Ook ‘overlevers’ sterven

Redactie Apache
San Deurinck
San Deurinck koos als overlever van seksueel misbruik in de kerk voor confrontatie. Als geen ander liet hij van zich horen.

Door Roel Verschueren

San Deurinck
San Deurinck koos als overlever van seksueel misbruik in de kerk voor confrontatie. Als geen ander liet hij van zich horen.

“Ik zeg u, slachtoffers, en alleen slachtoffers begrijpen wat andere slachtoffers hebben meegemaakt.”

“Ik vrees dat dit juist is, en tevens tot de kern van het probleem hoort", schrijft San in een e-mail van 2 mei 2010 als reactie op een zin uit mijn column in De Standaard. "Als de kerk erin slaagt dit heelhuids te overleven, zal dat zeker niet zo zijn voor de slachtoffers.”

Geweten schoppen

‘Ervaringsexpert’ ondertekent hij zijn bericht. San op zijn best, diepe kwaadheid, vaak verscholen achter een knipoog. Frustratie toegedekt door een immense kennis en betrokkenheid bij ‘zijn zaak’. Ingehouden droefheid en verstopte onmacht, als onderlaag voor scherp en zuiver geformuleerde standpunten. San op zijn best.

De man die ervoor streed dat slachtoffers zichzelf als 'overlevers’ zouden gedragen, omdat overlevers niet passief in hun zetel wegkwijnen zonder met wat met hen gebeurd is iets te willen aanvangen. Een geweten schoppen, ogen openen, overtuigen dat “van de kerk niets, maar dan ook niets, te verwachten is”.

Rugzak vol principes

San was het met weinig mensen eens, dat is meestal zo met interessante lieden, maar eigengereidheid stond relativering niet in de weg

Hij hoort midden maart iemand op de Vlaamse televisie zeggen dat er in België weinig gevallen van misbruik waren, dat sinds Dutroux de stal is uitgemest. Dat is voor San ‘de weg naar Damascus’. Vanaf dat moment hangt hij zes tot zeven dagen per week meer dan veertien uur aan de computer, vecht zich door bergen informatie en documentatie, en worstelt met een beschadigde heup en kapotte rug. Gevolgen van zijn verbetenheid. Hij betaalt voor het eerst een prijs: hij moet een van zijn grootste passies opgeven, zijn motorfiets. Zijn andere ‘hobby’, zoals hij zelf zegt, kerkgeschiedenis, komt hem meer van pas, brengt hem sneller vooruit in de richting die hij zelf bepaalde: publieke verbale confrontatie. Hij vertelt als eerste zijn verhaal, toont als eerste zijn gezicht op de Vlaamse televisie, die nog moet leren hoe met deze openheid om te gaan. San zal het hen in de komende maanden leren, meer dan hen lief is. Hij weet dat hij vanuit Bangkok minder slagkracht heeft, blijft langer dan afgesproken in België, zijn vrouw begrijpt waarom hij in Vlaanderen nodig is. Zij blijft als verpleegster aan de ziekenbedden staan in haar thuisland.

Achter soms ludieke kwinkslagen schuilt een rugzak vol principes. Principes zijn heilig voor San: vertrouwen en vrijheid: “We zeggen ons gedacht, we proberen een zelfde standpunt in te nemen, lukt dat niet, dan wordt in eigen naam gesproken.” Er is niet één journalist in Vlaanderen die ooit over misbruik schreef, waarop hij niet reageerde. San Deurinck wordt onontkoombaar in de online-debatten, redacties krijgen bijna dagelijks iets van hem te horen, nieuwssites met blogs gebruikt hij als forum, zo ook de Werkgroep Mensenrechten. Helder, haarscherp, met een eigen humor als het in de context past.

De weg van de heling

Keihard veroordeelt hij het aangifteformulier dat ik uit frustratie via De Standaard in mei online stel, en dat door de Commissie-Adriaenssens wordt overgenomen. “Onwetenschappelijk”, schrijft hij, en hij heeft natuurlijk gelijk. Toch volgt: “Alhoewel ik het niet helemaal eens ben met je aanpak, wens ik je toch veel reacties toe. Alleen als de druk stijgt, komt er een kans op een degelijk onderzoek.”

San was het met weinig mensen eens, dat is meestal zo met interessante lieden, maar eigengereidheid stond relativering niet in de weg. Ook de paragraaf uit het verslag van Adriaenssens in september ontging hem niet: “We schatten dat ongeveer 70 procent van alle slachtoffers die zich tot de Commissie gericht hebben, dit formulier ontvingen.”

De parlementaire commissie waarvoor hij vocht, is er uiteindelijk gekomen, hoewel hij ook over haar werking zijn mening had. Hij zal het eindverslag nooit lezen, niet kunnen fulmineren zodra het er zal zijn. Maar alles was beter dan de kerk: “De weg van de heling voor de slachtoffers loopt niet langs Sint-Rombouts of het justitiepaleis. Dat heb ik niet zo gewild, de kerk heeft daarvoor gezorgd.”

Zijn teksten worden gebundeld en uitgegeven, zijn eigen woordenschat mag niet verloren gaan. Vaarwel schrijver, anarchist, clown, vechter, overlever… We hebben je gehoord.

Roel Verschueren is vrij journalist en auteur van 'Morgen is van mij. Een antwoord op seksueel misbruik in de kerk' en voerde tijdens de maanden voorbereiding uitvoerig briefwisseling met San Deurinck. Hij woont en werkt in Wenen.

LEES OOK
Wouter Hessels / 18-01-2024

De zonnekoning rijdt rechts en voor de rijken

Frans president Emmanuel Macron kiest ervoor om autoritair de macht te voeren.
Frans president Emmanuel Macron met voor zich een resem microfoons van verschillende media.
Grace Blakeley / 18-08-2022

Energieleveranciers nationaliseren is enige antwoord op energiecrisis

Morrelen in de marge is met het oog op huidige en toekomstige crises onvoldoende volgens Grace Blakeley.
Energie hoogspanning
Annick Hus / 19-01-2022

Populaire maatregelen staan doortastend dierenbeleid in de weg

De ongecontroleerde handel in honden nam in coronatijden alleen maar toe.
Franse bulldog (Foto: Four Paws)