Het opiniestuk dat Warren Buffett enkele weken geleden in The New York Times publiceerde, zindert nog steeds na. De schat wil meer belastingen betalen. Enkele Franse grootverdieners traden hem ondertussen bij, net als de Italiaan Luca di Montezemolo van het automerk Ferrari. Ook Etienne Davignon ondernam een schuchtere poging om hetzelfde te doen. Wat een verrassing.
Etienne Davignon wil wel wat extra belastingen betalen. Eventjes toch. (Foto Jan Van de Vel - Reporters)
Veel politici schrokken vast toen ze vernamen dat enkele kapitaalkrachtige medeburgers meer willen bijdragen aan de overheid. Iedereen vindt het verbazingwekkend wanneer mensen überhaupt op een aardige toon praten over de financiering van het staatsapparaat en niet zeuren over hun loonhandicap, maar van de grootste verdieners verwacht al helemaal niemand vriendelijke woorden. Het zou best kunnen dat sommige politici waren vergeten dat grootverdieners ook mensen zijn.
Kapitaalvlucht
Dat heeft er alles mee te maken hoe zij de afgelopen jaren werden omschreven. In het politieke debat waren mensen die zich in de bovenste inkomenscategorie bevonden, herleid tot de uitkomst van een economische wetmatigheid die als natuurwetenschap werd gepresenteerd. Als de rijken meer worden belast, verplaatsen zij hun vermogens zodat de dienst financiën – mocht die al plannen in die richting hebben – bij controle helemaal niets zou aantreffen om aan welk tarief dan ook te taxeren. Wie meer belastingen wilde innen, liet de procenten maar beter zakken.
Die redenering houdt, uiteraard, steek. Kapitaal is in het spel zonder grenzen dat het leven tegenwoordig is – ik zocht een alternatief voor het platgekookte geglobaliseerde wereld – vluchtig geworden. De overheid is niet meer in staat vermogens of bedrijven die kunnen worden verplaatst adequaat te belasten. Zoals de uitstekende studiedienst van de PvdA (die breekt alleszins meer potten dan die van sp,a) berekende, betalen multinationals amper bijdragen, terwijl arbeid wordt uitgeperst. Als je de banen niet delokaliseert, zijn de lonen van de middenklasse het moeilijkst uit het oog van de fiscus te houden.
Medeburgers die hun ‘kapitaal herschikten’ om minder te moeten bijdragen aan de gemeenschap, werden zelden zelfs maar vermanend toegesproken. Het werd door economen voorspeld, dus het zou flauw zijn om daar een zaak, laat staan een morele kwestie van te maken.
Kostbare weefsel
De dramatische gevolgen die deze evolutie voor de samenleving en haar politieke besluitvorming hebben, zijn moeilijk te ontkennen, maar toch lijkt het erop dat veel mensen daar best mee kunnen leven. Meestal wordt het probleem niet onderkend, en wordt het als een objectieve vaststelling voorgesteld waar beleidsmakers zich naar hebben te schikken. Hooguit een harde werkelijkheid. Als er al kritiek te horen valt, komt die, vaak in uiterst vage bewoordingen, uit de linkse verdomhoek. Het resultaat van een debat dat gedomineerd wordt voor economen. Politieke filosofen zijn enkel in hoofddoeken geïnteresseerd.
Medeburgers die hun ‘kapitaal herschikten’ om minder te moeten bijdragen aan de gemeenschap, werden zelden zelfs maar vermanend toegesproken. Het werd door economen voorspeld, dus het zou flauw zijn om daar een zaak, laat staan een morele kwestie van te maken. De neutraliteit waarmee over zulke manoeuvres werd gesproken is merkwaardig aangezien de zielloze bovenlaag die zo kon ontstaan het kostbare weefsels diepgaand heeft aangevreten. Veel politici weigeren de discussie waarderend te voeren (in andere dossiers is soms het meest vulgaire tegendeel waar), en nemen er enkel akte van dat individualisme is overgebleven als enige geloofsbelijdenis die indruk maakt.
Moreel besef
Mensen als Buffett maken duidelijk dat een moreel besef nog steeds bestaat, maar ook het debat dat hij opende valt schraal uit. Rijken moeten meer betalen om een steeds luider morrende volksmassa, die niet begrijpt waarom enkel zij moeten inleveren, te sussen. Zo werkt het niet. Een belastingsstelsel mag niet gebaseerd zijn op sentimenten (of de angst voor rellen), of enkel een al dan niet exacte economische theorie weerspiegelen, maar moet duidelijk maken wat een samenleving rechtvaardig vindt. Veel politici geven de indruk dat niet meer te weten. De wereldmarkt heeft hun rechtvaardigheidsgevoel verdrongen.
Peter Casteels (1989) studeerde politieke wetenschappen aan de Universiteit Gent. Op Twitter spreekt u hem best aan met @pcasteels en mailen kan naar peter.casteels@apache.be.
Word jij lid van Apache? Lees direct verder en steun onafhankelijke onderzoeksjournalistiek. Nu al vanaf 6,25 euro per maand.
Ja, ik word lid
Herverdeling van kapitaal waar PVDA zo om smeekt, zorgt niet voor welvaart. Vrijheid van ondernemen in een eerlijk kader met klein overheidsapparaat echter wel. De situatie van 50 jaar geleden dus.
U plaatst het opvallend dogmatisch.
Het geloof in de Onzichtbare Hand is niet veel meer dan een religie.
In de jaren 50′ werd (althans in Amerika) onder leiding van president Eisenhower tot 93% van het loon van de rijksten als belasting afgetrokken. Die rijksten verdienden, uiteraard, met dit systeem nog steeds meer dan mensen met lager loon die minder belast werden(anders wordt het wat onethisch, nietwaar?)
Weet u hoe men deze periode nog steeds in Amerika noemt?
De GOUDEN JAREN!
U stelt het een beetje te simpel voor beste Vic.
Eisenhower verlaagde de belastingen. Het was de periode na de tweede wereldoorlog met een forse economische groei. Er werd dus geconsumeerd en voor wie rinkelde de kassa het hardste… voor onze rijke medemens. Bovendien is de economie van de jaren 50 niet meer te verglijken met die van nu Vic. En hoe luidt het gezegde ook weeral ? Men bijt niet in de hand waaruit me eet.
De economie van de jaren 50 mag dan wel niet meer hetzelfde zijn, maar het economische model van Milton Friedman blijft wel overeind. Het is het enige model dat voor blijvende welvaart zorgt. Maar het model is niet populair. Het is gebaseerd op een inspanningvan iedereen. Oei oei … op 100 mensen mag je er zeker van zijn dat je al 30 pure profiteurs hebt die menen te kunnen genieten van het zweet van die andere 70.
Dit is de inkomensbelasting gedurende de Eisenhower jaren:
1954 38% 56% 78% 89% 91%
1956 26% 38% 62% 75% 89%
1958 26% 38% 62% 75% 89%
1960 26% 38% 62% 75% 89%
Links is de belasting voor de armsten, rechts voor de rijksten.
Wow!
Proficiat, met uw ‘verlaging’.
De belastingen werden vooral voor de armen verlaagd(wat we nu ook moeten doen).
Als men vandaag zo’n belastingsstelsel wil invoeren spreekt men van communisme, afgunstpolitiek, populisme, soms zelfs van fascisme; kortom een mooi allegaartje van dure woorden.
Stelt u het zich eens voor, vandaag, 89% van uw loon naar de staat…
Hoezo, bijten in de hand waaruit men eet?
De rijke eet vooral uit de hand van de rest van de bevolking, omdat wij die producten van u kopen. Als we verder blijven doen zoals nu komt er binnen 30 jaar weer een communistische revolutie.
Zal ik u nog wat cijfers geven?
In 1980 verdiende de gemiddelde CEO 42 keer meer dan de gemiddelde arbeider.
In 1990 was dat 85 keer zoveel.
In 2000 verdiende de gemiddelde CEO — ga best eerst even zitten — 531 keer meer dan de gemiddelde arbeider.
We zijn nu al meer dan 10 jaar later.
Sinds de crisis is het loon van de gemiddelde CEO 27% gestegen.
Crisis? Crisis voor ons, en niet voor u! Deze ‘crisis’ is gewoon een grote zwendel om de kleine man pijn te doen.
Vic, je draait de mensen een rad voor de ogen. Het gaat over belastingschijven. Als je superrijken 91 % belast, zijn er geen superrijken meer.
Er was toen geen staatschuld in de VS en een econmische groei van 6%.
Verglijk dus geen appelen met citroenen.
En als morgen de multinationale ondernemingen massaal Belgie verlaten of beter nog Europa zitten we tot aan onze kin in de stront Vic. Een beetje nuance in de voorstelling mag wel en wat minder arrogantie m.i. ook.
Duvel,
Usa die geen overheidsschuld had in de jaren vijftig – http://zfacts.com/p/318.html – die is toen terugbetaald geweest door die belastings schijven – het is serieus beginnen mislopen met de voodoo-economics onder reagean en zoon Bush. Het enig wat deze twee hebben verwezelijkt is het verdwijnen van de ‘midde classe’.
Waarom kan Nederland en Frankrijk het kapitaal wél belasten en België niet ?
En dit terwijl de PS de laatste 25 bijna onafgebroken aan de macht is geweest.
Ook het recente één-tweetje tussen Di Rupo en burggraaf Etienne Davignon doet het ergste vrezen voor de toekomst. De middenklasse zal opnieuw de factuur betalen, zoveel is zeker.
25 jaar, dus. Da’s de periode dat de PS nu bijna onafgebroken de plak zwaait in dit land.
En waarom zou de PS tegen vermogensbelasting zijn volgens u?
Waarom hebben we het over de VLD, die bijna even lang regeert, of de MR?
Alle liberale partijen (N-VA en LDD incluis) schreeuwen luid dat vermogensbelasting onethisch is en uit jaloezie voortkomt.
Dus wat heeft dat met de PS te maken? Het is niet in hun electoraal voordeel om tegen vermogensbelasting te zijn (en als ik mij niet vergis zijn ze ook voorstander van vermogensbelasting).
U kunt evengoed de opwarming van de aarde linken aan het verminderen van het globale aantal piraten sinds de negentiende eeuw.
Kleine correctie, het moest ‘waarom hebben we het niet over de VLD (…)”
“spel zonder grenzen”: vind ik leuk
> En waarom zou de PS tegen vermogensbelasting zijn volgens u?
Gewoon omdat alles wat mis is de schuld is van de Walen of toch van de socialisten.
Niets is handiger dan een duidelijke vijand om alles te verklaren.
@Vic don’t feed the troll/stalker/domeinnaamkaper.
@ Duvel (want Bart, ik zal de troll/stalker/domeinnaamkaper inderdaad wijselijk negeren, laat hem zijn Milton Friedmandrankje maar opdrinken, er zijn genoeg linkse Nobelprijswinnaars economie, waarbij ik o.a. aan Keynes, Tobin en Paul Krugman denk)
1 Van arrogantie moet u mij niet betichten, want u komt zelf nogal demagogisch over:
“U stelt het een beetje te simpel voor beste Vic.”
“Vic, je draait de mensen een rad voor de ogen.”
2 Waarom zou het economisch model van vandaag niet met de 50’er jaren te vergelijken zijn? Vanwege de speculatie of het mobiel kapitaal?
We kunnen, indien we de banken genationaliseerd hadden i.p.v. er geld in te smijten als ware het een bodemloze put (nogmaals: CEO’s verdien 27% meer SINDS de crisis en bonussen worden nog steeds uitgedeeld als beloning voor wanbeleid), een taks instellen op het wegverplaatsen van kapitaal, of het omzetten van één munteenheid in de andere (de beroemde Tobintaks, echter best toepasbaar op gans de Europese Unie, jammer genoeg wordt die momenteel door de asocialen beheerd).
3 Als de multinationale ondernemingen ons land verlaten zal dat geen dag te vroeg zijn. Wij hebben hen evenveel (niet) nodig als zij ons. Het bedrijf is de meest corrupte en gevaarlijke uitvinding van de twintigste eeuw.
Kunt u mij eens vertellen waarom bedrijven zich keer op keer buiten de wet kunnen/mogen stellen? Omdat ze jobs ‘creëren’ (hier, of in India en China)?
Wat hebben wij feitelijk aan die bedrijven, die toch nauwelijks belasting betalen, dankzij de Notionele Intrestaftrek?
Waarom geven we deze idioten ook nog subsidies (vooral de financiële sector)?
Waarom ontbreekt het ons aan politieke moed om ons niet meer op de kop te laten kakken?
-DHL weg, Renault Vilvoorde weg, GM in Antwerpen weg,Johnson Control weg,Alcatel Bell weg,Sabena weg, Philips op vele plaatsen in Belgie al weg,: vele sociale drama”s in de plaats.
– Bedrijven corrupt en gevaarlijk ? Wat is je alternatief?
-Een rad voor de ogen draaien is bv stellen dat : “In de jaren 50′ werd (althans in Amerika) onder leiding van
president Eisenhower tot 93% van het loon van de rijksten als belasting afgetrokken.”
of nog bv “Het bedrijf is de meest corrupte en gevaarlijke uitvinding van de twintigste eeuw.”
-Wat U politieke noemt, noem ik jezelf in de problemen werken.
Mijn alternatief zal u niet bevallen.
Wanneer DHL, Renault enzomeer het aftrappen nationaliseren we zonder vergoeding (jawel!) hun Belgisch kapitaal, zij het roerend of onroerend goed. Dan neemt de staat het maar over.
Bedrijven vormen een gevaar voor onze democratie. Ze hebben de macht om onze politici om te kopen en dus de eisen van de kiezer naast zich neer te leggen. Daarom moeten we de macht van bedrijven zo veel mogelijk in te perken. Bepaalde sectoren behoren bovendien niet in de handen van de bedrijfswereld, omdat deze machtsgeile mensen een veiligheidsrisico vormen.
Deze sectoren omvatten:
Openbaar vervoer, energie, bankwezen, luchtvaart, defensie (geen privé defensie bedrijven meer zoals Blackwater!), verzekeringen, etc.
Deze bedrijven die ons verlaten richten bovendien genoeg ecologische schade aan. Het wordt tijd dat we ook op dat vlak verantwoordelijk worden.
Over Eisenhower: ja manneke, ik heb mij 2 procentjes vergist. Big deal!
Over het bedrijf, lees hierboven.
Wat ik politieke moed noem, is politieke moed. We moeten niet voortdurend de voeten van de bourgeoisie kussen. Dat kan niet blijven duren, getuige daarvan ons explosieve lonenstelsel. Als we uw weg volgen gaan we langzaam maar zeker naar de huidige situatie van Guatemala afglijden.
Ikzelf ben voorstander van een ‘sustainable economical model’.
De politici zijn de architecten van onze maatschappij, ze proberen onze maatschappij met ons belastinggeld te ontwerpen, maar liberale en conservatieve politici willen een huis maken zonder plafond. Ze maken u wijs dat ge met uw handen naar de hemel kunt reiken, dat ‘the sky the limit’ is. Jammer genoeg is de sociale mobiliteit sinds de 50’ies juist gedaald. Het ‘rags-to-riches’ verhaaltje overkomt slecht één op de zoveel miljard mensen.
Ons economisch model houdt de zwakkeren van de samenleving in de goot en consolideert de macht van de bourgeoisie, door hen kansen te verlenen die normalen mensen niet krijgen.
Ik ken genoeg rijkeluiskinderen die het zo royaal verkloten, kans na kans verknoeien, maar toch is hun een goeie toekomst gegarandeerd, omdat hun ouders een bedrijf hebben.
Voor mensen als ik is de toekomst geen belofte, maar een bedreiging.
Als je dat 1x flikt kan je er op rekenen dat ander bedrijven leeg zijn voor ze het aftrappen en komt er geen enkel ander in de plaats. Ze zouden wel gek zijn! En hoe zou jij de bevolking dien niet tewerkegesteld is in verlieslatende overheidsinstellingen, aan het werk houden ?
Het gaat niet over die 2% Vic.
Ik wil je wel bedanken voor je uitleg over je alternatief.
Als dat model werkelijkheid zou worden vlucht ik het land uit. Toch wens ik je succes met he doelstellingen maar ik betwijfel of je die op een democratische wijze ooit verwenlijkt zal zien.
Je kent genoeg rijkeluiskinderen zeg je. Misschien kan je met hen iets kan beginnen want dat zit je al dicht bij de macht, volgens jou dan toch.
Ik spreek over een heel andere manier van economie. Weg van het dogmatische kapitalisme en het carcan van loonarbeid. Bedrijven hebben we niet nodig. Die richten immers louter schade aan.
Een zwaar accent op eigen voedselvoorziening (verandering van het zwaartepunt naar landbouw ten nadele van industrie met als primair doel om honger te vermijden, maar overschotten kunnen doorverkocht worden).
Als u het land uit vlucht dan zal dat ook geen dag te vroeg zijn. We hebben mensen die niet tot solidariteit bereid zijn niet nodig. U draait zichzelf een rad voor het ogen door te blijven geloven in deregulatie en het vrije spel van vraag en aanbod. Momenteel zijn we te welvarend. Daarom tracht men ons te verpauperen, zodat we terug naar de 19e eeuw kunnen, en de bourgeoisie weer op stakingen mogen schieten (ze zijn nostalgisch ingesteld, nietwaar).
Die rijkeluiskinderen vinden uiteraard dat ze recht hebben op de kansen die ze krijgen omdat hun ouders ‘hard gewerkt hebben’ (lees: andere mensen efficiënt uitgebuit). Het kapitalistisch systeem is als een buffet waarbij de ranzigste varkens eerst mogen en de rest van de genodigden mogen het met de overschotjes doen.