine, Tom Doyle en de honderden anderen niet genoemde nachtraven die het web afschuimen naar de laatste ontwikkelingen over seksueel misbruik binnen de kerk, om zo de slachtoffers die zich rechtstreeks of onrechtstreeks bij hun hulporganisaties hebben aangesloten of op hun websites hebben gemeld, nog beter te kunnen helpen.

Duidelijke nood aan dit initiatief

En dit is nog maar een begin. Er wordt met nog minstens veertien andere internationale media en hulporganisaties onderhandeld, die nu eerst hun eigen RSS-opbouwen voor dit specifieke onderwerp en het dan ter beschikking zullen stellen van het infoplatform. Het project groeit met de dag.

Dat er nood was aan dit verzamelpunt blijkt uit het aantal bezoekers tijdens de eerste dagen van de lancering. Meer dan vierduizend binnen de eerste 48 uur, die legden kort de kleine server plat, maar ook dat probleem werd ondertussen opgelost.

Der Spiegel, The New York Times, NOS, Abuse Tracker, Bishop-Accountability, maar ook slachtofferorganisaties zoals het Nederlandse KLOKK en Mea Culpa, Stichting Mannenhulpverlening, Survivals Voice, SNAP, het Duitse netzwerkB en het Oostenrijkse Betroffen.at komen aan bod. Ook Voice from the Desert en het befaamde advocatenkantoor van Jeff Anderson uit de VS betuigen hun steun aan het initiatief. Terwijl de literatuurlijsten die over het onderwerp worden samengesteld dagelijks worden aangevuld met pure feiten, zonder de pretentie dat ze volledig zijn, zijn op de sexual abuse news monitor ook meningen en standpunten over de feiten te lezen. Minstens even belangrijk, want vooral als het over dit onderwerp gaat, heeft duiding door derden een uitzonderlijke meerwaarde. En naar de bron die de feiten of de opinie levert wordt een rechtstreekse hyperlink gelegd, zodat de geïnteresseerde lezer rechtstreeks naar de website wordt gebracht waarop de voor hem relevante informatie beschikbaar is.

Het werk verlichten

Roel Verschueren: Belangrijk is dat iedereen die zich bij de zaak betrokken voelt nu over een gemeenschappelijk platform beschikt

Als dit het werk van al die naarstige strijders tegen seksueel misbruik binnen de kerk wat kan verlichten, is dat mooi meegenomen. Het gaat over hoopvol nieuws, wanneer ergens in de wereld vooruitgang wordt geboekt ter bescherming van kinderen, zoals de recente uitspraak van het Britse hooggerechtshof over de verantwoordelijkheid van de kerk. Het gaat echter ook vaak over minder hoopvol nieuws, als de traagheid wordt beschreven waarmee commissies en de kerk wereldwijd met het onderwerp omgaan. Maar het gaat om nieuws, en dat is blijkbaar waarnaar slachtoffers zowel als hulpverleners op zoek zijn, om zich te herkennen in situaties van anderen, troost te vinden bij iemand die het gelukt is om wat vooruitgang te boeken. Ergernis en troost liggen links en rechts van een dunne smartlijn.

De literatuurlijst seksueel misbruik, die ongeveer twee jaar geleden al werd opgestart, bevat ondertussen honderden titels van boeken over het onderwerp, refereert aan zo’n 130 uur film en documentaires, minstens evenveel audiovisuele nieuwsitems, honderden artikels chronologisch opgebouwd, columns en opiniestukken, officiële rapporten om te downloaden en een van de langste lijsten van internationale hulporganisaties en belangengroepen die men kan vinden. Ten slotte zijn er ook verwijzingen naar de literatuurlijst van Tom Doyle en naar de meest relevante lemma’s op Wikipedia.

Al deze informatiebronnen zorgen ervoor dat de slachtofferorganisaties in ons land en onze buurlanden zich kunnen toeleggen op hun kerntaak: de slachtoffers helpen die nog dagelijks bij hen aankloppen. De nieuwsmonitor is een duidelijke aanvulling op deze literatuurlijst.

De mechanismen van de kerk

Wie de situatie in België en Nederland kent, wie de literatuurlijsten gevolgd heeft, weet ondertussen dat in België gewacht werd op een beslissing vanuit Nederland. Enkele uren nadat de commissie-Deetman een verklaring aflegt, komt een bericht vanuit België dat ze ook dicht bij een beslissing staan. Het is toch verdomd belangrijk om deze mechanismen te begrijpen, te weten dat de kerk buiten onze grenzen denkt, en bisdommen en congregaties zich rijkelijk de tijd gunnen om dan maar eens te beslissen hoe ze dit probleem op termijn uit de wereld kunnen helpen. Inzicht in de mechanismen verkrijgt men pas als men terdege geïnformeerd is.

Tijdens bijna dagelijkse contacten met slachtofferorganisaties in België, Nederland, Duitsland en Oostenrijk kwam ik tot de vaststelling dat vanuit de congregaties (en zelfs vanuit sommige bisdommen) tot op heden eenzelfde systeem wordt gebruikt in de onderhandelingen met slachtoffers over financiële compensatie. Het principe is eenvoudig:

  1. Zoek de zwakkeren en biedt hen zo weinig mogelijk. Ze praten met de financieel en sociaal zwakste slachtoffers, zwaaien met een paar 100 eurobiljetten, een bedrag dat deze zwaarst getroffen groep nog nooit cash bij elkaar gezien heeft en verkleinen zo in eerste instantie de massa die voor een rechtmatige schadevergoeding in aanmerking komt.
  2. Stel de middenmoot tevreden. Nadat de zwakkeren het armetierige aanbod van de congregatie of het bisdom hebben aanvaard, proberen ze de groep nog te verkleinen door iets hogere bedragen ( 5.000 tot 10.000 euro) uit te betalen aan slachtoffers die mondiger zijn en zich goed hebben voorbereid, dossier bij de hand.
  3. Isoleer de hardliners: zorg ervoor dat deze groep het gevoel krijgt dat hun eisen onaanvaardbaar zijn, houd deze groep slachtoffers zo lang mogelijk aan het lijntje en verbreek desnoods alle contact. Maak van hen parasieten, mensen die nooit tevreden zullen zijn en geef hen het gevoel dat ze paria’s, outcasts, hopeloze gevallen zijn die nooit in aanmerking zullen komen voor welke schadevergoeding dan ook, tenzij ze toegeven en aanvaarden wat de kerk of welke commissie ook vindt dat hun leed waard is. Een uitgebreide reportage over het systeem, met getuigen, is in Duitsland in de maak.

Iedereen moet het weten

Belangrijk is dat iedereen die zich bij de zaak betrokken voelt nu over een gemeenschappelijk platform beschikt. Slachtoffers, andere media en onderzoekers, commissies en commissieleden, bisschoppen en oversten van congregaties, advocaten van de slachtoffers, de verdediging en het Openbaar Ministerie, politiediensten die zich met overlevers bezighouden, hulpverleners en therapeuten. Zodat ze met een klik op de hoogte kunnen blijven van wat elke dag door anderen wordt ondernomen, welke stappen in de VS worden gezet, hoe het Ierse parlement met misbruik omgaat, waar nieuwe getuigenissen opduiken of slachtoffers op zoek zijn naar lotgenoten.

Deze nieuwsmonitor zal pas overbodig worden als ervoor gezorgd wordt dat niemand ooit vergeet wat er precies is gebeurd, als elk slachtoffer de moed gevonden heeft om zich te melden en geholpen wordt op de manier die voor hem of haar gepast is, en als de stroom van nieuwe gevallen van seksueel misbruik binnen de kerk wereldwijd opdroogt.

LEES OOK
Roel Verschueren / 13-03-2013

De nieuwe paus is bekend: 'Heer geef me 180 dagen'

Journalist en auteur Roel Verschueren onthult in deze eigenzinnige bijdrage wie de nieuwe paus is. 'Van zodra bleek dat hij een twee derden meerderheid behaalde bij de tweede…
Christoph Schönborn (Foto: DrabikPany)
Roel Verschueren / 17-08-2012

'Hoeveel meer slachtoffers nodig om Vangheluwe veroordeeld te krijgen?'

De slachtoffers van het seksueel misbruik in de katholieke Kerk begrijpen niet waarom de advocaat van oud-bisschop Roger Vangheluwe steen en been klaagt. De samenleving heeft nog…
Roger Vangheluwe, toen hij nog onbesproken was (Foto Wim Van Capellen)
Redactie Apache / 31-01-2011

Ook ‘overlevers’ sterven

In Bangkok is gisterenavond San Deurinck overleden. Als slachtoffer van pedofilie in de kerk was Deurinck één van de eersten om openlijk zijn verhaal te doen. Roel Verschueren,…
San Deurinck