Door Luuk Sengers en Nick Craeymeersch
Met gevoel voor humor en sarcasme stond Julian Assange donderdag aan het eind van de middag in Londen heel kort de pers te woord, nadat hij door de rechter was vrijgelaten. "It is great to smell the fresh air of London again", zei hij. En: "Rechtvaardigheid is niet altijd de uitkomst, maar ze is ook niet dood – nog niet".
Assange is op borgtocht vrijgelaten. Verschillende bekende personen, waaronder de Amerikaanse filmmaker Michael Moore, hebben het geld voor de borgsom (284.400 euro in contanten) bijeengebracht. "Iedereen is zijn belofte nagekomen", aldus zijn zichtbaar opgeluchte advocaat Mark Stephens. Assange verruilde 'that Victorian cell that once was occcupied by Oscar Wilde', zoals Stephens het graag omschrijft, voor een verblijf in het landhuis van de bekende Britse televisiejournalist Vaughan Smith in Suffolk, ongeveer 100 mijl ten noordoosten van Londen, aan de kust.
Hij moet zijn paspoort afgeven, een elektronische zender dragen, zich houden aan een avondklok en zich elke avond melden op het lokale politiestation. "It’s a mansion-arrest", zei zijn advocaat glunderdend.
Assange zei na zijn vrijlating door te willen gaan met zíjn werk. Intussen zullen zijn advocaten proberen zijn naam te zuiveren. Assange wordt beschuldigd van seksuele misdrijven tegen twee vrouwen in Zweden. Zijn verdediging wordt echter bemoeilijkt doordat de aanklagers nog steeds geen bewijzen hebben overlegd, aldus Assange.
Gescheurd condoom
Op 11 januari heeft Assange een nieuwe afspraak met de rechter, die dan zal beslissen of hij hem naar Zweden zal uitwijzen. Het Scandinavische land had om uitlevering gevraagd vanwege beschuldigingen van 'verkrachting'. Assange heeft die beschuldigingen steeds ontkent. De Zweedse wet hanteert echter een veel ruimere definitie van 'verkrachting’ dan de Belgische.
De twee vrouwen die aangifte hebben gedaan, beschuldigen Assange ervan één keer te hebben gevreeën met een gescheurd condoom en één keer terwijl de vrouw nog sliep. Ze zeiden óók dat hij niet gewelddadig was geweest en dat ze niet bang voor hem waren.
Zelfs in Zweden staat op de vernoemde vergrijpen een minimale gevangenisstraf of een geldboete. De werkelijke reden dat Assange niet aan Zweden wil worden uitgeleverd, is dat hij vreest daar te zullen worden uitgeleverd aan de VS. En dáár wachten hem mogelijk veel straffere aanklachten.
Spionage
Toevallig op dezelfde dag dat Assange zijn longen vulde met frisse Londense lucht, begon het Amerikaanse congres een hoorzitting over de vraag of de oprichter van WikiLeaks kan en moet worden vervolgd voor spionage. De eerste zittingsdag van het Juridisch Comité, donderdag, draaide om de vraag of de 'Espionage Act' uit 1917 hiervoor mogelijkheden biedt. De eerste reeks expertgetuigen meende unaniem van niet.
Een paar citaten:
Lekken is altijd een normale informele praktijk geweest bij de media. Het heeft nog nooit geleid tot vervolging.
Er worden helemaal geen documentem ‘gedumpt’. De media die de WikiLeaks-documenten publiceren gedragen zich tot nu toe juist uiterst verantwoordelijk.
Het verborgen houden van documenten heeft in de geschiedenis tot meer doden geleid dan de lekken van WikiLeaks.
WikiLeaks werd door één van de deskundigen lacherig 'beschuldigd' van 'LMD': Leaks of Mass Disclosure. En Ralph Nader, voormalig presidentskandidaat en boegbeeld van 'links' in Amerika zei dat het Congres het eerste slachtoffer zou zijn als WikiLeaks wordt gemuilkorfd, omdat zij zelf in het verleden ook door de regering vals is voorgelicht. "Hoeveel oorlogen hadden er niet voorkomen kunnen worden als WikiLeaks eerder had bestaan en de leugens en cover-ups had kunnen ontmaskeren?"
Alternatieve strategie
De Amerikaanse regering zou achter de schermen intussen onvermoeibaar doorsleutelen aan een alternatieve strategie om Assange te kunnen berechten. Volgens een artikel in The New York Times wil de Obama-administratie een voorbeeld stellen met de opsluiting van Assange. Ze kan WikiLeaks en andere media moeilijk de mond snoeren, maar ze kan ze wel ontmoedigen om vertrouwelijke documenten te publiceren. Daarvoor moeten ze dan wel aantonen dat Assange actief geprobeerd heeft aan de dcoumenten te komen en niet louter passief bij zijn (electronische) brievenbus heeft zitten wachten.
In de VS zit al zeven maanden soldaat Bradley Manning in de cel, omdat deze in e-mails heeft bekend dat hij WikiLeaks van militaire documenten heeft voorzien. Op internet duiken steeds meer – onbevestigde – berichten op dat Manning in militaire gevangenschap wordt mishandeld. Als Manning zou getuigen dat Assange hem heeft overgehaald om naar hem te lekken, dan zou dat een eerste stap zijn op weg naar berechting van de WikiLeaks-voorman wegens samenzwering.
Twee dagen geleden werd Assange ook al voor de rechter in Londen geleid. Deze sprak hem toen ook al vrij op borgtocht, maar na veel verwarring kwam deze terug op zijn besluit omdat iemand bezwaar had gemaakt. Aanvankelijk leek het alsof de Zweedse aanklagers een stok in het wiel hadden gestoken, maar deze ontkenden later hun betrokkenheid. Ook het gerechtshof zelf liet weten dat buitenlandse aanklagers geen zeggenschap hebben over het al dan niet op borgtocht vrijlaten van verdachten. Wie dan wél tegen de vrijlating heeft geprotesteerd, is zelfs de advocaat van Assange nog een raadsel. Het moeten in elk geval Britse partijen zijn geweest.
Met dank aan Supo.be, het mediaplatform van de Lessius Hogeschool Mechelen
